Zabezpieczenie majątku dłużnika - jak zabezpieczyć majątek dłużnika?

Zabezpieczenie majątku dłużnika to pewny sposób ochrony interesów wierzyciela. Instytucja zabezpieczenia majątku dłużnika zapobiega sytuacjom, w których dłużnik rozpoczyna np. wyprzedawanie poszczególnych składników swojego majątku lub obciążanie go. Co warto wiedzieć na ten temat? Jeśli aktywnie prowadzisz firmę, lektura dzisiejszego artykułu może oszczędzić Ci wielu nerwowych sytuacji.

Na czym polega zabezpieczenie majątku dłużnika?

Wbrew dwuznacznie brzmiącej nazwie, postępowanie zabezpieczające nie służy ochronie interesów dłużnika, ale właśnie wierzyciela.

Zabezpieczenie majątku dłużnika - mówiąc w uproszczeniu - polega na zastosowaniu odpowiednich narzędzi prawnych, w sytuacjach, gdy zachodzi ryzyko naruszenia mienia dłużnika. Chodzi tu oczywiście o mienie, z którego wierzyciel potencjalnie mógłby zaspokoić swoją wierzytelność.

W tym artykule skupimy się na zabezpieczeniu majątku dłużnika w postępowaniu upadłościowym. Będzie tu więc chodziło o przypadki, w których wobec złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości, nierzetelny kontrahent może próbować pozbyć się swojego majątku, tak aby wierzyciel nie odzyskał należnych mu pieniędzy. W osobnym artykule pisaliśmy również o instytucji zabezpieczenia powództwa.

Ustanowienie zabezpieczenia wierzytelności na majątku dłużnika w postępowaniu upadłościowym

Zgodnie z ustawą Prawo upadłościowe [Dz. U. 2003 Nr 60 poz. 535], obowiązującą w obecnym kształcie, wierzyciele mogą wnioskować o ustanowienie zabezpieczenia wierzytelności na majątku dłużnika w postępowaniu upadłościowym. Wierzyciel odpowiedni wniosek musi złożyć już na etapie składania wniosku o ogłoszenie upadłości (wraz z nim). Dzięki temu dłużnik utraci szansę m.in. na ukrycie swojego majątku i podjęcie innych działań, które uniemożliwiłyby wierzycielowi odzyskanie pieniędzy.

Stronami postępowania zabezpieczającego są uprawniony i obowiązany. Uprawnionym jest osoba, która dochodzi roszczenia (najczęściej wierzyciel), a obowiązanym - dłużnik.

Wierzyciel nie musi w swoim wniosku wskazywać dokładnie, jakie składniki majątku dłużnika mają zostać zabezpieczone. Chodzi bardziej o sam fakt ustanowienia zabezpieczenia.

Sąd o udzieleniu zabezpieczenia powinien orzec niezwłocznie. Nie jest to zbyt precyzyjne określenie. W praktyce oznacza jednak, że postanowienie zapadnie tak szybko, jak będzie to możliwe, biorąc pod uwagę m.in. obłożenie pracą konkretnego sądu. Najczęściej trwa to ok. tygodnia.

Obecnie istnieje kilka zasadniczych sposobów zabezpieczenia majątku dłużnika, o których mówi rozdział 2. działu IV ustawy Prawo upadłościowe.

Ustanowienie tymczasowego nadzorcy sądowego w postępowaniu upadłościowym

Ustanowienie tymczasowego nadzorcy sądowego to nie tylko podstawowa, ale też najczęściej wybierana przez wierzycieli metoda zabezpieczenia majątku dłużnika. Powoduje, że prawo dłużnika do zarządzania swoim majątkiem staje się bardzo ograniczone.

Skutkiem ustanowienia tymczasowego nadzorcy sądowego jest to, że dłużnik może zarządzać tylko swoją bieżącą działalnością. Chodzi tu o tzw. czynności zwykłego zarządu. Na wszystkie dodatkowe aktywności, takie jak m.in. sprzedaż składników majątku czy wzięcie kredytu, będzie musiał otrzymać zgodę tymczasowego nadzorcy sądowego.

Tymczasowym nadzorcą sądowym może być każda osoba fizyczna, która zdobędzie odpowiednią licencję. Może nim zostać również każda spółka prawa handlowego, o ile stosowną licencję mają jej wspólnicy. Jeśli takich licencji nie mają, tymczasowym nadzorcą sądowym może być także spółka, w której wspólnicy odpowiadają bez ograniczeń za zobowiązania całym majątkiem.

Koszty czynności, podejmowanych przez tymczasowego nadzorcę sądowego ponosi dłużnik.

Sąd ustala wynagrodzenie tymczasowego nadzorcy sądowego, biorąc pod uwagę nakład jego pracy, zakres czynności podejmowanych w postępowaniu, stopień ich trudności oraz czas pełnienia funkcji.

Przykład:
W dniu 11.04.2019 r. sąd ustanowił w stosunku do Alfa sp. z o.o. zabezpieczenie w postaci powołania tymczasowego nadzorcy sądowego w postępowaniu upadłościowym. O ustanowienie tego zabezpieczenia wnioskował wierzyciel spółki, firma Beta sp.k., w obawie o to, że spółka Alfa zacznie zbywać swój majątek. Wniosek o ustanowienie tymczasowego nadzorcy sądowego złożono razem z wnioskiem o upadłość. Po dniu wydania postanowienia, tj. po dniu 11.04.2019 r., spółka Alfa sprzedała na rzecz firmy Gamma sp. z o.o. jedną nieruchomość o wartości 100 000 zł, wchodzącą w skład przedsiębiorstwa. Tym samym doszło do znacznego zmniejszenia wartości przedsiębiorstwa. Spółka Alfa nie uzyskała jednak zgody tymczasowego nadzorcy sądowego na dokonanie tej transakcji. Z prawnego punktu widzenia na czynność będzie więc nieważna, a więc nie wywoła żadnych skutków prawnych, związanych z jej dokonaniem.

Ustanowienie zarządu przymusowego nad majątkiem dłużnika - gdy dłużnik ignoruje polecenia tymczasowego nadzorcy sądowego

W postępowaniu upadłościowym zarządca przymusowy może być powołany, gdy dłużnik nie wykonuje poleceń ustanowionego wcześniej tymczasowego nadzorcy sądowego. Możliwość taka wystąpi również w przypadku istnienia realnego ryzyka, że dłużnik będzie chciał ukryć swój majątek lub w inny sposób zadziałać na niekorzyść wierzycieli.

Zarządca przymusowy sprawuje zarząd nad całą masą upadłości. Chroni ją m.in. przed uszkodzeniem, zniszczeniem i zabraniem przez osoby trzecie. W praktyce ustanowienie zarządu przymusowego oznacza, że dłużnikowi odbiera się prawo sprawowania zarządu nad majątkiem na czas rozpoznawania wniosku o ogłoszenie upadłości.

Zakres i dokładny sposób sprawowania zarządu przymusowego nad majątkiem dłużnika określa sąd. Mogą one być inne w zależności od okoliczności konkretnego przypadku. Zawsze jednak zarządca przymusowy musi złożyć wniosek o wpis do KRS. Jeśli brakuje spisu inwentarza oraz sprawozdania finansowego, zarządca przymusowy musi także je sporządzić.

Po ogłoszeniu upadłości zabezpieczenia w postaci ustanowienia tymczasowego nadzorcy sądowego albo zarządu przymusowego upadają z chwilą objęcia majątku upadłego dłużnika w zarząd przez syndyka. Oznacza to, że tymczasowy nadzorca sądowy oraz zarządca przymusowy wykonują swoje obowiązki od powołania ich przez sąd aż do czasu, gdy mienie przejdzie w ręce syndyka.

Pozostałe sposoby zabezpieczenia majątku dłużnika w postępowaniu upadłościowym

Poza ustanowieniem tymczasowego nadzorcy sądowego i powołaniem zarządu przymusowego prawo upadłościowe przewiduje jeszcze inne sposoby zabezpieczenia majątku dłużnika. Przesłanką do ich ustanowienia również będzie obawa, że dłużnik ukryje swój majątek, będzie w inny sposób działał na niekorzyść wierzycieli oraz, że nie będzie stosował się do poleceń tymczasowego nadzorcy sądowego. Te pozostałe sposoby to m.in.:

• Opieczętowanie poszczególnych składników majątku dłużnika;
• Nakaz zajęcia rachunków bankowych, należących do dłużnika;
• Zajęcie poszczególnych ruchomości dłużnika;
• Zakaz wykonywania przez dłużnika czynności faktycznych i prawnych, mających związek ze zbyciem lub przemieszczeniem składników majątkowych.

Katalog czynności, które sąd może zasądzić na podstawie art. 40 Prawa upadłościowego, jest szeroki. Powyższe - to jedynie przykłady. Konkretne czynności będą zależały oczywiście od okoliczności sprawy.

Inne zabezpieczenia zastosowane przez sąd po złożeniu wniosku o ogłoszenie upadłości upadają z dniem ogłoszenia upadłości.

Monitoring należności szybka windykacja online - proste rozwiązanie, gdy masz już dość walki z dłużnikami

Jeśli obawiasz się, że Twój dłużnik może chcieć ukryć swój majątek - być może warto pomyśleć o tym jak w przyszłości zapobiec takim sytuacjom. Wygodnym rozwiązaniem dla małych i średnich firm jest system do monitoringu należności i samodzielnej windykacji Vindicat.pl.

W systemie do monitoringu należności i samodzielnej windykacji Vidicat.pl możesz na bieżąco kontrolować stan firmowych płatności, a w razie potrzeby - odpowiednio wcześnie rozpocząć działania windykacyjne. Wszystko to zrobisz online, z dowolnego miejsca i o wygodnej dla Ciebie porze.

System do monitoringu należności i samodzielnej windykacji Vindicat.pl to jedyne tak kompleksowe narzędzie na rynku. Dzięki usłudze monitoringu należności, przedsiębiorcy zarejestrowani w systemie mogą szybko sprawdzić za jakie faktury nie otrzymali w ostatnim czasie płatności. Następnie, przy pomocy kilku kliknięć, mogą rozpocząć windykację, generując z systemu np. wezwanie do zapłaty. W trakcie windykacji system zapewnia profesjonalną pomoc na każdym z jej etapów.

System Vindicat.pl przedstawia sprawdzone scenariusze windykacji i przeprowadza analizę sprawy. Możesz wygenerować z niego m.in. spersonalizowane i gotowe do użycia wezwanie do zapłaty, pozew o zapłatę należności, e-pozew czy wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego. W systemie Vindicat.pl znajdziesz wszystkie dokumenty windykacyjne, których potrzebujesz.

To nie wszystko. Przedsiębiorcy, zarejestrowani w systemie mogą także negocjować z dłużnikiem online, wygenerować wniosek o ustalenie jego danych czy wystawić wierzytelność na popularnej giełdzie długów. W zależności od wybranej oferty, system oferuje także dostęp do BIG Info Monitor.

System do monitoringu należności i samodzielnej windykacji Vindicat.pl to narzędzie proste w obsłudze, a przy tym niezwykle skuteczne. 93% prowadzonych przy pomocy systemu kończy się na najkorzystniejszym dla stron etapie polubownym.

Nie czekaj, aż sprawa zajdzie zbyt daleko, a udział sądu i komornika stanie się niezbędny. Poznaj nowoczesne oblicze windykacji i przekonaj się jak bardzo system do monitoringu należności i samodzielnej windykacji Vindicat.pl ułatwia odzyskiwanie należności.

Zabezpieczenie majątku dłużnika w postępowaniu upadłościowym - pewny sposób na zwiększenie szansy odzyskania pieniędzy

Czy warto w przypadku złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości dłużnika warto złożyć równocześnie wniosek o ustanowienie zabezpieczenia? Niewątpliwie - tak. Oczywiście, zabezpieczenie majątku dłużnika w postępowaniu upadłościowym nie daje w każdym przypadku stuprocentowej gwarancji, że pieniądze uda się odzyskać. Znacznie jednak zwiększa te szanse. Fantazja dłużników nie zna granic, a praktyka co i rusz pokazuje nowe sposoby dłużników na pozbywanie się swojego majątku i inne działania na szkodę wierzycieli.

Jeśli problemy z nierzetelnymi kontrahentami to Twoja codzienność, koniecznie załóż konto i zapoznaj się ze wszystkimi możliwościami, które oferuje system do monitoringu należności i samodzielnej windykacji Vindicat.pl. To prosty sposób na to, aby windykacja była łatwiejsza i jednocześnie bardziej skuteczna. Jeśli natomiast potrzebujesz porady prawnej w zakresie m.in. zabezpieczenia majątku dłużnika w postępowaniu upadłościowym, koniecznie skontaktuj się z Kancelarią Vindicat. Jesteśmy do Twojej dyspozycji.

FAQ: