Kiedy firma powinna ogłosić upadłość - przesłanki ogłoszenia upadłości

Ogłoszenie upadłości, potocznie określane jako bankructwo, to trudny, ale ważny temat. W czasach, gdy warunki do prowadzenia biznesu są coraz gorsze, warto wiedzieć, kiedy firma powinna ogłosić upadłość. Jakie są przesłanki upadłości przedsiębiorstwa? Kiedy i w jaki sposób trzeba przygotować wniosek? Sprawdźmy.

Kiedy firma powinna ogłosić upadłość - co to znaczy „upadłość”?

Na początek przypomnijmy, czym właściwie jest upadłość. W powszechnym rozumieniu wielu przedsiębiorców jest to sposób nie tylko na zakończenie działalności, ale też pozbycie się zadłużenia, którego firma nie jest w stanie spłacić. To prawda... ale nie jest to jedyny cel.

Podstawowym celem upadłości jest zapewnienie wierzycielom upadającej firmy ochrony. Chodzi o ochronę przed nieuzasadnionym uszczuplaniem majątku zadłużonej firmy przez dłużnika. Na skutek upadłości wierzyciele powinni zostać zaspokojeni w jak najwyższym zakresie.

Ogłoszenie upadłości to sformalizowana procedura. Rozpoczyna się na wniosek dłużnika lub któregoś z jego wierzycieli (nie ma upadłości z urzędu!). Upadłość ogłasza sąd - w formie postanowienia.

Co ważne, gdy firma ma tylko jednego wierzyciela, nie może ogłosić upadłości.

Wierzycieli musi być co najmniej dwóch. Wynika to bezpośrednio z art. 1 Prawa upadłościowego [Dz. U. z 2020 r. poz. 1228, 2320, z 2021 r. poz. 1080, 1177, 1598, 2140, z 2022 r. poz. 655, 807, 872], jak i ugruntowanego orzecznictwa.

Przesłanki ogłoszenia upadłości - niewypłacalność

Wiemy już, czym jest upadłość - czas więc zastanowić się, kiedy firma powinna ją ogłosić. Podstawowym warunkiem upadłości jest niewypłacalność firmy.

Firma jest niewypłacalna, jeśli utraciła zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Stosuje się tu także domniemanie, że  dłużnik traci zdolność do wykonywania wymagalnych zobowiązań pieniężnych, jeżeli opóźnienie w ich wykonaniu przekracza trzy miesiące.

W przypadku dłużników będących osobą prawną albo jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, uznaje się, że z niewypłacalnością mamy do czynienia także, gdy długi podmiotu przekraczają wartość jego majątku - a stan ten utrzymuje się dłużej niż 24 miesiące.

Warto też pamiętać, że nie każda „niewypłacalność” w rozumieniu potocznym (np. brak możliwości za zapłatę faktury w określonym terminie) będzie od razu oznaczała konieczność złożenia wniosku o upadłość.

Każdy taki przypadek trzeba rozpatrywać indywidualnie - dużo zależy od tego, z czego ta niewypłacalność wynika.

Możemy mieć do czynienia także z tzw. niewypłacalnością bieżącą. Aby ogłosić upadłość, firma musi „uchwycić” moment, w którym z chwilowych problemów, zaczyna ona mieć charakter trwały - i złożyć wniosek jeszcze przed staniem się bankrutem.

Przykład:
Pani Anna prowadzi agencję kreatywną. Biznes Pani Anny opiera się w przeważającej mierze na obsłudze jednego, dużego klienta. Niestety w ostatnim czasie - dwa miesiące z rzędu - klient nie uregulował faktur wystawionych przez firmę Pani Anny. Pani Anna zaczyna się poważnie niepokoić, ponieważ ten klient odpowiada za ok. 90% przychodu jej firmy. Pani Anna zaczyna też mieć problemy z regulowaniem własnych zobowiązań, zarówno wobec kontrahentów, jak i wobec państwa. Jeśli:

1. Klient Pani Anny ureguluje należność, będziemy mieli do czynienia z niewypłacalnością bieżącą, niebędącą podstawą do ogłoszenia upadłości.
2. Klient Pani Anny nie zapłaci (i nie znajdzie ona innego dużego kontrahenta lub innego sposobu na rozwiązanie problemów finansowych), a przez to utraci zdolność do realizacji swoich zobowiązań - i stan taki potrwa dłużej niż 3 miesiące - mogą zajść przesłanki do złożenia wniosku o upadłość.

Więcej o istocie niewypłacalności pisaliśmy w artykule Co to jest niewypłacalność - kiedy firma jest niewypłacalna?

Wniosek o ogłoszenie upadłości firmy

W przypadku wniosku o na złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości mamy do czynienia z konkretnym terminem.

Na złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości przedsiębiorca ma 30 dni. Liczymy je od dnia, w którym wystąpiła niewypłacalność.

Obowiązek złożenia wniosku o upadłość ma każdy, kto ma prawo do prowadzenia spraw spółki i reprezentowania jej (członkowie zarządu spółki!). W przypadku firm prowadzonych w formie jednoosobowej działalności gospodarczej obowiązek taki ma oczywiście przedsiębiorca.

Terminu na złożenie wniosku o upadłość trzeba przestrzegać!

Niedopełnienie 30-dniowego terminu może wiązać się z przykrymi konsekwencjami. Należy do nich m.in. zakaz prowadzenia działalności gospodarczej, czy utrata możliwości oddłużenia byłych przedsiębiorców w ramach upadłości konsumenckiej. Dotkliwe skutki mogą odczuć także członkowie zarządu spółek, którym w takim przypadku grozi również odpowiedzialność majątkiem osobistym oraz odpowiedzialność za szkodę.

Więcej o odpowiedzialności członków zarządu spółek z o.o. w kontekście upadłości spółki pisaliśmy w artykułach Ogłoszenie upadłości spółki z o.o. a zwolnienie członków zarządu z odpowiedzialności za długi oraz Bezskuteczna windykacja w sp. z o.o. a odpowiedzialność członków zarządu.

Upadłość przedsiębiorcy a upadłość konsumencka

Warto wspomnieć również, że należy odróżniać dwa pojęcia - upadłość firmy od upadłości konsumenckiej. Ta druga możliwość, jak sama nazwa wskazuje, przeznaczona jest dla konsumentów, czyli osób nieprowadzących działalności gospodarczej. W 2020 r. zaszła jednak znacząca zmiana w tym zakresie i obecnie z możliwości ogłoszenia upadłości konsumenckiej skorzystać mogą również byli przedsiębiorcy, wpisani do CEIDG.

Warunkiem jest jednak całkowite zaprzestanie prowadzenia działalności gospodarczej, a nie tylko jej zawieszenie, czy czasowe zaprzestanie.

Przesłanki ogłoszenia upadłości konsumenckiej są bardzo podobne jak w przypadku upadłości firm. Absolutnie podstawową jest niewypłacalność dłużnika. Podobne są również cele, jakie chce osiągnąć dłużnik. Upadłość konsumencka to sposób na redukcję lub umorzenia długów osoby fizycznej - i życie bez długów i komornika.

Bądź czujny - najczęstsze powody upadłości firm w Polsce

Wiesz już, kiedy firma powinna ogłosić upadłość i jakie są przesłanki do ogłoszenia upadłości. Warto wiedzieć jeszcze, z jakich powodów najczęściej firmy zmuszone są wszcząć postępowanie upadłościowe... i zrobić wszystko, aby nie dopuścić do nich w swojej firmie.

Do najczęstszych przyczyn upadłości polskich firm zaliczamy przyczyny takie jak:

• Nierzetelni kontrahenci. Klienci nie płacą faktur na czas, przez co firma nie ma pieniędzy, aby uregulować własne zobowiązania.
• Wysokie koszty prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce.
• Brak weryfikacji potencjalnych kontrahentów przed nawiązaniem współpracy i narażanie się na straty finansowe z tym związane.
• Brak analizy rynku i biznesplanu.
• Brak strategii zarządzania firmą.
• Brak aktywnego pozyskiwania nowych klientów.
• Brak poczucia stabilności prawa - częste zmiany w prawie utrudniające prowadzenie biznesu.

W obecnych czasach do tej listy należałoby dodać również skutki pandemii COVID-19 oraz rosyjskiej inwazji na Ukrainę. W efekcie tych dwóch wydarzeń trudności doznało także wiele polskich firm.

Choć nie wszystkich problemów jesteśmy w stanie uniknąć, z pierwszym z nich - nierzetelnymi kontrahentami - może skutecznie zmierzyć się każdy przedsiębiorca.

Klient nie płaci i boisz się o wypłacalność własnej firmy? Windykuj!

Szybkie i regularne rozpoczynanie windykacji wobec kontrahentów, którzy nie płacą w terminie, to skuteczny sposób, aby uniknąć problemów z wypłacalnością własnej firmy. Najlepiej byłoby windykować wygodnie, efektywnie, ponosząc niewielkie koszty. Brzmi zbyt idealnie? Nic bardziej mylnego. To możliwe. W takich właśnie działaniach przedsiębiorcom pomaga system Vindicat.pl.

System do monitoringu płatności i automatycznej windykacji online Vindicat.pl wspiera małe i średnie firmy w szybkim odzyskiwaniu należności. To sprawdzone i bezpieczne rozwiązanie - korzysta z niego już ponad 3 500 przedsiębiorstw.

Użytkownicy Vindicat.pl mogą m.in.:

• Windykować automatycznie w modelu success fee. Obawiasz się samodzielnej windykacji, a może zwyczajnie nie masz na nią czasu? Nic straconego. System może przeprowadzić etap polubowny całkowicie automatycznie. Samoczynnie wyśle klientom wezwania do zapłaty, przypomnienia oraz doda ich dane na giełdę długów. Za windykację automatyczną zapłacisz dopiero po odzyskaniu pieniędzy, a prowizja to tylko 6% windykowanej kwoty. Przeczytaj, dlaczego to naprawdę takie korzystne!
• Działać szybko. Windykacja online kojarzy Ci się z przepisywaniem danych z faktur do systemu do windykacji? Nic bardziej mylnego. Konto w Vindicat.pl możesz połączyć z najpopularniejszymi systemami do księgowości online - ifirmą, wFirmą, InFakt lub Fakturownią. Po integracji temu nieopłacone faktury będą trafiały wprost do Vindicat.pl! Dowiedz się więcej o integracji Vindicat.pl z Twoim systemem do księgowości online.
• Korzystać z gotowych dokumentów i wzorów pism. Vindicat.pl to w pełni kompleksowy system. Znajdziesz w nim wzory pozwów, wezwań do zapłaty, wniosków egzekucyjnych i innych dokumentów, jakich możesz potrzebować na każdym z etapów windykacji. Wszystkie pisma są spersonalizowane i gotowe do użycia!
• Działać prewencyjnie. Vindicat.pl to nie tylko windykacja. Pozwala również prowadzić regularny monitoring płatności dostosowany oraz dodawać do wystawianych faktur pieczęć prewencyjną Vindicat.

A jeśli zastanawiasz się, czy windykacja online jest skuteczna, odpowiedź jest tylko jedna: tak, bardzo! 93% spraw prowadzonych w systemie Vindicat.pl kończy się polubownie.

Postaw na szybką windykację i już dziś zabezpiecz swoją firmę przed skutkami braku zapłaty za faktury

Nierzetelni klienci w polskiej rzeczywistości gospodarczej niestety byli, są... i pewnie przez jakiś czas jeszcze będą. Nie musisz jednak godzić się na to, że klient zapłaci jutro, za tydzień, lub za miesiąc, lub wtedy... gdy mu się przypomni. Masz pełne prawo oczekiwać zapłaty w określonym na fakturze terminie. W przeciwnym razie - nie czekaj na negatywny rozwój wypadków i windykuj!

Już dzisiaj spradź ofertę Vindicat.pl w modelu rozliczenia prowizyjnego lub abonamentowego. Działaj i uchroń swoją firmę przed problemami z płynnością finansową, która może prowadzić do upadłości!

FAQ: