Kiedy przedsiębiorca może dostać zakaz prowadzenia działalności gospodarczej?

Zakaz prowadzenia działalności gospodarczej to środek, którego celem jest zdyscyplinowanie nieuczciwych przedsiębiorców. Niesie ze sobą daleko idące konsekwencje. Wobec kogo może zostać orzeczony zakaz prowadzenia działalności gospodarczej i w jakich sytuacjach? Podpowiadamy.

Zakaz prowadzenia działalności gospodarczej zgodnie z ustawą Prawo upadłościowe

Na początek warto przypomnieć, że prawo do prowadzenia działalności gospodarczej, jest w naszych realiach prawnych jednym z podstawowych praw przysługujących obywatelowi. Nie można więc go ograniczyć, jeśli nie zostaną spełnione odpowiednie przesłanki, doprecyzowane w aktach prawnych. Określa je ustawa Prawo upadłościowe [Dz. U. 2003 Nr 60 poz. 535].

Zakaz prowadzenia działalności gospodarczej może być orzeczony wyłącznie przez sąd. Ustanawia się go względem osób, które zaniedbały obowiązki nałożone w ustawie Prawo upadłościowe.

W skrócie, chodzi o zaniedbanie obowiązków w zakresie regulowania zobowiązań i postępowania upadłościowego. Szczegółowo piszemy o nich poniżej.

Celem wprowadzenia do polskiego porządku prawnego instytucji zakazu prowadzenia działalności gospodarczej jest eliminacja z obrotu gospodarczego podmiotów nieuczciwych, które szkodzą rzetelnym kontrahentom.

Zakaz prowadzenia działalności gospodarczej - na kogo może zostać nałożony?

Do grupy przedsiębiorców zagrożonych nałożeniem zakazu prowadzenia działalności gospodarczej zaliczamy w szczególności tych, którzy w terminie nie złożyli wniosku o ogłoszenie upadłości.

Jeśli przedsiębiorca znajdzie się w stanie niewypłacalności, ma obowiązek złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości. Musi to zrobić w ciągu trzydziestu dni liczonych od daty powstania takiego stanu. Obowiązek ten dotyczy zarówno osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, jak i spółek.

Szczegółowo o tym, czym jest stan niewypłacalności i kiedy powstaje, pisaliśmy w artykule - Co to jest niewypłacalność - kiedy firma jest niewypłacalna?

Samo określenie momentu, w którym powstaje stan niewypłacalności, może być jednak problematyczne. Najczęściej wymaga przeprowadzenia szeregu analiz finansowych. Orzecznictwo sądowe w tym zakresie mówi o „obiektywnej ocenie sytuacji ekonomicznej przedsiębiorstwa”. W praktyce gospodarczej najczęściej uznaje się jednak, że z niewypłacalnością mamy do czynienia, gdy występuje trzymiesięczna przerwa w regulowaniu zobowiązań przez przedsiębiorcę.

W przypadku, gdy zaległości finansowe w przedsiębiorstwie utrzymują się co najmniej trzy miesiące, dłużnik, zgodnie z przepisami, ma obowiązek zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości. Tym samym powinno rozpocząć się wobec firmy postępowanie upadłościowe.

Jeśli firma prowadzona jest w formie jednoosobowej działalności gospodarczej, wniosek taki powinien przygotować i złożyć sam przedsiębiorca. W przypadku spółek wniosek taki zgłasza osoba mająca prawo do reprezentacji spółki i prowadzenia jej spraw. Zwykle będzie to członek zarządu.

Więcej o tym, jak wygląda wniosek o ogłoszenie upadłości i postępowanie upadłościowe, pisaliśmy w artykułach Upadłość dłużnika - co to jest i jak sobie z nią radzić? oraz Kiedy firma upada (ogłasza upadłość)?

Kiedy jeszcze sąd może nałożyć zakaz prowadzenia działalności gospodarczej?

Niezłożenie wniosku o ogłoszenie upadłości to nie jedyna sytuacja, w której sąd może nałożyć zakaz prowadzenia działalności gospodarczej. Zakaz ten mogą otrzymać także przedsiębiorcy, którzy w trakcie postępowania upadłościowego, nie realizują swoich obowiązków. Chodzi tu o sytuacje, w których przedsiębiorcy:

• nie wydają odpowiednich dokumentów lub celowo je niszczą - chodzi m.in. o księgi rachunkowe oraz innych istotne dokumenty, w tym także zapisane w postaci elektronicznej;
• niszczą lub ukrywają majątek, przez co wierzyciel nie może uzyskać zaspokojenia swoich wierzytelności;
• nie wypełniają obowiązków nałożonych przez sąd w trakcie postępowania upadłościowego lub obowiązków nałożonych przez sędziego komisarza prowadzącego postępowanie po ogłoszeniu upadłości firmy;
• w inny sposób utrudniają postępowanie.

Kto może złożyć wniosek o zastosowanie zakazu prowadzenia działalności gospodarczej wobec przedsiębiorstwa?

Wniosek o zakaz prowadzenia działalności składają najczęściej wierzyciele. W ten sposób, nie mogąc odzyskać pieniędzy inaczej, chcą pociągnąć dłużnika do odpowiedzialności. Samo złożenie wniosku nie spowoduje jednak, że sąd nałoży zakaz. Wierzyciel, który chce złożyć taki wniosek, powinien liczyć się z tym, że będzie musiał wykazać sądowi wszystkie okoliczności przemawiające za orzeczeniem zakazu.

Z wnioskiem o nałożenie na przedsiębiorcę zakazu prowadzenia działalności gospodarczej mogą wystąpić wierzyciele, ale także inne podmioty.

Wniosek mogą złożyć również m.in. syndyk, tymczasowy nadzorca sądowy, zarządca przymusowy, Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów oraz prokurator. Rola prokuratora będzie szczególnie istotna, gdy wobec danego przedsiębiorcy wszczęto postępowanie karne z powodu niezgodnego z prawem prowadzenia działalności. Chodzi np. o wyłudzenia, pranie brudnych pieniędzy, oszustwa itp. W takich sytuacjach prokurator z pewnością wystąpi z wnioskiem o nałożenie zakazu prowadzenia działalności gospodarczej.

Wniosek o zastosowanie wobec konkretnej firmy zakazu prowadzenia działalności gospodarczej może złożyć do sądu także Urząd Skarbowy i Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

W tym przypadku przesłanki będą podobne. Z wnioskiem ze strony Urzędu Skarbowego lub ZUS-u muszą liczyć się przedsiębiorcy, którzy zalegają z regulowaniem podatków i składek ubezpieczeniowych.

Skutki orzeczenia zakazu prowadzenia działalności gospodarczej

Zgodnie z art. 373 Prawa upadłościowego, skutki nałożenia na przedsiębiorcę zakazu prowadzenia działalności gospodarczej, to:

• zakaz prowadzenia działalności gospodarczej na podstawie wpisu do Centralnej Ewidencji Działalności Gospodarczej;
• zakaz prowadzenia działalności gospodarczej w ramach spółki cywilnej;
• zakaz sprawowania funkcji członka rady nadzorczej, komisji rewizyjnej, reprezentanta lub pełnomocnika osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą w zakresie tej działalności, spółki handlowej, przedsiębiorstwa państwowego, spółdzielni, fundacji lub stowarzyszenia.

Zakaz prowadzenia działalności gospodarczej jest bardzo szeroki. Oznacza w praktyce, że osoba, która dotychczas była przedsiębiorcą, może jedynie pracować na podstawie umowy o pracę lub umów cywilnoprawnych.

Zakaz prowadzenia działalności gospodarczej jest ograniczony w czasie

Chociaż zakaz prowadzenia działalności gospodarczej niesie ze sobą daleko idące skutki - nie jest wieczny. W zależności od decyzji sądu może zostać nałożony na okres od roku lat dziesięciu.

Zakaz prowadzenia działalności orzekany jest wobec przedsiębiorcy na okres od 1 roku do 10 lat.

Zakaz może być orzeczony przez sąd... ale nie musi. Mówimy tu o tzw. fakultatywnym charakterze zakazu prowadzenia działalności gospodarczej. Sąd oczywiście zbada wszystkie niezbędne przesłanki do orzeczenia zakazu, ale w pewnych sytuacjach może odstąpić od nałożenia tej dolegliwości na przedsiębiorcę. Praktyka wskazuje, że będzie tak np., gdy przyczyną, dla której firma popadła w tak poważne problemy, będzie m.in. ciężka choroba przedsiębiorcy. O ile choroba ta naprawdę uniemożliwiała rzetelne prowadzenie działalności i realizację zaciągniętych zobowiązań, bardzo możliwe, że sąd nie orzeknie zakazu.

Fakultatywny charakter zakazu prowadzenia działalności gospodarczej nie oznacza, że dłużnicy mogą bagatelizować znaczenie tej instytucji. Przedsiębiorcy, którzy celowo i świadomie zaciągają zobowiązania, powodujące poważne trudności u wierzycieli, nie powinni liczyć na łagodne potraktowanie przez sąd.

Problemy z nierzetelnymi kontrahentami? Wypróbuj windykację w nowoczesnej formie

Problemy z terminowym uzyskiwaniem płatności w dłuższej perspektywie mogą skutkować wystąpieniem przez wierzyciela z wnioskiem o nałożenie na dłużnika zakazu prowadzenia działalności gospodarczej. Takie problemy są szczególnie dotkliwe dla małych i średnich firm. Brak płatności na czas w niewielkich przedsiębiorstwach często prowadzi, do zachwiania ich płynności finansowej.

Aby zapobiec tego typu trudnym sytuacjom, powstał system do monitoringu płatności i samodzielnej windykacji online Vindicat.pl. To innowacyjna platforma służąca do odzyskiwania pieniędzy przez Internet. Wykazuje się szczególną skutecznością na etapie polubownym windykacji. W wielu przypadkach pozwala uniknąć angażowania w sprawę sądu i komornika.

System do monitoringu należności i samodzielnej windykacji Vindicat.pl to  narzędzie windykacyjne zapewniające przedsiębiorcom profesjonalne wsparcie niezależnie od stopnia zaawansowania sprawy.

Dzięki dostępnej w systemie usłudze monitoringu płatności Vindicat.pl zapewnia możliwość regularnej kontroli firmowych płatności. To bardzo istotne działanie prewencyjne, dzięki któremu firma ma szansę na czas podjąć odpowiednie działania windykacyjne. Od monitoringu płatności do windykacji można przejść przy pomocy kilku kliknięć.

Vindicat.pl oferuje także dostęp do dokumentów i pism windykacyjnych. Opierają się one na wprowadzonych do systemu danych. Są spersonalizowane i gotowe do użycia. Po rejestracji w systemie nie musisz już samodzielnie przygotowywać żadnego pisma. Wystarczy, że wygenerujesz je z systemu i złożysz podpis.

Z systemu Vindicat.pl można wygenerować m.in. profesjonalne wezwanie do zapłaty, pozew o zapłatę czy wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego.

To oczywiście nie wszystko. Użytkownicy Vindicat.pl mogą także m.in. sprzedać wierzytelność na popularnej giełdzie długów, korzystać z pieczęci prewencyjnej Vindicat, czy umieścić wpis w najpopularniejszym Biurze Informacji Gospodarczej, BIG InfoMonitor.

Od niedawna przedsiębiorcy zarejestrowani na platformie Vindicat.pl mogą również korzystać ze wsparcia robota windykacyjnego. Przejmuje on proste czynności windykacyjne, dzięki czemu część windykacji odbywa się całkowicie automatycznie.

System do monitoringu płatności i samodzielnej windykacji Vindicat.pl to jedyne na rynku tak kompleksowe rozwiązanie windykacyjne.

Prowadzi przedsiębiorców zarówno na etapie prewencyjnym, jak również polubownym, sądowym i egzekucyjnym. Oferuje szereg przydatnych, stale udoskonalanych funkcjonalności dodatkowych. To prawdopodobnie jedyne narzędzie do zarządzania finansami i windykacji, jakiego potrzebuje Twoja mała lub średnia firma.

Regularna i szybka windykacja - klucz do ograniczenia problemów z nierzetelnymi kontrahentami

Warto mieć świadomość istnienia instytucji zakazu prowadzenia działalności gospodarczej. Stanowi on dla nierzetelnego kontrahenta poważną dolegliwość. Często jest dla wierzyciela jedną z ostatnich możliwości, pod którą może sięgnąć, aby w jakiś sposób „ukarać” uporczywego dłużnika.

Bezpieczniej jednak skupić się na działaniach prewencyjnych, a w szczególności monitoringu płatności i regularnej windykacji. Aż 93% spraw prowadzonych przy pomocy systemu Vindicat.pl kończy się na najkorzystniejszym dla wierzyciela etapie polubownym - bez udziału sądu. Wypróbuj windykację w nowoczesnej formie i odzyskuj pieniądze skuteczniej niż kiedykolwiek.

FAQ: