Windykacja dłużnika z majątku wspólnego małżonków oraz majątku osobistego

Windykacja z majątku wspólnego oraz majątku osobistego to kwestia, którą powinien rozważyć każdy przedsiębiorca. Ma szczególne znaczenie dla wierzycieli dochodzących zapłaty od dłużników będących w związkach małżeńskich. Czy żona może odpowiedzieć za długi męża, a mąż za długi żony? Jak przebiega windykacja z majątku wspólnego małżonków? Sprawdźmy.

Windykacja z majątku wspólnego małżonków - wszystko zależy od ustroju małżeńskiego majątkowego

Zawierając związek małżeński, pomiędzy małżonkami z mocy ustawy powstaje tzw. wspólność majątkowa. Małżonkowie mogą jednak zdecydować się na zawarcie  intercyzy i tym samym ustawić inny ustrój niż ustawowy - ustrój rozdzielności majątkowej.

Odpowiedzialność za długi zaciągnięte przez współmałżonka zależy więc od małżeńskiego ustroju majątkowego.

Inaczej będą wyglądały możliwości windykacji, gdy dłużnik jest w związku małżeńskim z ustrojem wspólności majątkowej, a inaczej - gdy podpisał intercyzę.

Windykacja długów a wspólność majątkowa

Zacznijmy od ustroju wspólności majątkowej. To w Polsce zdecydowanie najpowszechniejsze rozwiązanie, uchodzące za standard. Małżonkowie dysponują w nim majątkiem wspólnym (gromadzonym od dnia ślubu) i majątkami osobistymi, które zgromadzili jeszcze przed ślubem. Ustrój wspólności majątkowej nie oznacza jednak, że współmałżonek zawsze i w każdym przypadku będzie odpowiadać za długi swojej drugiej połowy. To odrobinę bardziej skomplikowane.

Żona lub mąż nie odpowie za długi współmałżonka, jeśli dług został zaciągnięty bez jego/jej wiedzy.

W takich przypadkach małżonek-dłużnik odpowie za swoje długi wyłącznie własnym majątkiem osobistym np. środkami z własnego wynagrodzenia. W przypadku dłużników-przedsiębiorców odpowiedzialność obejmie też przedmioty majątkowe wchodzące w skład przedsiębiorstwa.

Żona lub odpowie za długi współmałżonka, jeśli dług został zaciągnięty za jego/jej wiedzą.

W takim przypadku odpowiedzialność zaistnieje, jednak - nie będzie pełna. Windykacja będzie dotyczyła tylko majątku wspólnego małżonków, a nie majątku osobistego małżonka niebędącego dłużnikiem. Dodatkowo zachodzi tu pewnie utrudnienie po stronie wierzyciela - jeśli chce on skierować windykację do majątku wspólnego małżonków, musi udowodnić, że współmałżonek faktycznie wiedział o zaciągnięciu długu. Takie udowodnienie nie jest proste. Jeśli np. pod umową pożyczki podpisał się tylko jeden małżonek, a drugi nie, udowodnienie temu drugiemu, że wyraził zgodę na zaciągnięcie zobowiązania, będzie trudne.

Przykład:
Anna i Jacek są małżeństwem. Jacek prowadzi firmę w formie jednoosobowej działalności gospodarczej. Założył ją po ślubie. Z żoną pozostaje w ustroju majątkowej wspólności małżeńskiej - nigdy nie podpisali intercyzy. Ich wspólny majątek to mieszkanie oraz samochód osobowy. Jacek zaciągnął zobowiązania u kontrahentów w wysokości 20 000 zł. Z żoną nie rozmawiał o sprawach firmowych i nie nie wyraziła ona zgody (ani wprost, ani dorozumianej) na zaciągnięcie tych zobowiązań. W związku z tym wierzyciele nie mogą egzekwować z majątku wspólnego małżonków. Mogą natomiast dochodzić należności z majątku osobistego Jacka, a także z przedmiotów majątkowych wchodzących w skład przedsiębiorstwa.

Wyjątek: zobowiązania zaciągnięte w celu zaspokojenia zwykłych potrzeb rodziny

Pozostając przy ustroju wspólności majątkowej - istnieje jeden ważny wyjątek w tym zakresie. Są nim zobowiązania zaciągnięte przez jednego z małżonków w sprawach wynikających z zaspokajania zwykłych potrzeb rodziny.

Za tego typu zobowiązania małżonkowie zawsze odpowiadają solidarnie. Wierzyciel może więc żądać całości lub części świadczenia od małżonków łącznie lub od każdego z nich osobno.

Zwykłe potrzeby rodziny to np. wydatki na rachunki, wyżywienie, odzież, czy koszty związane z ochroną zdrowia dzieci.

W opisywanym powyżej przykładzie: Jeśli Pan Jacek zaciągnąłby zobowiązanie np. na wyżywienie wspólnych dzieci, a nie na sprawy firmowe, wierzyciele mogliby egzekwować także z majątku wspólnego małżonków.

Windykacja długów a rozdzielność majątkowa

Ustanowienie rozdzielności majątkowej (najczęściej w drodze intercyzy) sprawia, że w małżeństwie nie występuje majątek wspólny małżonków.

Jeśli:

• małżonkowie zawarli umowę rozdzielności majątkowej przed zawarciem związku małżeńskiego, to coś takiego jak „majątek wspólny” nigdy nie powstaje,
• małżonkowie zawarli intercyzę w trakcie małżeństwa, to każdy z nich ma odrębny majątek obejmujący dotychczasowy majątek osobisty, udział w majątku wspólnym powstałym przed zawarciem intercyzy, oraz majątek nabyty po powstaniu rozdzielności majątkowej.

W ustroju rozdzielności majątkowej każdy małżonek sam zarządza swoim majątkiem i sam odpowiada za zaciągnięte zobowiązania. Na intercyzę można powoływać się względem innych osób (np. kontrahentów) tylko, gdy jej zawarcie oraz rodzaj były tym osobom wiadome.

Wyjątkiem co do odpowiedzialności z majątku osobistego w przypadku intercyzy (podobnie jak w przypadku ustroju wspólności majątkowej) są sytuacje, gdy jeden z małżonków zaciąga zobowiązanie celem zaspokojenia zwykłych potrzeb rodziny. Wówczas, także i w ustroju rozdzielności majątkowej, mamy do czynienia z odpowiedzialnością solidarną małżonków.

Windykacja a majątek osobisty dłużnika - czy intercyza to rozwiązanie na wszystko?

Podpisanie intercyzy może wydawać się „sprytnym” posunięciem dłużnikom, którzy chcą uniknąć odpowiedzialności majątkiem wspólnym. Na szczęście wierzycieli - intercyza działa dopiero od momentu jej podpisania, na przyszłość. Wierzyciele będą mogli więc windykować także z majątku wspólnego małżonków, jeśli tylko małżonek niebędący dłużnikiem wyraził zgodę na powstanie zobowiązania.

Rozdzielność majątkowa nie ma zastosowania dla zobowiązań zaciągniętych przez jednego z małżonków przed podpisaniem intercyzy.

Przykład:
Jakub jest mężem Pauliny, właścicielki firmy transportowej prowadzonej w formie JDG. Małżonkowie pozostawali w ustroju wspólności majątkowej. Wspólnie posiadali dom, działkę rekreacyjną i dwa auta osobowe. Jakub pomagał również Paulinie prowadzić firmę, zajmując się księgowością - wiedział o wszystkich zaciąganych zobowiązaniach. Po tym, jak Paulina nie uregulowała kilkunastu faktur na rzecz swoich kontrahentów, małżeństwo postanowiło jednak zrezygnować ze wspólności majątkowej i podpisać intercyzę. Sądzili, że uchroni ich to przed odpowiedzialnością z majątku wspólnego za długi firmy. Nie uchroniło - jako że Jakub pomagał Paulinie w firmie i wiedział o wszystkich zobowiązaniach, wierzyciele nie powinni mieć trudności w wykazaniu, że wyrażał na nie zgodę. Oznacza to, że wierzyciele będą mogli dochodzić należności także z majątku wspólnego małżonków, mimo niedawnego podpisania intercyzy.

Bardziej szczegółowo o tym, kiedy żona może odpowiadać za długi męża, a mąż za długi żony, pisaliśmy w osobnym artykule: Czy żona odpowiada za długi męża, a mąż za długi żony?

Szybkie działania windykacyjne przynoszą najlepsze skutki

Wierzyciele, którzy chcą odzyskać pieniądze od nierzetelnych klientów, często zapominają o jednym: kluczowe są szybkie działania. Można długo zastawiać się nad tym, czy windykować tylko dłużnika, czy też jego współmałżonka, ale... najważniejsze jest, aby zrobić pierwszy krok. Najlepiej w nowoczesny i pewny sposób, razem z systemem do monitoringu płatności i samodzielnej windykacji online Vindicat.pl.

System do monitoringu płatności i samodzielnej windykacji online Vindicat.pl pozwala małym przedsiębiorstwom skutecznie uzyskiwać płatności od kontrahentów ignorujących terminy zapłaty - bezpiecznie, szybko, bez wchodzenia z domu.

System prowadzi przedsiębiorców przez każdy etap windykacji, wskazując, co i w jakim momencie należy zrobić. Co więcej - etap polubowny może przeprowadzić etap całkowicie automatycznie, bez osobistego angażowania przedsiębiorcy. To idealne rozwiązanie dla zabieganych!

Systemowi Vindicat.pl zaufało już ponad 3 500 firm z różnych branż. Tak wielu zadowolonych użytkowników nie może się mylić!

Wierzyciele korzystający z systemu do windykacji online Vindicat.pl mogą m.in.:

• Korzystać z windykacji automatycznej w modelu success fee. System może samodzielnie wysyłać klientom wezwania do zapłaty i dodawać długi na świetnie wypozycjonowaną giełdę długów Vindicat.pl. Ty w tym czasie możesz w pełni skupić się na swojej firmie! Koszty windykacji automatycznej, jedyne 6% windykowanej kwoty, pokryjesz dopiero po odzyskaniu pieniędzy. Dowiedz się więcej o modelu success fee w Vindicat.pl i zobacz, jak wiele zrobi dla Ciebie robot windykacyjny.
• Windykować szybko i bez zbędnych upierdliwości. Konto w Vindicat.pl połączysz z najchętniej stosowanymi systemami do księgowości online - ifirmą, wFirmą, InFakt lub Fakturownią. Efekt? Wszystkie nieuregulowane faktury z systemów księgowych trafiają wprost do Vindicat.pl! To wygodne i nie wymaga Twojego zaangażowania!
• Motywować dłużników do szybszej zapłaty. Skuteczną i sprawdzona metodą nakłonienia dłużnika do szybkiej zapłaty jest dodanie jego danych giełdę długów. Mogą to zrobić zarówno przedsiębiorcy, którzy wybrali windykację automatyczną w systemie Vindicat.pl, jak i ci, którzy wolą windykować samodzielnie, bez robota windykacyjnego.
• Działać prewencyjnie. Vindicat.pl zapewnia użytkownikom również możliwość dodawania do faktur pieczęci prewencyjnej i regularnego monitorowania płatności. System zadba nie tylko o szybkie odzyskanie Twoich pieniędzy, ale też ograniczenie problemów z nierzetelnymi klientami w przyszłości.

Ponad 90% spraw prowadzonych w systemie Vindicat.pl kończy się polubownie - bez konieczności angażowania w sprawę sądu i komornika. To zdecydowanie najszybszy i zwykle najkorzystniejszy sposób zakończenia sprawy!

Odzyskuj pieniądze bez wychodzenia z domu dzięki systemowi Vindicat.pl!

Windykacja online to metoda odzyskiwania pieniędzy, którą powinien poznać każdy nowoczesny przedsiębiorca. Jeśli nie chcesz dłużej tracić czasu na nieskuteczne działania i chcesz w końcu przekonać się, że odzyskiwanie pieniędzy nie musi być procesem trwającym w nieskończoność - poznaj ofertę Vindicat.pl.

Zapoznaj się z modelem rozliczenia prowizyjnego lub abonamentowego. Nie zwlekaj z podjęciem pierwszych działań - każdy dzień zwłoki oddala Cię od celu. Działaj skutecznie już teraz!

FAQ: