Ulga za złe długi, czyli jak rozliczyć niezapłacone faktury

Ulga za złe długi to procedura, z której mogą skorzystać podatnicy VAT, którzy nie uzyskali od swoich kontrahentów płatności w wyznaczonym terminie. Termin ten aktualne wynosi 90 dni od daty upływu terminu płatności, wynikającego z faktury VAT lub umowy. Ulga na złe długi pozwala wierzycielowi na odzyskanie kwoty podatku należnego od dokonanej czynności. Na razie czynność ta jest możliwa tylko dla podatku VAT, ale niedługo będzie możliwa również dla podatków PIT i CIT. Jeśli jesteś podatnikiem podatku od towarów i usług i zmagasz się z problemem braku terminowych płatności - ten artykuł jest dla Ciebie.

Co to jest ulga za złe długi?

Ulga za złe długi jest rozwiązaniem przeznaczonym dla podatników, których kontrahenci nie uregulowali płatności wynikających z faktury VAT. Wielu podatników płaci podatek w wysokości wynikającej z wystawionych faktur. Mogą skorygować podstawy opodatkowania i kwoty podatku przypadającej część kwoty wierzytelności, jeśli ściągalność nie została uprawdopodobniona. Uważa się za uprawdopodobnioną, jeśli nie została uregulowana lub zbyta w ciągu 90 dni (do końca 2018 r. – w ciągu 150 dni) od upływu terminu płatności określonego w umowie lub na fakturze.

Ulgę za złe długi można zastosować tylko, jeśli faktura została wystawiona na rzecz podatnika VAT czynnego. Procedurę tzw. ulgi na złe długi uregulowano w ustawie o podatku od towarów i usług z 11 marca 2004 r. [Dz. U. 2004 Nr 54 poz. 535].

Zgodnie z art. 89a ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług: podatnik może skorygować podstawę opodatkowania oraz podatek należny z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług na terytorium kraju w przypadku wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona.

Przedsiębiorca, który nie uzyskał od swojego kontrahenta zapłaty w ciągu 90 dni, może obniżyć podstawę opodatkowania, czyli swojego zobowiązania podatkowego wobec fiskusa. Pamiętaj jednak, że ulgę na złe długi można zastosować tylko, jeśli wystawiłeś fakturę na rzecz podatnika VAT czynnego.

Kiedy można stosować ulgę za złe długi w podatku VAT?

Aby wierzyciel mógł skorzystać z ulgi, musi spełnić trzy warunki, określone w art. 89a ust. 2 ustawy o VAT. Te warunki to:

1. Dostawa towarów lub świadczenie usług muszą być dokonane na rzecz podatnika zarejestrowanego jako podatnik VAT czynny, nieznajdującego się w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego, upadłościowego lub w trakcie likwidacji.
2. Na dzień poprzedzający dzień złożenia deklaracji podatkowej, w której dokonuje się korekty:
   • wierzyciel i dłużnik muszą być podatnikami zarejestrowanymi jako czynni podatnicy VAT
   • dłużnik nie może być w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego, upadłościowego lub w trakcie likwidacji.
3. Od daty daty wystawienia faktury dokumentującej wierzytelności nie upłynęły jeszcze 2 lata.

Wierzyciel może skorzystać ze swojego prawa do ulgi za złe długi w podatku VAT, wyłącznie poprzez skorygowanie deklaracji za okres, w którym wierzytelność została uprawdopodobniona. Musi więc działać na bieżąco. Nie koryguje się deklaracji już złożonych, w których podatek VAT z niezapłaconych faktur został uwzględniony.

Wierzyciel może - ale nie musi - skorzystać z ulgi na złe długi. Jest to jego prawo, a nie obowiązek.

Ulga na złe długi - uprawdopodobnienie nieściągalności wierzytelności

Zgodnie z postanowieniami ustawy o VAT „nieściągalność wierzytelności uważa się za uprawdopodobnioną, w przypadku gdy wierzytelność nie została uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie w ciągu 150 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze.” Jest to dobra wiadomość dla wierzyciela - nie musi udowadniać, że wierzytelności nie da się ściągnąć. Wystarczy samo uprawdopodobnienie. Warunki są jednak dwa: wierzytelność nie może zostać uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie.

Przykład:
Pan Daniel, właściciel hurtowni spożywczej, wystawił dwie faktury VAT za terminem zapłaty na 10.01.2021 r. Obydwie faktury zostały wystawione czynnym podatnikom VAT - jedna firmie „ABC”, druga firmie „XYZ”. Obydwie firmy nie uregulowały należności, mimo upływu 90 dni. Pan Daniel postanowił więc sprzedać wierzytelność wobec firmy „ABC” na giełdzie długów.
Dług firmy „ABC” szybko się sprzedał. Pan Daniel chciałby dokonać korekty podstawy opodatkowania i podatku VAT należnego wynikającego z obydwu nieopłaconych faktur sprzedaży. Dzień przed złożeniem korekty sprawdził jednak czy obydwa podmioty nadal są czynnymi podatnikami VAT. Okazało się, że firma „ABC” jest, natomiast firma „XYZ” - już nie. Czy Pan Daniel może skorzystać z ulgi na złe długi?
Nie. Zgodnie z art. 89 b ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, jeśli wierzyciel sprzeda wierzytelność, prawo do ulgi na złe długi nie będzie mu przysługiwało. Nie może również skorzystać z ulgi na złe długi, jeśli na dzień poprzedzający dzień złożenia deklaracji podatkowej, w której dokonuje się korekty, okaże się, że dłużnik nie jest czynnym podatnikiem VAT. Panu Danielowi nie będzie zatem przysługiwało prawo do ulgi na złe długi ani w związku ze sprzedaną wierzytelnością wobec firmy „ABC” ani wobec firmy „XYZ”.

Ulga za złe długi 2022 - kto może skorzystać?

Przed 1 października 2021 wierzyciel mógł skorzystać z ulgi za złe długi po spełnieniu wymogów zawartych określonych w art. 89a ust. 2 ustawy o VAT. Te warunki to:

1. Dostawa towarów lub świadczenie usług muszą być dokonane na rzecz podatnika zarejestrowanego jako podatnik VAT czynny, nieznajdującego się w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego, upadłościowego lub w trakcie likwidacji.
2. Na dzień poprzedzający dzień złożenia deklaracji podatkowej, w której dokonuje się korekty:
   • wierzyciel i dłużnik muszą być podatnikami zarejestrowanymi jako czynni podatnicy VAT
   • dłużnik nie może być w trakciepostępowania restrukturyzacyjnego, postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji.
3. Od daty wystawienia faktury dokumentującej wierzytelności nie upłynęły jeszcze 2 lata, licząc od końca roku, w którym dokument był wystawiony.

Po 1 października 2021 nie musi spełniać żadnego z powyższych warunków, żeby mógł skorzystać z ulgi za złe długi. Dłużnik może być w trakcie postępowania upadłościowego i nie musi być zarejestrowany jako czynny podatnik VAT. Wpływ na zmianę przepisów miał wyrok TSUE z dnia 15 października 2020 r., w sprawie C-335/19. TSUE ogłosił, że przepisy dyrektywy VAT stoją na przeszkodzie przepisom krajowym. Mimo uchylenia przepisów dotyczących ulgi za złe długi warunki te obowiązują od momentu wprowadzenia ich do ustawy o VAT.  Oznacza to, że podatnicy będą mogli je pominąć, także korzystając z ulgi za złe długi za okres przed 2021 rokiem.

Należy pamiętać o tym, że z ulgi za złe długi nie można skorzystać w przypadku transakcji objętych mechanizmem odwrotnego obciążenia. Dlatego, że w wyniku jego zastosowania podatnik nabywca sam nalicza podatek zależny, który jest dla niego podatkiem naliczonym. Transakcja rozliczania podatku naliczonego z należnym odbywa się według dokumentów wewnętrznych kupującego. Dlatego sprzedający, wystawiając fakturę bez podatku, nie może skorzystać z ulgi za złe długi.

Ulga za złe długi 2022 - jak korekty powinien dokonać wierzyciel?

Wierzyciel może skorzystać ze swojego prawa do ulgi za złe długi w podatku VAT, wyłącznie poprzez skorygowanie deklaracji za okres, w którym wierzytelność została uprawdopodobniona. Musi więc działać na bieżąco. Nie koryguje się deklaracji już złożonych, w których podatek VAT z niezapłaconych faktur został uwzględniony. Korekty wierzyciel powinien dokonać na podstawie pliku JPK_V7M lub JPK_V7K w części ewidencyjnej i deklaracyjnej.

Wierzyciel może - ale nie musi - skorzystać z ulgi na złe długi. Jest to jego prawo, a nie obowiązek.

Ulga za złe długi 2022 - korekta u dłużnika

Dłużnik ma obowiązek dokonania korekty odliczenia podatku VAT w związku z transakcją, za którą nie zapłacił. Tym samym, korekta w przypadku dłużnika wiąże się z tym, że będzie musiał zapłacić wyższy podatek.

Zgodnie z art. 89 b ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług „w przypadku nieuregulowania należności wynikającej z faktury dokumentującej dostawę towarów lub świadczenie usług na terytorium kraju w terminie 90 dni od dnia (do końca 2018 r. -150 dnia) upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze, dłużnik jest obowiązany do korekty odliczonej kwoty podatku wynikającej z tej faktury, w rozliczeniu za okres, w którym upłynął 90 dzień (do końca 2018 r. - kiedy upłynął 150 dzień) od dnia upływu terminu płatności określonego w umowie lub na fakturze.

Dłużnik będzie mógł uniknąć tego obowiązku, jedynie gdy:

• ureguluje należność najpóźniej w ostatnim dniu okresu rozliczeniowego, w którym upłynął 90 dzień od dnia upływu terminu płatności tej należności;
• w ostatnim dniu miesiąca, w którym upływa 90 dzień (do końca 2018 r. - przed upływem 150 dnia) od dnia upływu terminu płatności, będzie w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego, postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji.

Jeśli dłużnik ureguluje płatność częściowo, korekta będzie dotyczyć podatku naliczonego przypadającego na nieuregulowaną część należności. Dla skorzystania z ulgi za złe długi nie ma znaczenia data dokonania transakcji, czy też wystawienia faktury, tylko termin wyznaczonej płatności na fakturze. Dopiero od tego dnia liczy się 90-dniowy termin, po jego upływie możliwe jest skorygowanie VAT.

Jakie są skutki zapłaty należności

Jeśli po skorzystaniu przez wierzyciela z ulgi za złe długi, dłużnik ureguluje należność, wtedy wierzyciel będzie miał obowiązek zwiększenia podstawy opodatkowania i podatku należnego za okres, w którym należność została uregulowana. Zwiększa się je w odniesieniu do tych części.

Ulga za złe długi w podatku dochodowym

Wierzyciel korzystający z ulgi za złe długi powinien ująć ją w Księdze Przychodów i Rozchodów (KpiR) oraz zmniejszyć podstawę opodatkowania w zaliczce na podatek. Przepisem, który odnosi się do ulgi za złe długi jest art. 26i ustawy PIT. Zgodnie z nim podstawa opodatkowania może być zmniejszona o zaliczaną do przychodów należnych wartość należności, które nie została uregulowana przez dłużnika. Podatnik może zmniejszyć tę wartość w zeznaniu podatkowym, które złożył za rok podatkowy, w którym upłynęło 90 dni od dnia upływu terminu zapłaty określonej na fakturze.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami, podatnik korzystający z ulgi za złe długi w PIT, powinien spełnić następujące warunki. Należą do nich:

1. ze względu na powstałe należności u jednej ze stron określa się przychody, lub koszty uzyskania przychodów bez względu na termin ujęcia ich w przychodach lub kosztach uzyskania przychodów
2. Dłużnik na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego złożenie deklaracji nie może być w trakcie postępowania: upadłościowego, restrukturyzacyjnego albo likwidacji
3. Od daty wystawienia dokumentu (umowy lub faktury) dokumentującego wierzytelność nie mogą upłynąć 2 lata, które są liczone od końca kalendarzowego, w którym została wystawiona faktura VAT
4. Transakcja została zawarta w ramach prowadzonych działalności gospodarczych przez wierzyciela i dłużnika
5. Jeśli wierzytelności zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, nie podlegają odliczeniu od podstawy obliczenia podatku.

Zastosowanie ulgi w zaliczce na podatek

Nowe przepisy regulują także możliwość zastosowania ulgi za złe długi w zaliczce. Według art. 44 ust. 17-24 ustawy PIT dochód, który jest podstawą obliczenia zaliczki, może być zmniejszony o zaliczaną do przychodów należnych wartość wierzytelności, jeśli dłużnik nie uregulował jej. Zmniejszeniu dokonuje się od okresu rozliczeniowego, w którym upłynęło 90 dni od terminu zapłaty określonego w dokumencie do okresu, kiedy dłużnik uregulował wierzytelność.

Problem z nierzetelnymi kontrahentami? Postaw na skuteczną windykację razem z Vindicat.pl

Wiesz już, że jeśli spotkasz się z problemem nierzetelnych, niepłacących kontrahentów - całkiem prawdopodobne, że będzie przysługiwało Ci prawo do ulgi za złe długi. Zdecydowanie lepiej jednak zapobiegać niż leczyć - dlatego właśnie warto korzystać z systemu do monitoringu wierzytelności i samodzielnej windykacji online Vindicat.pl.

System do monitoringu wierzytelności i samodzielnej windykacji online Vindicat.pl to narzędzie stworzone specjalnie dla małych i średnich przedsiębiorców. Ułatwia kontrolowanie firmowych należności, a w razie potrzeby prowadzi przedsiębiorcę przez cały proces windykacji.

System Vindicat.pl oferuje przedsiębiorcom szereg przydatnych funkcji. Znacznie wpływają one na skuteczność prowadzonych działań windykacyjnych. Oferowana przez system usługa monitoringu wierzytelności pozwala zachować kontrolę nad wystawianymi przez firmę fakturami. Jest to pierwszy, bardzo ważny krok do zapobiegania poważnym problemom finansowym.

Aplikacja Vindicat.pl to również bogata baza gotowych do użycia i spersonalizowanych dokumentów i pism windykacyjnych. Można z niej wygenerować m.in. wezwania do zapłaty, pozwy, e-pozwy oraz wszelkie wnioski niezbędne na etapie postępowania egzekucyjnego. Nie musisz sporządzać ich samodzielnie i martwić się, że nie potrafisz - wystarczy wprowadzić dane i wykonać kilka kliknięć.

Co więcej, system do monitoringu wierzytelności i samodzielnej windykacji online Vindicat.pl umożliwia również wystawienie wierzytelności na giełdzie długów. Jest to skuteczna i bezpieczna metoda na pozbycie się uporczywego dłużnika... ale pamiętaj, że sprzedając dług, tracisz prawo do ulgi na złe długi.

System do monitoringu należności i samodzielnej windykacji online Vindicat.pl to ogromne ułatwienie dla wszystkich przedsiębiorców. Prowadzi ich bezpiecznie przez cały proces windykacji, wyjaśnia kolejne czynności i przypomina o terminach.

Realizując swoje prawo do ulgi na złe długi, pomyśl o tym w jaki sposób możesz uniknąć takich sytuacji w przyszłości. System do monitoringu należności i samodzielnej windykacji online Vindicat.pl wychodzi Ci naprzeciw.

Ulga na złe długi - udogodnienie i przywilej dla wierzyciela

Ustawodawca, wprowadzając prawo do ulgi na złe długi, wykazał się dużą dozą racjonalizmu. Przedsiębiorcy nie powinni ponosić dodatkowych kosztów z powodu nierzetelności kontrahentów. Jeśli prawo do ulgi na złe długi przysługuje również Tobie, nie wahaj się i dołącz do deklaracji VAT odpowiedni załącznik. Pamiętaj jednak, że kluczem do utrzymania płynności finansowej, a tym samym dobrej pozycji na rynku - jest płynność finansowa. W utrzymaniu jej pomoże Ci system do monitoringu należności i samodzielnej windykacji online Vindicat.pl. Wybierz najlepszą ofertę dla swojej firmy już teraz i dołącz do prawie 3000 zadowolonych użytkowników.

FAQ: