Jak odzyskać pieniądze od znikających firm?

Co zrobić, gdy firma nie zapłaciła i „zniknęła”? Z takim problemem codziennie spotyka się wielu uczciwych przedsiębiorców. Na szczęście wystąpienie takiej sytuacji nie musi oznaczać, że w sprawie nie da się już zupełnie nic zrobić. Wyjaśniamy, co zrobić, gdy któregoś dnia kontrahent przestaje odbierać telefony i odpisywać na e-maile, a w końcu - rozpływa się w powietrzu. No właśnie, czy takie nagłe zniknięcie jest w ogóle możliwe? Odpowiedzi w artykule.

Dłużnik zniknął, czyli...?

Na początek warto zastanowić się, czym właściwie jest „zniknięcie” dłużnika.

Zniknięcie dłużnika możne oznaczać, że wierzyciel zupełnie traci z nim kontakt. Może jednak równie dobrze oznaczać, że dłużnik przestał prowadzić działalność gospodarczą pod danym adresem lub np. wyjechał za granicę.

Zasady postępowania będą różniły się w zależności od tego, z którym przypadkiem „znikającego dłużnika” mamy do czynienia. Niezmiennie pierwszym krokiem powinno jednak być rzetelne sprawdzenie informacji o firmie, która przysporzyła nam problemów. Z informacji, które są powszechnie dostępne w Internecie, wierzyciel może wyciągnąć dla siebie bardzo dużo.

Sprawdzenie informacji o „znikającej firmie” to absolutna podstawa

Informacje na temat tego, czy firma nadal istnieje, czy faktycznie zniknęła z rynku, można znaleźć w dwóch podstawowych rejestrach - CEiDG lub KRS. Aby skutecznie skorzystać z rejestrów, wystarczą bardzo podstawowe dane dłużnika.

• Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej (CEiDG) - właściwa, gdy dłużnik prowadzi działalność jednoosobową lub jest wspólnikiem spółki cywilnej,
• Krajowy Rejestr Sądowy (KRS) - właściwy, gdy dłużnik prowadzi firmę w formie spółki prawa handlowego (m.in. spółki z o.o., spółki jawnej).

Z rejestrów można dowiedzieć się m.in. pod jakim adresem poszukiwać dłużnika. Można także poznać jego adres e-mail (o ile nie został zastrzeżony), dane pełnomocników firmy itp. Dowiemy się również, czy dłużnik nadal prowadzi swoją działalność, czy może zawiesił ją lub zakończył.

Tak jak podkreślaliśmy powyżej, to bardzo istotne. Wiedza o tym, czy firma nadal istnieje, warunkuje dalsze kroki, jakie trzeba będzie podjąć, aby odzyskać pieniądze.

Bardziej szczegółowo o roli, znaczeniu i sposobach na znalezienie aktualnych informacji o kontrahencie, pisaliśmy w artykule Jak sprawdzić, czy firma istnieje.

Firma już nie istnieje - czy można odzyskać dług, gdy firma została zamknięta?

Gdy wierzyciel dowiaduje się, że mimo braku kontaktu dłużnik nadal prowadzi działalność, zwykle oddycha z ulgą. Wie wówczas m.in., że nadal może pozwać firmę, która nie uregulowała płatności, bo zwyczajnie... ma kogo. Co jednak, jeśli firma zniknęła, bo została zamknięta?

Jeśli zniknięcie dłużnika ma związek z zakończeniem prowadzenia działalności gospodarczej, nie oznacza to, że wierzyciel traci prawo do domagania się zwrotu pieniędzy! Dług taki, nawet gdy firma już nie funkcjonuje na rynku, nadal istnieje.

Jeśli dłużnik nie prowadzi już firmy, wierzyciel powinien sprawdzić przede wszystkim formę prawną, w jakiej była ona prowadzona. W przypadku dłużników-osób fizycznych sytuacja jest prostsza. Nawet pomimo wyrejestrowania działalności gospodarczej, wierzyciel może nadal - stosunkowo bez większych przeszkód natury prawnej - dochodzić zwrotu pieniędzy.

Przykład:
Pan Jan, były przedsiębiorca jednoosobowy, jest dłużnikiem Pani Anny. Aby uniknąć spłaty zadłużenia, wynoszącego 20 000 zł, zamknął swoją działalność. Wpis dotyczący jego firmy został wykreślony z CEiDG 1 lipca 2020 r. Czy Pani Anna może mimo to pozwać Pana Jana o zapłatę?

Tak, może. Wynika to z faktu, że osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą odpowiadają za zaciągnięte zobowiązania całym swoim majątkiem. Nawet w przypadku zamknięcia działalności zapłaty nadal można dochodzić od - byłego już - przedsiębiorcy i pozwać go. Należy jednak pamiętać, że w takiej sytuacji pozew i inne pisma kierujemy na adres Pana Jana jako osoby fizycznej, a nie na adres nieistniejącej już firmy.

W przypadku innych podmiotów (w szczególności spółek - z o.o., jawnych itp.) dalsze działania wierzyciela będą zależały od tego, czy firma została po prostu zlikwidowana, czy też ogłosiła upadłość. W przypadku ogłoszenia upadłości, należy liczyć się z tym, że odzyskanie całości środków faktycznie może być niemożliwe. Istnieje określona kolejność, w której zaspokajani są wierzyciele upadającego podmiotu. W przypadku likwidacji spółki, likwidatorzy powinni wezwać wierzycieli do zgłoszenia wierzytelności w terminie 3 miesięcy od dnia tego ogłoszenia o rozwiązaniu spółki i otwarciu likwidacji.

Niewątpliwie przypadki, w których dłużnik prowadzący dotąd działalność w formie spółki prawa handlowego, nie prowadzi już firmy, są trudniejsze. Wierzyciele, którzy znaleźli się w takiej sytuacji, powinni przygotować się na dłuższy proces dochodzenia zapłaty. Więcej przydatnych informacji na ten temat zawarliśmy m.in. w artykułach Jak zamknąć zadłużoną działalność gospodarczą?, Kiedy firma upada (ogłasza upadłość)? oraz Kto ma pierwszeństwo w windykacji od upadającej firmy?.

Czy da się odzyskać dług, gdy dłużnik ucieka za granicę?

Innym często spotykanym przypadkiem „zniknięcia” dłużnika, jest jego wyjazd za granicę. Dłużnikom nierzadko wydaje się, że zniknięcie poza granicami Polski uniemożliwi odzyskanie pieniędzy. Czy aby na pewno?

Skuteczna windykacja od dłużnika przebywającego za granicą jest możliwa. To oczywiście trudniejsze zadanie i zwykle niezbędna jest pomoc prawnika. Jeśli jednak mamy do czynienia z roszczeniem o znacznej wysokości, nie warto się z góry poddawać.

Jeżeli przeciwko dłużnikowi, który uciekł za granicę, nie mamy jeszcze wyroku lub nakazu zapłaty, należy bliżej przyjrzeć się instytucji europejskiego nakazu zapłaty. Mao na zastosowanie do roszczeń pomiędzy przedsiębiorcami.

Postępowanie o uzyskanie ENZ jest stosunkowo proste. Złożenie pozwu polega na wypełnieniu odpowiedniego formularza. Na wydanie Nakazu zwykle czeka się ok. 30 dni. Więcej na ten temat pisaliśmy w artykule Co to jest Europejski Nakaz Zapłaty?.

Jeśli natomiast dysponujemy już wydanym przez polski sąd prawomocnym wyrokiem lub nakazem zapłaty, mamy pełne prawo liczyć na automatyczne uznawanie orzeczeń sądowych wydanych w państwach należących do UE.

W przypadku orzeczeń wydanych przed 10 stycznia 2015 r. konieczne jest potwierdzenie polskiego orzeczenia przez sąd w kraju, w którym przebywa dłużnik. Nie jest to procedura skomplikowana, ale trzeba liczyć się z przedłużeniem postępowania. W odniesieniu do orzeczeń wydanych po 10 stycznia 2015 r. tego typu sądowe potwierdzenie nie jest konieczne. Dokumenty można od razu przesłać do organu egzekucyjnego konkretnego państwa.

Przed egzekucją roszczeń za granicą, koniecznie jest też uzyskanie odpowiedniego zaświadczenia.

W przypadku roszczeń bezspornych (w uproszczeniu - niekwestionowanych przez dłużnika), roszczenie opatruje się zaświadczeniem o europejskim tytule egzekucyjnym. Wydaje je sąd, który wydał pierwotne orzeczenie. Szczegóły wyjaśnialiśmy w artykule Egzekucja długu z zagranicy - egzekucja długu zagranicznego w Polsce.

Pomoc detektywa przy poszukiwaniu dłużnika - możliwość, którą warto rozważyć

Warto też wspomnieć o możliwości, która części wierzycieli będzie wydawała się zupełnie naturalna, a części - bardzo ekstremalna. Mowa o skorzystaniu z usług biura detektywistycznego.

Wyspecjalizowane biura detektywistyczne pomagają wierzycielom w odnalezieniu dłużnika i jego majątku.

Agencje detektywistyczne prowadzą operacyjne, dzięki którym można odnaleźć składniki majątkowe dłużnika, do których nie dotarł wierzyciel ani komornik. Najczęściej wierzyciele korzystają z tego typu usług właśnie na etapie postępowania egzekucyjnego, które z natury rzeczy zakłada udział komornika. Nie ma jednak przeciwwskazań, aby z usług detektywistycznych skorzystać także na każdym innym etapie windykacji. Może to być niezbędne, jeśli dłużnik „zniknie” wraz z całym swoim majątkiem wcześniej.

Windykacja? Zawsze jak najszybsza!

Dłużnicy na wiele sposobów utrudniają wierzycielom prowadzenie działalności. Tajemnicze „zniknięcia”, brak kontaktu, ukrywanie majątku.... Te działania zna każdy wierzyciel. Zawsze warto więc rozpoczynać dochodzenie należności jak najwcześniej. Dzięki temu dłużnik ma mniej czasu na kombinowanie i podejmowanie nieuczciwych oraz nierzadko nielegalnych działań.

Szybkie rozpoczęcie windykacji może być naprawdę proste. Wystarczy komputer z dostępem do Internetu i konto w kompleksowym systemie do monitoringu należności i samodzielnej windykacji Vindicat.pl.

W jaki sposób działa windykacja online? To bardzo proste. Vindicat.pl to dedykowana aplikacja, która prowadzi wierzyciela przez każdy etap odzyskiwania pieniędzy. Dokładnie instruuje przedsiębiorcę w zakresie tego, co i kiedy powinien zrobić w danej sprawie.

Co ważne, system umożliwia także szybkie wygenerowanie wszystkich niezbędnych w procesie windykacji dokumentów. Opierają się one na wprowadzonych do systemu danych, a zatem są spersonalizowane i gotowe do użycia.

Użytkownicy Vindicat.pl mogą wygenerować m.in. wezwania do zapłaty, pozwy, e-pozwy czy wnioski niezbędne w postępowaniu egzekucyjnym - wystarczy je tylko podpisać!

Aby windykować w online, wystarczy zarejestrować się w systemie Vindicat.pl, podać dane, o które zapyta system i działać zgodnie z zaproponowanym scenariuszem windykacji. Oznacza to, że przedsiębiorca nie musi za każdym razem spędzać długich godzin na zastanawianiu się, co w danej sprawie zrobić. Podpowie mu to system.

Platforma Vindicat.pl to narzędzie do windykacji online, ale także skuteczne narzędzie do monitorowania płatności .

Monitoring płatności to bardzo ważne działanie prewencyjne. Ma ono szczególnie znaczenie w czasach pandemii, gdy każde opóźnienie w płatności może narazić firmę na problemy z płynnością finansową. System Vindicat.pl to jedyny na rynku system uwzględniający specyficzne potrzeby małych i średnich firm w zakresie monitorowania faktur.

System Vindicat.pl to także innowacyjny robot windykacyjny, który może przejąć od przedsiębiorcy część prostych, powtarzalnych czynności na etapie polubownym.

Jak działa taki robot? Dzięki wykorzystaniu wprowadzonych przez przedsiębiorcę danych, sztuczna inteligencja może m.in. wysyłać dłużnikowi przypomnienia, generować dokumenty i dodawać wierzytelności na giełdę długów. Bez konieczności angażowania wierzyciela! To znaczna oszczędność czasu, a w dłuższej perspektywie - także pieniędzy. Przeczytaj więcej na temat sposobu działania robota i przekonaj się, że to rozwiązanie, któremu możesz bez obaw zaufać.

Aż 93% spraw prowadzonych w systemie Vindicat.pl kończy się na etapie polubownym. Bez konieczności angażowania sądu, szybko i w sposób maksymalnie ograniczający koszty.

Windykacja online jest szybka, bezpieczna i ponadprzeciętnie skuteczna. System Vinicat.pl to prawdopodobnie jedyne narzędzie, jakiego w obszarze prewencji i windykacji potrzebuje mała lub średnia firma.

 Jak odzyskać pieniądze od znikających firm? Najlepiej nie czekać aż znikną!

Mimo wielu możliwości, jakie aktualnie oferują wierzycielom technologia i prawo, walka z dłużnikami nadal nie jest prosta. Trzeba więc działać szybko. Niezobowiązujący telefon z przypomnieniem o konieczności uregulowania płatności można wykonać już dzień po upływie terminu zapłaty. Ważne, aby dłużnik od początku „przygody” z naszą firmą czuł, że traktujemy nasze sprawy poważnie i nie zawahamy się wykorzystać wszystkich dostępnych środków.

W ochronie interesów wierzyciela na etapie prewencji i windykacji pomaga system do monitoringu płatności i samodzielnej windykacji Vindicat.pl. Załóż darmowe konto w systemie Vindicat.pl i sprawdź skuteczność innowacyjnej windykacji online

FAQ: