Odsetki za opóźnienie

Często zdarza się, że nasi kontrahenci opóźniają się z płatnościami. Na podstawie prawa możemy obciążyć ich odsetkami za opóźnienie, które wynoszą odpowiednio 7% w skali roku, gdy naszymi klientami są osoby fizyczne (na podstawie art. 481 Kodeksu cywilnego, Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93), zaś 9,5% w skali roku, gdy naszymi klientami są przedsiębiorcy (na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, Dz.U. 2013 poz. 403).

Czym są odsetki?

Odsetki mają dwa powszechne znaczenia. Po pierwsze jest to koszt za korzystanie z cudzego kapitału. Przykładowo, jeżeli pożyczysz od kogoś 2 000 zł na dwa miesiące, to ten ktoś przez ten czas pozbywa się swojego kapitału i nie może z nim nic zrobić. Dlatego zasadne jest, aby należało się tej osobie jakieś wynagrodzenie za to, że użyczyła swoje pieniądze. Również banki działają w ten sam sposób, naliczając odsetki od udzielanych przez siebie kredytów. Dlatego właśnie ten rodzaj odsetek nazywa się odsetkami kredytowymi. Po drugie, odsetki mogą być również rodzajem kary dla dłużnika, który zwleka z oddaniem pożyczonych przez siebie pieniędzy. Takie odsetki mają charakter odszkodowawczy - należą się wierzycielowi z tego powodu, że nie otrzymał swoich pieniędzy na czas.

Odsetki mają prawnie charakter akcesoryjny, to znaczy, że nie mogą powstać bez istnienia długu. Czyli odsetki mogą powstać dopiero w momencie powstania długu lub w momencie upływu terminu do jego spłaty. Jak widzisz, obowiązek zapłaty odsetek jest ściśle zależny od długu. Natomiast jeżeli odsetki już powstaną, to mogą być dochodzone niezależnie od spłaty długu.

Przykład:
Firma ABC dokonała dostawy towarów na rzecz firmy DEF i wyznaczyła jej 30-dniowy termin na zapłatę za te towary. Firma DEF nie uregulowała swojego długu w terminie i dokonała zapłaty za dostawę towarów dopiero 15 dni po terminie. W związku z tym firma ABC naliczyła firmie DEF odsetki za opóźnienie w spłacie zobowiązania. Firma DEF przelała jedynie kwotę długu i nie spłaciła kwoty odsetek. W związku z tym firma ABC pozwała firmę DEF do sądu i zażądała spłaty należnych jej odsetek. Jak widać, jeżeli pojawił się już obowiązek zapłacenia odsetek, to można dochodzić ich zapłaty niezależnie od długu.

Kiedy powstaje obowiązek zapłaty odsetek?

Obowiązek zapłaty odsetek może powstać w związku z trzema wydarzeniami:

• może wynikać z czynności prawnej (np. umowy kredytu)
• możę wynikać z przepisów ustawy (np. odsetki za opóźnienie wynikające z ustawy o transakcjach handlowych)
• może wynikać z wyroku sądu lub innego właściwego organu

Rodzaje odsetek

Aby lepiej zrozumieć zagadnienie odsetek za opóźnienie warto najpierw dowiedzieć się, jakie są rodzaje odsetek:

• odsetki ustawowe - są to odsetki wynikające z przepisów prawa, np. te przewidziane w kodeksie cywilnym lub innych ustawach
• odsetki umowne - odsetki, które mają swoje źródło w umowie pomiędzy stronami, np. odsetki przewidziane w umowie kredytu bankowego
• odsetki kapitałowe (odsetki zwykłe)- stanowią wynagrodzenie za korzystanie z kapitału należącego do innej osoby lub instytucji, są należne za okres sprzed terminu płatności długu, czyli są należne niezależnie od tego, kiedy zostanie spłacony główny dług. Taki rodzaj odsetek to np. kredyty bankowe, w których odsetki mamy określone z góry przed wzięciem kredytu i spłaca się zazwyczaj jednocześnie z pożyczonymi pieniędzmi
• odsetki za opóźnienie - przysługują za czas opóźnienia, czyli powstają dopiero wtedy, gdy dłużnik spóźnia się ze spłatą swojego długu. Odsetki za opóźnienie przysługują od pierwszego dnia po wyznaczonym terminie płatności świadczenia głównego aż do dnia spłacenia swojego długu przez dłużnika

Odsetki za opóźnienie, które są głównym tematem tego artykułu, mogą być należne jako:

1. odsetki ustawowe za opóźnienie - wynikają z artykułu 481 kodeksu cywilnego, stanowią stopę referencyjną Narodowego Banku Polskiego powiększoną o 5,5 punktu procentowego; obecnie wynoszą 7%; te odsetki będą obowiązywały w relacjach pomiędzy osobami fizycznymi oraz pomiędzy przedsiębiorcami a osobami fizycznymi;
2. odsetki umowne za opóźnienie - wynikają z artykułu 481 kodeksu cywilnego i nie mogą wynosić więcej niż odsetki maksymalne, czyli obecnie nie mogą przekroczyć 14%
3. odsetki maksymalne za opóźnienie - wynikają z artykułu 481 kodeksu cywilnego, stanowią dwukrotność odsetek ustawowych za opóźnienie, czyli obecnie wynoszą 14% w stosunku rocznym
4. odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych - wynikają z ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, ustala się je powiększając stopę referencyjną Narodowego Banku Polskiego o 8 punktów procentowych, wynoszą obecnie 9,5 %

W tabeli poniżej prezentujemy aktualne wysokości odsetek za opóźnienie:

Odsetki za opóźnienie a odsetki za opóźnienie w transakcjach handlowych

Jak mogłeś zauważyć w poprzednim punkcie, zestawienia rodzajów odsetek, występują dwa rodzaje odsetek ustawowych związanych z opóźnieniem w spłacie długu. Jaka jest między nimi różnica?

Często zdarza się, że nasi kontrahenci opóźniają się z płatnościami. Na podstawie prawa możemy obciążyć ich odsetkami za opóźnienie, które wynoszą odpowiednio 7% w skali roku, gdy naszymi klientami są osoby fizyczne (na podstawie art. 481 Kodeksu cywilnego), zaś 9,5% w skali roku, gdy naszymi klientami są przedsiębiorcy (na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych).

Odsetki za opóźnienie

Wielu przedsiębiorców zastanawia się nad dochodzeniem należnej im zapłaty wraz z odsetkami. Dochodzenie odsetek od dłużnika może go skłonić do szybszego uregulowania długu. Przedsiębiorca zawsze może w każdej chwili zrezygnować z ich dochodzenia, gdy dłużnik zwróci swój dług.

Przykład:
Pan Jan prowadzi drukarnię i dostarczył kontrahentowi - osobie prywatnej towar. Klient nie zapłacił mu w terminie. Pan Jan zastanawiał się nad obciążeniem klienta odsetkami za opóźnienie w zapłacie za towar. Ustalił, że w tym przypadku odsetki będą wynosiły 7% w skali roku. Zastanawiał się jak wyliczyć odsetki w swojej sprawie. Skorzystał z systemu do windykacji online - Vindicat.pl, który automatycznie wyliczył mu odsetki i dodał je do windykowanej kwoty.

Odsetki za opóźnienie według ustawy o transakcjach handlowych

Ten rodzaj odsetek będzie obowiązywał w stosunkach między przedsiębiorcami i wynika z ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych. Obecnie odsetki te wynoszą 9,5%.

Przykład:
Pan Artur także miał klienta, który nie zapłacił w terminie. Był on jednak przedsiębiorcą, nie wiedział jakimi odsetkami może go obciążyć i co najlepiej powinien zrobić w takiej sytuacji? Pan Artur na podstawie ustawy o transakcjach handlowych może obciążyć klienta odsetkami w wysokości 9,5 % w skali roku.

Jak widzisz, jeżeli masz dłużnika, który zwleka ze spłatą zobowiązania, to masz prawo do naliczenia i wyegzekwowania od niego odsetek za opóźnienie w spłacie długu. Nie musisz wyliczać należnej Ci kwoty samodzielnie - jeżeli nie wiesz w jaki sposób możesz wyliczyć należne Ci odsetki pomocą może służyć Ci kalkulator odsetek dostępny w systemie Vindicat. System automatycznie wyliczy odsetki od kwoty dochodzonej należności (za pomocą wbudowanego kalkulatora odsetek), a poza tym pozwala na doliczenie 40 Euro tytułem zwrotu kosztów windykacji.

Już dziś zarejestruj się i odzyskaj pieniądze od Twojego kontrahenta!
Zacznij już dziś »