Weksel in blanco - co to jest, jak zabezpiecza należność, czy jest bezpieczny?

Weksel in blanco (weksel niezupełny) to jeden z dopuszczalnych prawnie sposobów zabezpieczenia należności. W wielu sytuacjach bywa pomocny - także przedsiębiorcom. Czym jest i jak działa weksel in blanco? Czy jest on bezpieczny i jakie potencjalne zagrożenia ze sobą niesie? Wyjaśniamy.

Weksel in blanco - co to jest i jak zabezpiecza należność?

Weksel to rodzaj papieru wartościowego. Choć sama nazwa „weksel” może brzmieć obco i nieco archaicznie, w rzeczywistości gospodarczej weksel nadal stosuje się stosunkowo często. Najczęściej - jako zabezpieczenie dla wierzyciela przy zaciąganiu kredytów i pożyczek. Przedsiębiorcy w relacjach B2B często stosują natomiast weksle jako zabezpieczenie wykonania umowy.

Aby konkretny dokument mógł zostać zgodnie z prawem uznany za weksel, musi zostać koniecznie podpisany przez wystawcę. Musi także mieć specyficzne cechy:

• nazwę „weksel”,
• bezwarunkowe polecenie zapłaty wskazanej sumy pieniężnej,
• wskazanie osoby, na rzecz której należy zapłacić,
• określenie terminu i miejsca zapłaty,
• określenie daty i miejsca wystawienia weksla.

Weksel in blanco nie ma uzupełnionego co najmniej jednego z tych elementów. Może nie mieć np. wskazanego miejsca zapłaty czy daty, wysokości sumy wekslowej lub określenia osoby, na rzecz której trzeba zapłacić. Niezupełność treści weksla in blanco musi być zamierzona.

Zwykle jednak weksel in blanco jest dużo bardziej ograniczony i zawiera jedynie podpis dłużnika lub poręczyciela i słowa: „zapłacę za ten weksel”.

Co jednak ważne, jeśli wierzyciel zdecyduje się skorzystać z weksla - samodzielnie uzupełnia jego brakujące elementy. Kolejno może zainicjować postępowanie sądowe i egzekucyjne.

Weksel in blanco - zagrożenia

Z uwagi na fakt, że weksel in blanco to często niemal pusty dokument, z perspektywy dłużnika jest on dość ryzykowny. Ryzyko stwarza przede wszystkim brak kwoty należności, której będzie mógł domagać się wierzyciel. Dodatkowo już w momencie wystawienia, weksel in blanco nabiera mocy prawnej. Nie jest istotne, w jakich okolicznościach go wystawiono, a także jakiego typu zobowiązanie zabezpiecza. Znaczenie ma tylko treść weksla. Jest to przejaw tzw. abstrakcyjnego charakteru weksla in blanco.

Teoretycznie - wierzyciel, uzupełniając weksel in blanco, mógłby wpisać w zasadzie dowolną kwotę. To ryzyko ogranicza jednak ogranicza jednak specjalny dokument, tzw. deklaracja wekslowa (porozumienie wekslowe). Podpisuje się ją razem z wekslem.

Weksel in blanco a deklaracja wekslowa

Dzięki deklaracji wekslowej strony mogą precyzyjnie określić zasady, na których wierzyciel będzie mógł uzupełnić weksel in blanco - tak, aby dłużnik nie czuł się później zaskoczony ani oszukany. Najważniejszym elementem deklaracji wekslowej jest więc zapis dotyczący sumy wekslowej (kwoty, którą dłużnik będzie musiał spłacić). Należy wskazać ją precyzyjnie, jako jedną, konkretną kwotę.

Zwykle deklarację wekslową sporządza się w formie pisemnej. Najlepiej, aby deklarację podpisały obie strony.

W razie, gdyby wierzyciel nie trzymał się postanowień deklaracji wekslowej i np. uzupełnił weksel in blanco wyższą kwotą, dłużnik może bronić swoich praw. W trakcie procesu może podnieść zarzut uzupełnienia weksla w sposób niezgodny z deklaracją.

Przykład:
Pan Adam, przedsiębiorca prowadzący firmę budowlaną, chciałby pożyczyć 25 000 zł od swojego znajomego, pana Mirosława. Pan Mirosław również działa w branży budowlanej, a jego firma prosperuje doskonale. Pan Adam wie więc, że znajomy może pożyczyć mu pieniądze szybciej niż np. bank. Pan Mirosław się zgadza. Aby zabezpieczyć swoje interesy, wymaga jednak wystawienia weksla in blanco. Kwota na wekslu nie zostaje uzupełniona. Strony podpisują jednak deklarację wekslową, zgodnie z którą Pan Adam na oddać Panu Mariuszowi 25 000 zł w terminie trzech miesięcy. Jeśli tego nie zrobi po otrzymaniu odpowiedniego wezwania, Pan Mariusz będzie mógł wstawić na wekslu kwotę 25 000 zł i wstąpić na drogę sądową. Jeśli natomiast Pan Mariusz wstawiłby na wekslu kwotę inną niż wskazana w deklaracji wekslowej, Pan Adam mógłby w trakcie postępowania sądowego bronić swoich praw i podnieść zarzut uzupełnienia weksla niezgodnie z porozumieniem.

Zalety weksla in blanco - niższe koszty dochodzenia należności

Weksel in blanco - oprócz tego, że w zakresie zabezpieczenia wierzytelności większe ryzyko generuje po stronie dłużnika - ma z perspektywy wierzyciela także kilka innych zalet. Przede wszystkim, obniża znacząco koszty dochodzenia należności.

Jeśli wierzyciel dysponujący wekslem in blanco chce wszcząć postępowanie o zapłatę, musi uregulować opłatę sądową w wysokości zaledwie 1/4 ze standardowych 5% dochodzonej wierzytelności.

Pozostałą część, czyli aż 3/4 z 5 % dochodzonej należności, musi opłacić dłużnik. Dopiero po uregulowaniu tej kwoty dłużnik będzie mógł bronić swoich interesów w trakcie sprawy sądowej.

Zalety weksla in blanco - postępowanie nakazowe

Inną zaletą posiadania weksla przez wierzyciela, jest to, że na podstawie weksla sąd najczęściej wydaje nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym. Dzięki temu wierzyciel może skorzystać ze wszystkich zalet postępowania nakazowego - pisaliśmy o nich w odrębnym artykule.

Dzięki nakazowi zapłaty wierzyciel z pomocą komornika może szybko zabezpieczyć majątek dłużnika. Komornik może np. zabezpieczyć środki na rachunku bankowym dłużnika już na etapie uzyskania nakazu zapłaty.

Ponadto, nakaz zapłaty staje się wykonalny natychmiast. W praktyce oznacza to, że jeśli dłużnik w terminie 2 tygodni od doręczenia nakazu nie zapłaci, wierzyciel może od razu wszcząć egzekucję.

Weksel nie gwarantuje wypłacalności dłużnika!

Weksle, w tym również te in blanco, mają wiele zalet. Wierzyciele muszą jednak pamiętać o tym, że weksle mają jeszcze jedną istotną cechę. Nie gwarantują one ochrony przed niewypłacalnością dłużnika.

W przypadku niewypłacalności dłużnika, prawa wierzyciela znacznie lepiej zabezpieczą zabezpieczenia rzeczowe.

Zabezpieczenia rzeczowe to np. hipoteka. Więcej o nich pisaliśmy w artykule Jak zabezpieczyć wierzytelność? Sposoby zabezpieczenia wierzytelności.

Przed niewypłacalnością dłużnika może uchronić wierzyciela również... odpowiednio szybka windykacja. Najlepiej w nowoczesnej i w pełni bezpiecznej formie - online.

Windykuj online razem z Vindicat.pl i odzyskuj pieniądze szybciej niż kiedykolwiek!

Problemy z kontrahentami, którzy uporczywie ignorują wyznaczone terminy zapłaty, to codzienność większości polskich firm. W przypadku wystąpienia opóźnień - trzeba działać od razu. Oczekiwanie aż dłużnik „sam zapłaci” może skończyć się tym, że spłaci innych wierzycieli, a dla Twojej firmy... zwyczajnie nie wystarczy już pieniędzy. Ogranicz to ryzyko i działaj!

System do monitoringu płatności i samodzielnej windykacji online Vindicat.pl pozwala małym i średnim firmom szybko i efektywnie odzyskiwać pieniądze od nierzetelnych klientów. W 100% online, o dowolnej porze i z dowolnego miejsca.

Aby korzystać z Vindicat.pl, nie potrzebujesz specjalistycznej wiedzy na temat windykacji, ani specjalnych programów. Wystarczy komputer, dostęp do Internetu i przeglądarka. System przeprowadzi Cię przez każdy etap odzyskiwania należności. A jeśli wolisz, aby system zrobił wszystko za Ciebie, bez angażowania Twojego czasu - wybierz opcję windykacji automatycznej. Dzięki niej aplikacja podejmie aż 10 efektywnych czynności zmierzających do odzyskania pieniędzy. Twoich pieniędzy!

Nowocześni przedsiębiorcy, którzy korzystają z systemu Vindicat.pl, mogą m.in.:

• Zlecić windykację automatyczną. Windykacja, która jest tak wygodna, że nie wymaga Twojego osobistego zaangażowania? W Vindicat.pl to możliwe. Opracowaliśmy innowacyjny model windykacji automatycznej. System może automatycznie wysyłać kontrahentom przypomnienia o płatności, dodawać wierzytelności na giełdę długów (bardzo skuteczne działanie!) i podejmować inne czynności polubowne. Wszystkie są bezpieczne i profesjonalne. A co najlepsze... za windykację automatyczną zapłacisz dopiero po odzyskaniu pieniędzy! Przeczytaj i dowiedz się, dlaczego automatyczna windykacja online to rozwiązanie, które sprawdzi się również w Twojej firmie.
• Zintegrować swój system do księgowości online z Vindicat.pl. Korzystasz na co dzień z ifirmy, wFirmy, InFakt lub Fakturowni? Doskonale się składa! Możesz połączyć swój system do księgowości online z Vindicat.pl. Dzięki temu nieopłacone faktury automatycznie trafią do Vindicat.pl. Bez konieczności ręcznego wprowadzania danych. Wygodniej się nie da! Przeczytaj, jak to działa.
• Umieszczać wierzytelności na wysoko pozycjonowanej i doskonale widocznej w sieci giełdzie długów. Umieszczenie danych klienta na giełdzie wierzytelności to bardzo skuteczny sposób motywacji do szybszej zapłaty. Giełda działa także w modelu windykacji automatycznej - success fee.
• Monitorować płatności. Vindicat.pl, to nie tylko windykacja, ale też prewencja. Jeśli chcesz w końcu rozpocząć regularny monitoring płatności, a następnie móc jednym kliknięciem, wygodnie rozpocząć windykację - to rozwiązanie dla Ciebie!
• Korzystać z bazy gotowych do użycia i spersonalizowanych dokumentów windykacyjnych. Koniec z samodzielnym głowieniem się, jak przygotować wezwanie do zapłaty, czy pozew o zapłatę!
• Wygenerować raport BIG InfoMonitor o wiarygodności potencjalnego klienta. Użytkownicy Vindicat.pl mogą też dodać wpis do BIG InfoMonitor.
• Dodawać do wystawianych przez firmę faktur pieczęć prewencyjną Vindicat.

Vindicat.pl to bezpieczne rozwiązanie. Zaufało mu już ponad 3 500 przedsiębiorców z różnych branż. Ponad 90% spraw prowadzonych przy pomocy systemu kończy się na etapie polubownym!

Nie czekaj aż dłużnik zacznie kombinować - działaj skutecznie już teraz!

Regularna windykacja online to rozwiązanie dla wszystkich wierzycieli, którzy świadomie podchodzą do finansów swojej firmy. W małych i średnich przedsiębiorstwach każde zachwianie płynnością finansową może prowadzić do poważnych problemów. Nie warto ryzykować!

Jeśli Twoja firma także zmaga się z problemem nieterminowych kontrahentów - sprawdź ofertę Vindicat.pl. Pamiętaj, że Vindicat.pl to innowacyjny system - za windykację automatyczną możesz zapłacić dopiero po odzyskaniu pieniędzy. Zapoznaj się z ofertą w modelu rozliczenia prowizyjnego lub abonamentowego i działaj!

FAQ: