Jakie długi nigdy się nie przedawniają?

Instytucję przedawnienia powinien znać każdy dłużnik. Dzięki niemu, w określonych przypadkach, można uniknąć konieczności spłaty długu. Zdecydowana większość roszczeń zgodnie z polskim prawem się przedawnia. Od tej zasady istnieje jednak kilka wyjątków.

Na czym polega przedawnienie? Przedawnienie roszczeń majątkowych i niemajątkowych

Istotą przedawnienia jest to, że po upływie określonego w ustawie terminu osoba, przeciwko której przysługuje roszczenie (dłużnik), może uchylić się od jego zaspokojenia. Roszczenie przedawnione nie przestaje istnieć. Po upływie terminu przedawnienia, dłużnik może jednak bez negatywnych konsekwencji uniknąć jego realizacji.

Roszczenie to nic innego jak uprawnienie osoby A do domagania się określonego zachowania (np. spłaty zadłużenia) od osoby B. Roszczenia mogą mieć charakter zarówno majątkowy, jak i niemajątkowy.

Roszczenia majątkowe mają określoną wartość, którą można to wyrazić w pieniądzu. Roszczeń niemajątkowych nie da się natomiast wyrazić w pieniądzu. Roszczeniem niemajątkowym będzie np. domaganie się od kogoś złożenia oświadczenia w odpowiedniej formie i odpowiedniej treści.

Zgodnie z ogólną zasadą, przedawniają się jedynie roszczenia majątkowe.

Jeśli chcesz więc zażądać od dłużnika czegoś, czego wartości nie można wyrazić w pieniądzu (np. przeprosin za naruszenie dóbr osobistych), dłużnik nie będzie mógł podnieść zarzutu przedawnienia. Podobnie będzie w przypadku innego typu roszczeń niemajątkowych, wynikających np. ze stosunków rodzinno-osobistych.

Roszczenie niemajątkowe chronią głównie dobra osobiste, takie jak cześć, dobre imię, itp. Nie przedawniają się, ponieważ niezwykle trudno byłoby określić odpowiedni w każdym przypadku czas, w którym świadczenie powinno zostać spełnione.

Roszczenie o zapłatę przedawni się w ustalonym przez ustawę terminie, ponieważ jest to roszczenie majątkowe. Nie przedawni się natomiast roszczenie o złożenie oświadczenia z przeprosinami, ponieważ jest to roszczenie niemajątkowe. Oznacza to, że Pan Sławomir może dochodzić na drodze sądowej przeprosin nawet za kilka lat, już po odzyskaniu należności.

Roszczenia majątkowe, które się nie przedawniają

Tak, jak wskazywaliśmy powyżej, ogólna zasada mówi, że roszczenia majątkowe się przedawniają. Od każdej zasady są jednak wyjątki. Poniżej przykłady kilku roszczeń majątkowych, które również nie ulegają przedawnieniu. Nie przedawniają się:

• roszczenia właścicieli rzeczy o zniesienie współwłasności rzeczy,
• roszczenia wydobywcze (windykacyjne) wynikające z prawa własności nieruchomości,
• roszczenie negatoryjne (o zaprzestanie naruszeń) wynikające z prawa własności nieruchomości.

Ponadto, nie przedawnią się również roszczenia o naprawienie szkody jądrowej na osobie. Wynika to z konkretnych uregulowań Prawa atomowego [Dz. U. 2001 Nr 3 poz. 18].

Roszczenia o zapłatę długu - terminy przedawnienia

Powyższe przykłady roszczeń, które nie ulegają przedawnieniu, są bardzo specyficzne. Jeśli jesteś wierzycielem, domagającym się od dłużnika zapłaty należności wynikającej z faktury VAT czy umowy, Twoje roszczenie może ulec przedawnieniu.

Zasadniczy termin przedawnienia roszczeń wynosi sześć lat. Dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata.

Oczywiście terminy wynoszące trzy i sześć lat, to nie jedyne, jakie przewiduje kodeks cywilny [Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93]. Przykładowo, roszczenia z tytułu umowy o dzieło, czy umowy zlecenie, przedawniają się w terminie dwuletnim. Roszczenia z tytułu umowy przewozu, umowy spedycji oraz przedwstępnej umowy sprzedaży - przedawniają już po roku. Więcej wyjątków opisywaliśmy w artykule Czy można odzyskać pieniądze z przedawnionej faktury?.

Termin przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego - chyba że jest to termin krótszy niż dwa lata.

Od kiedy liczymy termin przedawnienia i kiedy upływa? Wyjaśnijmy to sobie na przykładzie.

Pani Alina jest wierzycielką Pana Adama. Oboje są przedsiębiorcami. Dług wynosi 1 600 zł. Zgodnie z terminem wynikającym z faktury, Pan Adam powinien był zapłacić do dnia 13 listopada 2019 r. Oznacza to, że:

• okres przedawnienia rozpoczął swój bieg w dniu 14 listopada 2019 r. - od tego momentu roszczenie jest wymagalne;
• przedawnienie nastąpi z dniem 31 grudnia 2022 r. - jako że zarówno Pani Alina, jak i Pan Adam są przedsiębiorcami, zastosowanie będzie miał 3-letni termin przedawnienia. Zgodnie z ogólnymi zasadami, przypada on na ostatni dzień roku kalendarzowego.

Spełnienie przedawnionego roszczenia - czy można pozwać o zapłatę przedawnionego długu?

Czy można żądać zapłaty przedawnionego roszczenia? Żądać można... ale powodzenie zależy od tego, czy Twoim dłużnikiem jest inny przedsiębiorca, czy konsument.

Art. 117 § 21 kodeksu cywilnego stanowi, że po upływie terminu przedawnienia nie można domagać się zaspokojenia roszczenia przysługującego przeciwko konsumentowi.

Jeśli więc będziesz żądał zapłaty przedawnionego roszczenia od konsumenta, sąd z urzędu oddali powództwo. W wyjątkowych przypadkach, po rozważeniu interesów obu stron, sąd może jednak nie uwzględnić upływu terminu przedawnienia roszczenia przeciwko konsumentowi, jeżeli wymagają tego względy słuszności. Jest to pewnego rodzaju furtka, umożliwiająca wierzycielom dochodzenie przedawnionych roszczeń od konsumentów. Przed podjęciem decyzji o dopuszczeniu takiej możliwości, sąd jednak dogłębnie zbada sprawę i rozważy:

• długość terminu przedawnienia w danym przypadku.
• czas, jaki minął od upływu przedawnienia do chwili dochodzenia roszczenia,
• okoliczności, które spowodowały, że osoba uprawniona do dochodzenia roszczenia, nie zrobiła tego w terminie,
• zachowanie uprawnionego.

Jeśli jednak Twoim dłużnikiem jest inna firma, sąd nie uwzględni zarzutu przedawnienia z urzędu. Pozwany musi zgłosić sądowi odpowiedni zarzut przedawnienia.

W stosunkach B2B możliwe jest więc uzyskanie nakazu zapłaty od przedawnionej faktury, a nawet legalne dochodzenie jej zapłaty. Wystarczy, że dłużnik z różnych powodów nie zgłosi odpowiedniego zarzutu przedawnienia. Takie sytuacje czasem zdarzają się w praktyce. Bywa, że dłużnicy zwyczajnie zapomną lub niesłusznie uważają, że sąd z urzędu uwzględni fakt, że dług jest przedawniony.

Dochodzenie przedawnionego roszczenia w stosunkach pomiędzy przedsiębiorcami jest możliwe, choć jest trudniejsze. Nie warto więc zwlekać.

Szanse na odzyskanie pieniędzy znacznie zwiększa odpowiednio szybkie rozpoczęcie działań windykacyjnych.

Windykuj skutecznie - nie czekaj, aż upływ terminu przedawnienia Cię zaskoczy

Terminy przedawnienia wydają się stosunkowo długie. W natłoku spraw związanych z prowadzeniem biznesu, przegapienie ich nie jest wcale niemożliwe. Nie warto więc ryzykować. Najskuteczniejszym sposobem, aby odzyskać pieniądze, jest szybkie rozpoczęcie windykacji. Najlepiej - w nowoczesnej formie, z dowolnego miejsca i o dowolnej porze.

Windykacja online to idealna propozycja dla przedsiębiorców, którzy chcą oszczędzić czas i zautomatyzować procesy windykacyjne w swojej firmie. Odbywa się przy pomocy systemu do monitoringu należności i samodzielnej windykacji online Vindicat.pl.

Jak to działa? To dziecinnie proste. Po rejestracji w systemie, przez resztę procesu przeprowadzi Cię sam system. Najpierw poprosi Cię o wprowadzenie danych z nieopłaconych faktur i szczegółów dotyczących wierzytelności. Kolejno przedstawi Ci najkorzystniejszy dla Twojej sprawy scenariusz postępowania. System przeprowadzi Cię przez cały proces - od windykacji polubownej, aż po postępowanie egzekucyjne.

Z systemu do monitoringu należności i samodzielnej windykacji online Vindicat.pl wygenerujesz niezbędne dokumenty i pisma windykacyjne - m.in. wezwania do zapłaty, ugodę, pozew, wniosek o nadanie klauzuli wykonalności i wiele innych.

System Vindicat.pl oferuje także wiele innych funkcji, które są niezbędne dla osiągnięcia sukcesu w windykacji. Są to m.in.:

• Możliwość monitorowania należności. Monitoring należności to najskuteczniejszy sposób na utrzymanie kontroli nad firmowymi płatnościami i jednocześnie niezbędne działanie prewencyjne. Więcej o tym, dlaczego każdy rozsądny przedsiębiorca powinien monitorować płatności, pisaliśmy w artykule Monitoring należności i windykacja online w systemie Vindicat.pl.
• Dostęp do pieczęci prewencyjnej. Dzięki umieszczeniu na fakturze pieczęci prewencyjnej Twój kontrahent będzie miał świadomość, że w razie opóźnień w płatności obsługą sprawy zajmie się Vindicat.
• Możliwość sprawdzenia, czy dane kontrahenta nie znajdują się na giełdzie długów oraz wystawienie swojej wierzytelności na sprzedaż.
• Dostęp do Big InfoMonitor.
• Możliwość negocjacji z dłużnikiem online.
• Dostęp do programu edukacyjnego i indywidualnej pomocy prawnej.

Aż 93% spraw prowadzonych w systemie do monitoringu należności i samodzielnej windykacji online Vindicat.pl kończy się na najkorzystniejszym dla wierzyciela etapie polubownym.

Windykacja online to oszczędność czasu, pieniędzy, a także szansa na zachowanie dobrych relacji z dłużnikiem. Otwórz się na windykację w nowoczesnej formie i nie trać tam, gdzie nie musisz.

Efektywna windykacja - najlepsza metoda walki z nierzetelnymi kontrahentami

Jak widzisz, nie przedawniają się jedynie bardzo specyficzne roszczenia. Wyjątki od reguły nie dotyczą  wierzycieli, którzy dochodzą zapłaty z tytułu nieuregulowanych faktur czy niedotrzymanych umów. Roszczenia tego typu długi przedawniają się i w interesie wierzyciela jest jak najszybsze rozpoczęcie dochodzenia wierzytelności. Chociaż odzyskanie pieniędzy z przedawnionej faktury zasadniczo jest możliwe, jest także zdecydowanie bardziej czasochłonne i skomplikowane. Nie ma więc sensu zwlekać z windykacją.

Jeśli masz już dość walki z nierzetelnymi kontrahentami, a dodatkowo masz wrażenie, że windykacja zajmuje Ci za dużo czasu - wypróbuj system Vindicat.pl. Windykacja online jest szybka, prosta i niezwykle efektywna. Dodatkowe wsparcie dla przedsiębiorców stanowi możliwość monitorowania płatności.

Sprawdź ofertę systemu do monitoringu należności i samodzielnej windykacji Vindicat.pl. Otwórz się na nowe, szybsze i efektywne, metody odzyskiwania pieniędzy.

FAQ: