Ustawa o zatorach płatniczych 2020 - jakie zmiany wprowadza i kogo dotyczy?

Ustawa o zatorach płatniczych wejdzie w życie 1 stycznia 2020 r. To bardzo ważny akt prawny zarówno dla dłużników, jak i wierzycieli. Opóźnienia w płatnościach są przecież jedną z głównych przyczyn problemów z płynnością finansową. W dzisiejszym artykule wyjaśniamy jakie zmiany wprowadza ustawa o zatorach płatniczych oraz czy są to zmiany korzystne.

Zatory płatnicze - czym są i jak powstają?

Szacuje się, że co drugie polskie przedsiębiorstwo zapłatę za dostarczone produkty czy usługi z opóźnieniem przekraczającym 60 dni. To przerażające statystyki, które dokładnie obrazują jak poważny w naszym kraju jest problem zatorów płatniczych. Ustawa o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia zatorów płatniczych [Dz.U. 2019 poz. 1649] ma pomóc w walce z nimi.

Zatory płatnicze powstają na skutek nagromadzenia się zadłużeń w jednym przedsiębiorstwie. Zadłużenia te „przechodzą” na kolejnych kontrahentów, którzy są partnerami biznesowymi.

Ten efekt domina powoduje, że zatory płatnicze potrafią poważnie zaszkodzić więcej niż jednemu przedsiębiorstwu jednocześnie.

Przykład:
Pan Krzysztof, właściciel niewielkiej firmy remontowej, zakupił towary w hurtowni budowlanej o łącznej wartości 10 000 zł. Termin płatności był odroczony. Pan Krzysztof planował zapłacić za zakupione towary niezwłocznie po otrzymaniu zapłaty za wykonane usługi od jednego ze swoich kontrahentów. Niestety kontrahent spóźniał się z zapłatą. Tym samym, Pan Krzysztof nie mógł uregulować płatności na rzecz hurtowni w terminie. Mogło to spowodować problemy po stronie hurtowni z regulowaniem jej własnych zobowiązań - podobnie jak Pan Krzysztof, nie otrzymała przecież pieniędzy.

Szczegółowo o tym, czym są zatory płatnicze i jak można minimalizować ich powstawanie, pisaliśmy w artykule Zatory płatnicze - czy można ich uniknąć?

Ustawa o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia zatorów płatniczych - co wprowadza? Najważniejsze zmiany z ustawy o zatorach płatniczych

Ustawa o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia zatorów płatniczych wprowadza szereg zmian. Część z nich w znaczący sposób wpłynie na dotychczasową praktykę gospodarczą w naszym kraju. Poniżej najważniejsze z nich.

1. Maksymalnie 30-dniowy termin zapłaty dla podmiotów publicznych. Termin zapłaty w transakcjach handlowych, w których dłużnikiem jest podmiot publiczny (wyjątek - podmioty lecznicze) zostaje skrócony do maksymalnie 30 dni. Liczymy je od dnia doręczenia faktury.
2. Maksymalnie 60-dniowy termin zapłaty w tzw. relacjach biznesowych asymetrycznych. 60-dniowy termin dotyczy relacji, w których wierzycielem jest mikro, mała lub średnia firma, a dłużnikiem - znacznie większe przedsiębiorstwo.
3. Możliwość odstąpienia od umowy, gdy termin zapłaty wynosi więcej niż 120 dni. Wierzyciel będzie mógł odstąpić od umowy lub wypowiedzieć ją, jeśli ustalony termin płatności będzie rażąco niesprawiedliwy - dłuższy niż 120 dni. Termin liczymy od doręczenia dłużnikowi faktury lub rachunku, które potwierdzają wykonanie usługi lub dostarczenie towaru.
4. Obowiązek udowodnienia, że termin nie jest rażąco nieuczciwy, przejdzie na dłużnika. Dotyczy to sytuacji, w której podmioty sobie równorzędne (np. dwa średniej wielkości przedsiębiorstwa) ustalą termin zapłaty dłuższy niż 60 dni. W razie sporu to dłużnik, a nie wierzyciel, będzie musiał udowodnić, że ustalony termin zapłaty nie był rażąco nieuczciwy w stosunku do wierzyciela.
5. Kary od UOKiK dla nierzetelnych przedsiębiorstw. Na firmy, które nie regulują zobowiązań w terminie, prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (z urzędu lub na wniosek) będzie mógł nałożyć kary pieniężne. Przy ustalaniu wysokości kary będzie brana pod uwagę wartość nieuregulowanych faktur i czas trwania opóźnienia. Kary nie dotkną jednak dłużników, którzy spóźnili się z płatnością, ponieważ sami nie otrzymali pieniędzy od swoich kontrahentów.
6. Coroczny obowiązek składania sprawozdań ministrowi ds. gospodarki przez osoby prawne, których dochód przekracza rocznie 50 mln euro. Obowiązek obejmie przedsiębiorstwa i grupy kapitałowe. Sprawozdania będą dotyczyły terminów zapłaty stosowanych przez osoby prawne objęte obowiązkiem. Będą dostępne do publicznej wiadomości. W praktyce oznacza to, że będzie się można z nich dowiedzieć, w jaki sposób naprawdę duże podmioty wywiązują się ze swoich zobowiązań. Tym samym, łatwiej będzie ocenić ryzyko zawierania z nimi transakcji.
7. Ulga na złe długi w PIT i CIT dla firm, które nie otrzymały pieniędzy na czas. Rozwiązanie to zostanie wprowadzone na wzór mechanizmu istniejącego w podatku VAT. Wierzyciel, który nie otrzyma zapłaty w ciągu 90 dni liczonych od upływu terminu z umowy lub faktury, będzie mógł pomniejszyć podstawę opodatkowania o wartość wierzytelności. Analogicznie - dłużnik będzie musiał zwiększyć swoją podstawę opodatkowania o kwotę zobowiązania, którego nie uregulował. O instytucji tej w kontekście podatku VAT pisaliśmy w artykule Ulga za złe długi, czyli jak rozliczyć niezapłacone faktury.
8. Wydłużanie terminów zapłaty jako czyn nieuczciwej konkurencji. Katalog czynów nieuczciwej konkurencji (z ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji) zostanie rozszerzony o nieuzasadnione wydłużanie terminów zapłaty za produkty lub usługi.
9. Wzrost wysokości odsetek w transakcjach handlowych. Odsetki wzrosną z obecnych 9,5% do 11,5%. Odsetki pozostaną na niezmienionym poziomie jedynie w przypadku transakcji, w których dłużnikiem jest podmiot leczniczy.
10. Większe rekompensaty dla wierzycieli z tytułu kosztów odzyskiwania należności.Obecnie rekompensata taka wynosi 40 euro (od każdego nieuregulowanego zobowiązania lub jej części). Od 1 stycznia 2020 r. nie będzie to już kwota jednolita - zostaną wyznaczone trzy progi:
    • 40 EURO - jeśli kwota zobowiązania nie przekracza 5000 zł;
    • 70 EURO - jeśli kwota zobowiązania jest wyższa niż 5000 zł, ale niższa niż 50 000 zł;
    • 100 EURO - jeśli kwota zobowiązania jest równa lub wyższa od 50 000 zł.
11. Łatwiejsze zabezpieczenie roszczeń na drodze sądowej. W sprawach o roszczenia z tytułu transakcji handlowych, w których wartość wynagrodzenia nie przekracza 75 000 zł, zostanie znacznie uproszczona procedura zabezpieczająca. Nie będzie już konieczności wykazywania interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia. Wystarczy, że powód uprawdopodobni swoje roszczenie, oraz że należność nie została uregulowana przez co najmniej 3 miesiące od dnia upływu terminu płatności określonego na fakturze lub w umowie.

Ustawa o zatorach płatniczych - zmiany od 2020 r. Czy zmiany są dobre dla wierzycieli?

Ustawa o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia zatorów płatniczych nie jest pierwszą próbą walki z zatorami płatniczymi z pułapu ustawowego. Nie mniej, można ją uznać za kolejny ważny krok. W założeniu ustawa ma pomóc we wprowadzaniu zasad rynkowego fair play i wyrównaniu szans pomiędzy dużymi podmiotami a sektorem małych i średnich przedsiębiorstw.

Nie ma sensu się łudzić - nowe przepisy z pewnością nie wyeliminują całkowicie problemu nieuczciwych kontrahentów. Mogą jednak wpłynąć na zmianę podejścia biznesowego u części przedsiębiorców oraz zapewnić ochronę najmniejszym firmom, które równocześnie są najbardziej narażone na zawieranie niekorzystnych kontraktów.

Na tę chwilę wątpliwości interpretacyjne wśród specjalistów wzbudzają przede wszystkim nowe regulacje CIT. Problematyczne mogą być przepisy w zakresie m.in. ustalania wartości transakcji podlegającej korekcie, metod dokonywania korekty w stosunku do środków trwałych czy wartości niematerialnych, jak również stosowanie przepisów przejściowych.

Z oceną rozwiązań, które wejdą w życie w 2020 r. na razie należy się wstrzymać. Niezmiennie, aby uniknąć problemów, które generują zatory płatnicze, warto postawić na szybką i efektywną windykację w nowoczesnej formie.

Monitoruj należności i reaguj możliwie szybko - nowoczesna windykacja w systemie do monitoringu należności i samodzielnej windykacji online Vindicat.pl

Monitoring należności oraz szybkie rozpoczynanie windykacji to bardzo ważne kroki w walce z zatorami płatniczymi. Niezależnie od ułatwień zaplanowanych przez ustawodawcę - bezwzględnie warto je podejmować.

Samodzielna windykacja online przy pomocy systemu Vindicat.pl to innowacyjne rozwiązanie przeznaczone dla przedsiębiorców, którzy chcą windykować efektywnie i optymalizować koszty.

Dzięki regularnemu monitoringowi firmowych należności przedsiębiorca może wykryć nawet niewielkie, kilkudniowe opóźnienie w zapłacie. Regularna kontrola nad wystawianymi fakturami pozwala upomnieć się o zapłatę odpowiednio wcześnie, a w razie potrzeby - rozpocząć windykację na czas.

Wszczęcie windykacji w odpowiednim momencie to klucz do skutecznego pieniędzy. System do monitoringu należności i samodzielnej windykacji online Vindicat.pl prowadzi małych i średnich przedsiębiorców przez każdy z etapów windykacji. Podpowiada w zrozumiały sposób co i kiedy należy zrobić.

Przedsiębiorcy zarejestrowani w systemie Vindicat.pl mogą przy pomocy kilku kliknięć przejść od monitoringu należności do windykacji. Otrzymują dostęp do wielu dokumentów i pism windykacyjnych - m.in. wezwań do zapłaty, pozwów o zapłatę należności, e-pozwów czy wniosków o wszczęcie postępowania egzekucyjnego. Wszystkie te dokumenty są spersonalizowane i gotowe do użycia. Wymagają jedynie podpisu wierzyciela.

To jednak nie wszystko. Użytkownicy platformy Vindicat.pl mogą również zaprosić dłużnika do negocjacji online, wygenerować wniosek o ustalenie danych dłużnika oraz wystawić wierzytelność na popularnej giełdzie długów Vindicat.pl. Mogą także dodać wpis do BIG InfoMonitor oraz sprawdzić, czy dane dłużnika nie figurują na giełdzie długów.

System Vindicat.pl to w pełni kompleksowe rozwiązanie w korzystnej cenie.

Przekonaj się jak prosta i skuteczna może być windykacja online i nie pozwól, aby nierzetelni kontrahenci sprowadzili na Twoją firmę problemy z płynnością finansową.

Walka z zatorami płatniczymi jest trudna, ale możliwa - zacznij od wprowadzenia odpowiednich procedur w swojej firmie

Zatory płatnicze to problem, z którym polska gospodarka boryka się od wielu lat. Aby ułatwić sobie uporanie się z tym problemem, warto rozpocząć wszystkim od wdrożenia odpowiednich procedur we własnej firmie. Weryfikuj kontrahentów, monitoruj należności i nie wahaj się odpowiednio wcześnie rozpoczynać windykacji.

W każdej z tych czynności pomoże Ci system do monitoringu należności i samodzielnej windykacji online Vindicat.pl. Zarejestruj się i sprawdź, jak bardzo możesz usprawnić zarządzanie należnościami w swojej firmie.

FAQ: