Postępowanie upominawcze

Postępowanie upominawcze zostało uregulowane w Kodeksie Postępowania Cywilnego [Dz.U. 1964 Nr 43 poz. 296], a dokładnie w jego Tytule VII „Postępowania odrębne”. Już z samej systematyki Kodeksu widać więc, że postępowanie upominawcze jest jednym z rodzajów postępowania odrębnego. Właśnie dlatego charakteryzuje się ono odmiennymi regulacjami niż postępowanie zwykłe. Zasadniczo możemy wyróżnić dwa rodzaje postępowania upominawczego: postępowanie nakazowe i upominawcze oraz elektroniczne postępowanie upominawcze.

Postępowanie upominawcze - historia

Postępowanie upominawcze w polskim porządku prawnym pojawiło się jeszcze przed II wojną światową. Było wzorowane na niemieckim modelu postępowania cywilnego, w ramach którego funkcjonowało postępowanie mandatowe. Z założenia było ono przeznaczone do rozpatrywania drobnych spraw, z niekompletnym materiałem dowodowym. Postępowanie nakazowe opierało się natomiast na szczególnego rodzaju dokumentach takich jak weksle, czeki, warranty, rewersy, czy inne dokumenty urzędowe. Wówczas określano je jako jedno z postępowań przyspieszonych, do których należało również postępowanie uproszczone. Teraz do tego zbioru możemy zaliczyć także elektroniczne postępowanie upominawcze.

Nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym

Nakaz zapłaty zgodnie z regulacjami postępowania upominawczego może być wydany w sprawie o charakterze cywilnym, a także w sprawach z zakresu prawa pracy, czy też w sprawach o charakterze gospodarczym.

Zgodnie z art. 498 paragraf 1 Kodeksu Postępowania Cywilnego, nakaz zapłaty wydaje się, jeżeli powód dochodzi roszczenia pieniężnego, a w przypadku innych spraw, tylko jeżeli przepis szczególny tak stanowi. Podobna regulacja znajduje się w przepisach normujących zasady elektronicznego postępowania upominawczego. Obecnie nie ma takich regulacji i właśnie dlatego zarówno postępowanie upominawcze jak i elektroniczne postępowanie upominawcze jest przeznaczone wyłącznie dla dochodzenia roszczeń pieniężnych (czyli roszczeń o zapłatę określonej sumy pieniędzy).

Postępowanie nakazowe natomiast może służyć dochodzeniu określonego świadczenia pieniężnego, ale również dochodzeniu świadczenia innych rzeczy zamiennych.

Postępowanie upominawcze - jakiej wysokości roszczeń pieniężnych możemy dochodzić?

W postępowaniu upominawczym możemy dochodzić zarówno kwoty 1 tysiąca złotych, jak i kwoty 10 milionów złotych. Jak to możliwe? Otóż w przepisach regulujących postępowanie upominawcze nie ma obecnie ograniczenia kwotowego co do maksymalnej wysokości  roszczeń, jakich można dochodzić w tym postępowaniu. Ograniczenie kwoty dochodzenia roszczeń jest charakterystyczne jedynie dla postępowania przyśpieszonego, a dokładniej dla postępowania uproszczonego. W myśl art. 505 [1] Kodeksu Postępowania Cywilnego takim ograniczeniem jest kwota 10 tysięcy złotych.

Elektroniczne postępowanie upominawcze

Elektroniczne postępowanie upominawcze zostało w Polsce wprowadzone 1 stycznia 2010 r. przez zmianę przepisów kodeksu postępowania cywilnego. Rozwiązanie to ma na calu przyśpieszenie pracy sądów, a dzięki temu przyśpieszenie rozwiązania sporów dotyczących niespłaconych długów pieniężnych. Dzięki elektronicznemu postępowaniu upominawczemu swoją sprawę związaną z długiem możesz rozwiązać wyłącznie za pośrednictwem internetu bez konieczności stawiania się osobiście przed sądem. Pozwy wniesione w elektronicznym postępowaniu upominawczym są rozpatrywane przez e-sąd, którego siedziba znajduje się w Lublinie. Sąd ten obsługuje sprawy z obszaru całego kraju, a nawet roszczenia z zagranicy, o ile siedziba stron postępowania lub ich miejsce zamieszkania znajdują się w Polsce. Aby skorzystać z możliwości złożenia pozwu w tym trybie trzeba mieć ważny certyfikat służący do składania podpisu elektronicznego.

Elektroniczne postępowanie upominawcze rozpoczyna się z chwilą wniesienia pozwu za pośrednictwem strony internetowej e-sądu. Można to zrobić samodzielnie lub z pomocą pełnomocnika, którym może być radca prawny lub adwokat. Przy składaniu pozwu należy uiścić opłatę w wysokości 1,25% wartości przedmiotu sporu, czyli 1,25% pieniędzy, o których odzyskanie wnosisz. Wszystkie pisma pomiędzy Tobą a sądem są doręczane w postaci elektronicznej, więc nie musisz ani razu pojawić się przed sądem. Jeżeli chodzi o Twojego dłużnika, to sąd wymienia z nim pisma w sposób tradycyjny, chyba że on sam zechce również kontaktować się z sądem za pośrednictwem drogi elektronicznej. Dzięki temu, że kontakt pomiędzy Tobą a sądem odbywa się na pośrednictwem drogi elektronicznej, a nie przez wyminę listów, postepowanie w tej formie jest znacznie krótsze niż postępowanie upominawcze w formie tradycyjnej. Jak widzisz, elektroniczne postępowanie upominawcze ma tę zaletę, że jest tańsze i mniej czasochłonne od tradycujnego postępowania upominawczego. Najważniejsze różnice pomiędzy tradycyjnym a elektronicznym postępowaniem upominawczym zostały zamieszczone w tabeli poniżej.

Rozpoznanie sprawy w postępowaniu upominawczym

Postępowanie upominawcze może zostać w całości przeprowadzone przez referendarza sądowego, co niewątpliwie jest jego cechą szczególną. Podstawą do wydania przez referendarza nakazu zapłaty jest artykuł 353 [1] paragraf 2 Kodeksu Postępowania Cywilnego, który stanowi, że w postępowaniu upominawczym jak i w elektronicznym postępowaniu upominawczym referendarz sądowy może wydać nakaz zapłaty. Referendarz sądowy może także zarządzić zwrot pozwu. Podstawą do takiego zarządzenia jest art. 497 [1] Kodeku Postępowania Cywilnego, który stanowi, iż zarządzenie może także wydać referendarz sądowy.

Postępowanie upominawcze - dowody

Złożenie dowodów w trakcie postępowania upominawczego jest działaniem pożądanym zarówno z punktu widzenia sądu, jak i ze względu na przepisy prawa. Sąd przed wydaniem nakazu zapłaty musi ocenić czy nie występuje sprzeczność przytoczonych okoliczności ze stanem faktycznym. Taki obowiązek nakłada na niego art. 499 punkt 2 Kodeksu Postępowania Cywilnego.

Inaczej jest w przypadku elektronicznego postępowania upominawczego, w którym powód powinien wskazać dowody na poparcie swoich twierdzeń w pozwie. Załączenie dowodów w tym postępowaniu nie jest jednak wymagane zgodnie z art. 505 [32] paragraf 1 Kodeksu Postępowania Cywilnego. Dzieje się tak, bowiem zgodnie z literą prawa, sąd w tym typie postępowania musi dokonać oceny dowodów jedynie w oparciu o wykaz dowodów wskazanych przez powoda w treści uzasadnienia pozwu, a nie w oparciu o analizę tychże dowodów.

Wracając do zwykłego postępowania upominawczego, w praktyce zawodowi pełnomocnicy zawsze załączają dokumenty, które wskazują na poparcie ich twierdzeń. Sąd dzięki temu dysponuje pełnym materiałem dowodowym w sprawie. Taki materiał dowodowy stanowią  głównie dokumenty, w szczególności faktury VAT, umowy, protokoły odbioru towaru, listy przewozowe, itp. Takie postępowanie pozwala sądowi na wydanie orzeczenia w pełni zgodnego ze stanem faktycznym sprawy.

Postępowanie upominawcze - trzeba się przygotować przed założeniem sprawy przeciwko dłużnikowi

Przed założeniem sprawy w sądzie przeciwko dłużnikowi w postępowaniu upominawczym, konieczne jest zebranie wszystkich potrzebnych dowodów, które świadczą o istnieniu danego długu.

Jeżeli wysyłaliśmy dłużnikowi wezwanie do zapłaty, to warto je dodać jako dowód w postępowaniu, który potwierdza podjęcie próby polubownego załatwienia sprawy z dłużnikiem. Warto także załączyć potwierdzenie nadania wezwania do zapłaty i zwrotkę z poczty w przypadku nieodebrania wezwania przez dłużnika. Możemy także wydrukować wszystkie e-maile, w których przypominaliśmy dłużnikowi o konieczności dokonania wpłaty zaległych pieniędzy.

Jeżeli zawarliśmy z dłużnikiem ugodę, w której rozłożyliśmy jego zobowiązanie (dług) na raty, a dłużnik nie dochował jej warunków to warto ją także załączyć jako dowód w takim postępowaniu. Warto także pamiętać o fakturach VAT i listach przewozowych, które świadczą o spełnieniu przez nas warunków umowy. Umowę także warto wpisać do ewidencji dowodów, bowiem potwierdza ona także samo istnienie zobowiązania po stronie dłużnika.

Opłaty w postępowaniu upominawczym

Postępowanie upominawcze jest niezwykle atrakcyjne zarówno dla powoda jak i dla pozwanego również ze względu na koszty sądowe i wysokość opłat sądowych. Teraz kilka słów właśnie o tym. Otóż ta atrakcyjność finansowa wynika to z faktu, że wysokość opłat sądowych, o ile dochodzi do rozstrzygnięcia sprawy nakazem zapłaty jest dużo niższa niż w zwykłym postępowaniu. Każdy przecież chce oszczędzić.

Zgodnie z ustawą o kosztach sądowych w sprawach cywilnych [Dz.U. 2005 nr 167 poz. 1398] w postępowaniu upominawczym pobiera się opłatę stosunkową. Opłatę tą pobiera się zwykle w sprawach o prawa majątkowe. Zgodnie z art. 13 ustęp 1 wynosi ona 5% wartości przedmiotu sporu lub przedmiotu zaskarżenia. Nie może jednak wynosić mniej niż 30 złotych i więcej niż 100 tysięcy złotych.

Bardziej korzystna opłata jest jedynie w przypadku elektronicznego postępowania upominawczego, w przypadku którego zgodnie z art. 19 ust. 2 pkt 2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych pobiera się czwartą część opłaty od pozwu, co powoduje, że wynosi ona 1,25% wartości przedmiotu sporu.

Przykład:

Jan dochodzi zapłaty kwoty 10 tysięcy złotych.

W tradycyjnym postępowaniu uiści opłatę, którą oblicza się w następujący sposób:

5% x 10 000 zł = 500 zł

W postępowaniu upominawczym będzie musiał uiścić opłatę, którą oblicza się następująco:

5% x 10 000 zł = 500 zł

W elektronicznym postępowaniu upominawczym natomiast:

1,25% x 10 000 zł = 125 zł

Dalsze korzyści z wyboru postępowania upominawczego

Teraz kilka słów o innych zaletach związanych z korzystaniem z postępowania upominawczego. Należy pamiętać, że kolejną zaletą postępowania upominawczego jest regulacja zawarta w art. 79 ust. 1 pkt 2 c ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Na jej podstawie, powód co prawda uiszcza całą opłatę sądową, ale w przypadku uprawomocnienia się nakazu zapłaty sąd zwraca z urzędu trzy czwarte opłaty uiszczonej od pozwu.

W zwykłej sprawie w przypadku wygranej powoda to pozwany (a nie sąd) jest zobowiązany do zwrócenia całej opłaty sądowej na podstawie art. 98 paragram 1 Kodeksu Postępowania Cywilnego. Tak więc różnica pomiędzy postępowaniem upominawczym a każdym innym polega na tym, że sąd zwraca od razu powodowi trzy czwarte opłaty, a pozwany jedynie jedną czwartą. Jest to bardzo ważna regulacja w przypadku dużych kwot, ponieważ często zdarza się, że pozwani po prostu nie są wypłacalni (i nawet gdyby chcieli, to i tak nie są w stanie zwrócić opłaty poniesionej przez drugą stronę). Jeżeli, więc przykładowo opłata od pozwu wynosiła 100 tysięcy złotych to dla powoda ma to ogromne znacznie, że sąd zwróci mu 75 tysięcy złotych, a pozwany, który może być już niewypłacalny, będzie musiał zwrócić jedynie 25 tysięcy złotych, a nie całe 100 tysięcy.

Przykład:

Wróćmy do Jana, który dochodzi kwoty 10 tysięcy złotych.

W tradycyjnym postępowaniu całą opłatę, czyli 500 zł będzie musiał zwrócić mu dłużnik.

W postępowaniu upominawczym sąd zwróci mu 375 zł, a resztę, czyli 125 zł będzie musiał zwrócić mu dłużnik.

Omawiana regulacja co do sposobu zwrotu opłaty sądowej ma także korzystny wymiar dla pozwanego, który może zrezygnować z wniesienia sprzeciwu, który składny jest często jedynie dla przedłużenia postępowania. Po prostu, jeżeli dłużnik zda sobie sprawę, że realny koszt takiego opóźnienia może go kosztować trzy czwarte wysokości opłaty sądowej, którą poniósł powód.

Charakter nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym

Czym jest nakaz zapłaty według prawa polskiego? Odpowiedź na to pytanie nie będzie zaskakująca. Otóż nakaz zapłaty jest orzeczeniem sądowym. Właśnie z tego powodu orzeczenia sądowe według nauki prawa możemy podzielić na trzy grupy: wyroki, postanowienia oraz nakazy zapłaty.

Doktryna prawa zalicza nakaz zapłaty do orzeczeń, które rozstrzygają sprawę merytorycznie na podstawie przepisów materialnoprawnych, a nie tylko z wykorzystaniem przepisów procesowych. Postanowienia dla odmiany rzadko rozstrzygają sprawę merytorycznie, bowiem rozstrzygnięciu sprawy merytorycznie służą głównie wyroki.

Przez długi okres regulacja dotycząca nakazu zapłaty w Kodeksie Postępowania Cywilnego była niepełna, co powodowało, że w doktrynie prawa panował spór co do sposobu sklasyfikowania nakazów zapłaty. Później jednak prawodawca zdecydował się na dodanie przepisów regulujących charakter nakazów zapłaty w Kodeksie Postępowania Cywilnego. Jednym z takich przepisów regulujących rolę nakazów zapłaty jest art. 353 [2] Kodeksu Postępowania Cywilnego, który stanowi, że do nakazów zapłaty stosuje się odpowiednio przepisy o wyrokach, jeżeli Kodeks Postępowania Cywilnego nie stanowi inaczej. Właśnie m.in. ta regulacja przesądziła o charakterze nakazu zapłaty w postępowaniu cywilnym.

Nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym - skutki wydania takiego nakazu

Jakie są skutki wydania nakazu w postępowaniu upominawczym? Zgodnie z art. 502 paragraf 1 Kodeksu Postępowania Cywilnego nakaz zapłaty zobowiązuje pozwanego do zapłaty pieniędzy w całości wraz z kosztami na rzecz wierzyciela w ciągu dwóch tygodni od doręczenia takiego nakazu.

Wraz z nakazem zapłaty doręcza się dłużnikowi również pouczenie o sposobie wniesienia sprzeciwu co do właśnie wydanego nakazu zapłaty oraz o skutkach niezaskarżenia takiego nakazu. Dlatego można powiedzieć, że nakaz zapłaty jest więc swoistą propozycją skierowaną do pozwanego do szybkiego i taniego zakończenia sporu (zobacz korzystne regulacje postępowania upominawczego opisane wyżej). Nie dziwi więc również i to, że nakaz zapłaty wydany w postępowaniu upominawczym jest słabszy niż analogiczny nakaz wydany w postępowaniu nakazowym. Dzieje się tak, dlatego że ten drugi stanowi tytułu zabezpieczenia (w przeciwieństwie do pierwszego).

Tak więc, jak już stwierdziliśmy, nakaz zapłaty wydany w postępowaniu nakazowym stanowi z chwilą jego wydania tytuł zabezpieczenia. Dodatkowo - taki nakaz jest wykonalny bez nadawania klauzuli wykonalności. Jest to znaczne ułatwienie, prawda?

Ułatwienie to jest konsekwencją regulacji zawartej w art. 505 paragraf 1 Kodeksu Postępowania Cywilnego, który stanowi, że w razie prawidłowego wniesienia sprzeciwu, nakaz zapłaty traci moc, a przewodniczący ma obowiązek wyznaczyć rozprawę i zarządzić doręczenie powodowi sprzeciwu razem z wezwaniem na rozprawę. Właśnie ta regulacja powoduje to, że nakaz zapłaty (jak już wcześniej wspomnieliśmy) jest propozycją szybszego zakończenia sprawy dla pozwanego i nie jest on typowym orzeczeniem, które kończy sprawę.

Zaskarżenie nakazu zapłaty

Jak już wspomnieliśmy kilkakrotnie nakaz zapłaty może zostać zaskarżony przez pozwanego za pomocą sprzeciwu. Pozwany powinien złożyć takie zaskarżenie zgodnie z art. 503 paragraf 1 Kodeksu Postępowania Cywilnego za pomocą pisma zawierającego sprzeciw do sądu, który wydał nakaz zapłaty. A w przypadku wydania nakazu zapłaty przez referendarza sądowego, sprzeciw powinien zostać złożony do sądu, przed którym wytoczono powództwo.

W piśmie zawierającym sprzeciw pozwany powinien wskazać, czy zaskarża nakaz w całości, czy w części. Powinien także przedstawić zarzuty, które musi zgłosić przed wdaniem się w spór merytoryczny z powodem. Wszystkie dowody, a także okoliczności faktyczne potwierdzające zarzuty muszą zostać wskazane w takim piśmie. To bardzo ważne, aby o niczym nie zapomnieć.

W elektronicznym postępowaniu upominawczym dużo łatwiej zaskarżyć nakaz zapłaty. Zgodnie z art. 505 [35] Kodeksu Postępowania Cywilnego, sprzeciw od nakazu zapłaty wydanego w elektronicznym postępowaniu upominawczym nie wymaga ani uzasadnienia, ani przedstawienia dowodów. W takim sprzeciwie, pozwany powinien przedstawić zarzuty, które należy zgłosić przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy. Sprzeciw ten nie wymaga dowodów i uzasadnienia, gdyż e-sąd nie prowadzi dalej postępowania. E-sąd przekazuje, bowiem taką sprawę do sądu według właściwości ogólnej.

Jakie zarzuty należy wskazać przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy?

Zasadniczo należy wskazać następujące zarzuty: zarzut nieprawidłowego wskazania wartości przedmiotu sporu, umowy o właściwość sądu czy też zawarcie umowy o mediację.

Odmowa wydania nakazu zapłaty

Omówiliśmy już koszty postępowania, jego przebieg, a także skutki i charakter nakazu zapłaty wydanego w takim postępowaniu. Teraz czas opisać sytuację, kiedy sąd odmówi wydania nakazu zapłaty. Wniesienie pozwu do sądu w sprawach o roszczenia pieniężne nie prowadzi automatycznie do wydania nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym.

Zgodnie z art. 499 Kodeksu Postępowania Cywilnego nakaz nie może zostać wydany, jeżeli według treści pozwu:

• roszczenie jest oczywiście bezzasadne
• przytoczone okoliczności budzą wątpliwości
• zaspokojenie roszczenia zależy od świadczenia wzajemnego
• miejsce pobytu pozwanego nie jest znane albo doręczenie mu nakazu nie mogło nastąpić w kraju

Pierwszą sytuację, czyli stan oczywistej bezzasadności roszczenia można określić jako taki, w którym wynik wykładni przepisów prawa wyklucza możliwość uzyskania ochrony prawnej przez uwzględnienie powództwa. Jest to sytuacja, kiedy powództwo jest sprzeczne z przepisami prawa materialnego i procesowego i z tej przyczyny nie może zostać uwzględnione przez sąd. Taka sytuacja może się zdarzyć, kiedy roszczenie nie przysługuje powodowi albo umowa na podstawie, której powód chce dochodzić swoich racji w sądzie jest bezwzględnie nieważna, np. będzie to dochodzenie kwoty wygranej w grze karcianej.

Druga sytuacja, kiedy sąd odmawia wydania nakazu to występowanie okoliczności, które budzą wątpliwości sądu co do prawdziwości przedstawionego stanu rzeczy. Wątpliwości te mogą wystąpić, w przypadku, gdy przedstawione przez powoda okoliczności nie są spójne lub wzajemnie się wykluczają. Do takich wątpliwości może prowadzić również sytuacja, kiedy brakuje materiału dowodowego, który potwierdza istnienie danego roszczenia.

Trzecia możliwość odnosi się do przypadku, w którym strony zawarły umowę świadczenia wzajemnego. Chyba akurat ten przypadek nie wymaga dalszego tłumaczenia.

Ostatni przypadek ma zaś charakter formalny. Otóż, jeżeli pozwany nie przebywa na terytorium Polski, to wydając nakaz zapłaty bez jego wiedzy pozbawilibyśmy go prawa do obrony przed wydaniem takiego nakazu zapłaty.

Postępowanie upominawcze a postępowanie nakazowe

Postępowanie upominawcze i postępowanie nakazowe są często ze sobą utożsamiane, a to dlatego, że wynikiem tych dwóch postępowań jest jeden rezultat, czyli wydanie nakazu zapłaty na posiedzeniu bez fizycznego udziału stron. Podstawową i bardzo ważną różnicą w tych dwóch postępowaniach jest to, że w przypadku postępowania upominawczego można ubiegać się jedynie o zwrot pieniędzy, natomiast w postępowaniu nakazowym możesz zwrócić się do sądu nie tylko o odzyskanie swoich pieniędzy, ale także innych rzeczy zamiennych. Drugą ważną różnicą są obowiązki dowodowe. W przypadku postępowania nakazowego masz obowiązek załączyć do pozwu wszystkie dowody, które będą potwierdzały Twoje żądania i Twoje racje. W przypadku postępowania upominawczego nie jest wymagane dokładne udokumentowanie swoich żądań, a jedynie ich uprawdopodobnienie. Jeżeli chodzi o reakcję dłużnika na nakaz, to w obydwu postępowaniach może zgłosić swoje obiekcje w terminie 14 dni. Inne jest jednak nazewnictwo: jeżeli chodzi o postępowanie upominawcze, dłużnik może zgłosić swój sprzeciw, w postępowaniu nakazowym dłużnik podnosi zarzuty do nakazu zapłaty.

Więcej informacji o postępowaniu nakazowym możesz uzyskać tutaj: https://vindicat.pl/baza-wiedzy/postepowanie-nakazowe/

Najważniejsze podobieństwa i różnice pomiędzy tymi postępowaniami zostały też ukazane w poniższej tabeli:

Postępowanie upominawcze w Vindicat.pl

Potrzebujesz pomocy w ramach postępowania upominawczego? Skorzystaj z systemu do samodzielnej windykacji online Vindicat.pl, gdzie za pomocą paru kliknięć wygenerujesz spersonalizowany pozew do sądu w postępowaniu upominawczym. Musisz go jedynie podpisać i wnieść do właściwego sądu. Należy także pamiętać o dokonaniu opłaty sądowej. Pozew do sądu, które generujesz w systemie do samodzielnej windykacji online Vindicat.pl jest całkowicie gotowy. Są w nim umieszczone również wszystkie dowody, które są konieczne do wydania nakazu zapłaty.

Oczywiście, jeżeli czujesz się niepewnie generując dokument samodzielnie, zawsze możesz zlecić sprawę kancelarii Vindicat.pl. Wtedy wyspecjalizowana kancelaria sporządzi pozew za Ciebie, a także w Twoim imieniu pójdzie do sądu w przypadku zgłoszenia sprzeciwu przez dłużnika. Korzystając z kancelarii Vindicat.pl nie musisz się o nic martwić - pozostaje Ci jedynie trochę poczekać na swoje pieniądze!

Już dziś zarejestruj się i odzyskaj pieniądze od Twojego kontrahenta!
Zacznij już dziś »

Spis treści:

1. Postępowanie upominawcze - historia
2. Nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym
3. Postępowanie upominawcze - jakiej wysokości roszczeń pieniężnych możemy dochodzić?
4. Rozpoznanie sprawy w postępowaniu upominawczym
5. Postępowanie upominawcze - dowody
6. Postępowanie upominawcze – trzeba się przygotować przed założeniem sprawy przeciwko dłużnikowi
7. Opłaty w postępowaniu upominawczym
8. Postępowanie upominawcze – dalsze korzyści z wyboru takiego typu postępowania
9. Charakter nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym
10. Nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym – skutki wydania takiego nakazu
11. Zaskarżenie nakazu zapłaty
12. Odmowa wydania nakazu zapłaty
13. Postępowanie upominawcze w Vindicat.pl