Jak działa rygor natychmiastowej wykonalności?
Rygor natychmiastowej wykonalności - co to takiego? Każdy przedsiębiorca, którego firma zmaga się z problemem nieterminowych płatności, powinien znać odpowiedź na to pytanie. Rygor natychmiastowej wykonalności sprawia, że wyrok może być podstawą do egzekucji jeszcze przed uprawomocnieniem. Co jeszcze warto wiedzieć? Sprawdź.
Rygor natychmiastowej wykonalności - co to jest?
Zasada obowiązująca w polskim prawie mówi, że każdy wyrok musi się uprawomocnić, aby można było przejść do jego wykonania. Rygor natychmiastowej wykonalności stanowi wyjątek od tej zasady.
Dzięki nadaniu wyrokowi rygoru natychmiastowej wykonalności do wykonania wyroku można przejść od razu.
Rygor natychmiastowej wykonalności niejako „zrównuje” konsekwencje wyroku nieprawomocnego z wyrokiem prawomocnym - w zakresie możliwości wszczęcia egzekucji. Oznacza to, że jeśli jako wierzyciel będziesz dysponować wyrokiem zaopatrzonym w rygor natychmiastowej wykonalności, możesz od razu zawnioskować o nadanie wyrokowi klauzuli wykonalności, a następnie wszcząć postępowanie egzekucyjne - nawet jeśli dłużnik wniesie apelację od wyroku.
Uzyskanie rygoru natychmiastowej wykonalności bardzo przyspiesza dochodzenie roszczeń od nierzetelnych kontrahentów.
Przykład:
Dwie osoby otrzymały wyrok sądu I instancji tego samego dnia. Jedna z nich dochodziła zapłaty długu uznanego przez pozwanego (strony zawarły ugodę). Wyrok w tej sprawie sąd z urzędu zaopatrzył w rygor natychmiastowej wykonalności. Dzięki temu ta osoba mogła rozpocząć egzekucję komorniczą. Druga osoba otrzymała natomiast standardowy wyrok, bez rygoru natychmiastowej wykonalności. Musiała więc czekać na upływ terminu do wniesienia odwołania do sądu drugiej instancji. Po trzech tygodniach okazało się, że odwołanie wpłynęło. Oznacza to, że postępowanie będzie się toczyć w drugiej instancji. Dopiero po jego zakończeniu przed sądem odwoławczym, będzie można dochodzić zasądzonego roszczenia na drodze egzekucyjnej - o ile sąd II instancji podtrzyma wyrok sądu I instancji.
| Standardowy tok sprawy | Rygor natychmiastowej wymagalności |
| Wyrok można wykonać dopiero po uprawomocnieniu. | Wyrok lub postanowienie stają się wykonalne od razu, od ich ogłoszenia lub podpisania przez sąd. |
| Jeżeli dłużnik odwoła się do sądu drugiej instancji, trzeba czekać na jego wyrok. | Wierzyciel może przejść do egzekucji długu bez oczekiwania na upływ terminu do wniesienia środków zaskarżenia przez dłużnika. |
Rygor natychmiastowej wykonalności - z urzędu czy na wniosek?
Rygor natychmiastowej wykonalności niesie ze sobą wiele przywilejów dla powoda. W niektórych przypadkach sąd nada go z urzędu. W innych sąd podejmie decyzję o jego nadaniu, a w jeszcze innych - powód będzie musiał o niego zawnioskować.
Sąd nadaje rygor natychmiastowej wykonalności z urzędu, gdy:
- zasądza alimenty,
- zasądza roszczenie uznane przez pozwanego (np. wierzyciel i dłużnik zawarli ugodę lub doszło do rozłożenia długu na raty),
- wyrok uwzględniający powództwo jest zaoczny.
Sąd może (a nie musi) nadać rygor natychmiastowej wykonalności, gdy:
- zasądza należność z weksla, czeku, warrantu, rewersu, dokumentu urzędowego lub dokumentu prywatnego, którego prawdziwość nie została zaprzeczona,
- uwzględni powództwo o naruszenie posiadania.
Sąd nada rygor natychmiastowej wykonalności na wniosek, gdy:
- opóźnienie wykonania wyroku uniemożliwiałoby lub znacznie utrudniało jego wykonanie,
- opóźnienie wykonania wyroku narażałoby powoda na szkodę.
Szczegóły w tym zakresie określa art. 333 kodeksu postępowania cywilnego [Dz. U. z 2021 r.poz. 1805, 1981].
Kiedy sąd nie nada rygoru natychmiastowej wykonalności?
Istnieją też oczywiście sytuacje, w których nadanie wyroki rygoru natychmiastowej wykonalności, nie będzie możliwe.
Sąd nie nada wyrokowi rygoru natychmiastowej wykonalności, jeżeli pozwany wykaże, że wykonanie nieprawomocnego wyroku spowoduje dla niego niepowetowaną szkodę.
Będzie tak np. gdy zapłata na rzecz wierzyciela świadczenia w określonej wysokości mogłaby doprowadzić do bankructwa firmy pozwanego.
Co ważne, jeśli sąd będzie miał wątpliwości co do tego, czy przedwczesne wykonanie wyroku nie będzie rodziło ryzyka szkód dla pozwanego, może uzależnić nadanie rygoru od udzielenia zabezpieczenia przez powoda. Zabezpieczenie może mieć oczywiście formę pieniężną. Może też polegać na wstrzymaniu wydania wierzycielowi wyegzekwowanych kwot, czy wstrzymaniu sprzedaży zajętego majątku
Sąd nie nada też rygoru natychmiastowej wykonalności wyrokom w sprawach przeciwko Skarbowi Państwa, nawet za zabezpieczeniem.
Zażalenie pozwanego dłużnika na postanowienie o nadaniu rygoru natychmiastowej wykonalności
Pozwany dłużnik może oczywiście nie zgadzać się z nadaniem wyrokowi rygoru natychmiastowej wykonalności. W takich przypadkach może złożyć zażalenie na postanowienie o nadaniu rygoru natychmiastowej wykonalności. Pod pewnymi warunkami może też wnieść wniosek o jego zawieszenie. O tych możliwościach mówi art. 346 kodeksu postępowania cywilnego.
Na wniosek pozwanego sąd zawiesza rygor natychmiastowej wykonalności nadany wyrokowi zaocznemu, jeżeli wyrok wydano z naruszeniem przepisów o dopuszczalności jego wydania, albo jeżeli pozwany uprawdopodobni, że jego niestawiennictwo było niezawinione, a przedstawione w sprzeciwie okoliczności wywołują wątpliwości co do zasadności wyroku zaocznego.
Konsekwencje uchylenia rygoru natychmiastowej wykonalności są istotne dla powoda. Jeśli pewne świadczenia zostały już wyegzekwowane, pojawia się pytanie: co z nimi?
Jeśli rygor wydany w sprawie, w której występujesz jako wierzyciel, wygaśnie, to sąd w orzeczeniu kończącym postępowanie orzeknie o zwrocie spełnionego lub wyegzekwowanego świadczenia lub też o przywróceniu poprzedniego stanu.
A jeśli dodatkowo dojdzie do szkody na skutek egzekucji wyroku, który ostatecznie został zmieniony lub uchylony przez sąd wyższej instancji, poszkodowany (zwykle dłużnik) może dochodzić naprawienia tej szkody. Odbywa się to w drodze odrębnego procesu.
Rygor natychmiastowej wykonalności a klauzula wykonalności
Na koniec kilka słów porównania dwóch pojęć, które brzmią bardzo podobnie, ale powodują inne konsekwencje: rygorze natychmiastowej wykonalności i klauzuli wykonalności.
Rygor natychmiastowej wykonalności to nie to samo co klauzula wykonalności. Wyrokowi, któremu sąd nada rygor natychmiastowej wykonalności, aby mógł nadawać się do egzekucji, należy nadać klauzulę wykonalności.
Tak więc: po uzyskaniu wyroku zaopatrzonego w rygor natychmiastowej wykonalności, powinieneś złożyć wniosek o nadanie klauzuli wykonalności. Dopiero nadanie wyrokowi klauzuli wykonalności pozwala na wszczęcie postępowania egzekucyjnego. Rygor natychmiastowej wykonalności umożliwia natomiast wcześniejsze rozpoczęcie tej procedury, bez oczekiwania na uprawomocnienie się wyroku sądu I instancji.
Windykuj online i zadbaj o to, aby sprawa nie trafiła do sądu!
Odzyskiwanie pieniędzy na etapie sądowym zwykle jest stresujące i niestety - nie jest szybkie. Każdy, kto choć raz miał sprawę sądową, wie, w jaki tempie działają sądy. W dobie pandemii terminy uległy jeszcze większemu wydłużeniu.
Warto więc postawić na windykację polubowną i spróbować odzyskać pieniądze od dłużnika samodzielnie, bez angażowania sądu i komornika. Jak to zrobić? Najlepiej szybko, bezpiecznie i efektywnie - przy pomocy systemu do monitoringu płatności i samodzielnej windykacji online Vindicat.pl
Vindicat.pl to rozwiązanie dla wszystkich małych i średnich firm, które chcą w końcu zacząć odzyskiwać pieniądze od nierzetelnych kontrahentów. Za windykację można zapłacić dopiero po odzyskaniu pieniędzy!
Vindicat.pl oferuje dwie możliwości:
- Przedsiębiorca może odzyskiwać należności samodzielnie, korzystając ze wszystkich zasobów systemu i precyzyjnych instrukcji - na każdym etapie windykacji.
- Przedsiębiorca może rozpocząć windykację automatyczną i powierzyć odzyskiwanie pieniędzy systemowi - na etapie polubownym.
System Vindicat.pl pomoże Twojej firmie:
- Oszczędzić czas i nerwy dzięki możliwości windykacji automatycznej. Nie chcesz poświęcać cennych godzin na walkę z dłużnikami? To rozwiązanie dla Ciebie. System może automatycznie przeprowadzić cały etap polubowny - wysłać klientom niezbędne monity, przypomnienia oraz dodawać wierzytelności na giełdę długów. Brzmi jak rozwiązanie dla Ciebie? A to nie jedyna korzyść! Opłata za windykację automatyczną wynosi jedynie 8% windykowanej należności i jest płatna dopiero po odzyskaniu pieniędzy. Dowiedz się więcej o innowacyjnej możliwości windykacji automatycznej!.
- Zoptymalizować odzyskiwanie należności. System Vindicat.pl można sprawnie połączyć z popularnymi systemami księgowości online - ifirmą, wFirmą, InFaktem oraz Fakturownią. Korzyści? Dzięki temu nieopłacone faktury trafią do Vindicat.pl bezpośrednio z systemu, bez konieczności wprowadzania danych. Przeczytaj, jak to działa!.
- Motywować dłużników do szybkiej zapłaty. Nic nie działa tak motywująco, jak dodanie danych kontrahenta na popularną giełdę wierzytelności. Giełda Vindicat.pl jest wysoko pozycjonowana i w pełni bezpieczna, a jeśli tylko zechcesz - pomoże Ci w sprzedaży należności.
- Prowadzić skuteczne działania prewencyjne. Prewencja jest bardzo ważna i jako świadomy przedsiębiorca - nie powinieneś o niej zapominać. Vindicat.pl umożliwi Ci m.in. możliwość regularnego monitoringu płatności oraz dodawania na faktury pieczęci prewencyjnej.
- Ograniczać stres. Wszystkie działania toczą się online - bez konieczności kontaktu osobistego, czy telefonicznego z dłużnikiem.
- Weryfikować potencjalnych klientów. Użytkownicy systemu otrzymują dostęp do wybranych funkcjonalności najbardziej rozpoznawalnego BIG w Polsce - BIG InfoMonitor. Przedsiębiorcy mogą wygenerować raport i sprawdzić wiarygodność potencjalnego partnera biznesowego lub dodać własny wpis.
A jeśli myślisz teraz: no dobrze, funkcjonalności jest tak dużo, ale jaka jest skuteczność?, to możemy Cię uspokoić:
Aż 93% spraw, które nasi użytkownicy prowadzą przy pomocy systemu, kończy się polubownie.
Nowe oblicze windykacji - także w Twojej firmie!
Jeśli chcesz ograniczyć koszty windykacji, oszczędzić czas i zminimalizować stres wiążący się z odzyskiwaniem należności - windykacja online będzie dla Ciebie najlepszym rozwiązaniem. Z systemu Vindicat.pl korzysta ponad 3 500 przedsiębiorców z wielu różnych branż. Twoja firma również może dołączyć do grona przedsiębiorstw, które odzyskują pieniądze skuteczniej niż kiedykolwiek!
Sprawdź ofertę Vindicat.pl w modelu:
Nie zwlekaj i poznaj wszystkie możliwości systemu już teraz!
FAQ:
Czy każdy wyrok może otrzymać rygor natychmiastowej wykonalności?
Nie. Przywilej ten dotyczy tylko wyroków, które nadają się do egzekucji, czyli innymi słowy - ich przedmiotem jest dług. Rygoru natychmiastowej wykonalności nie otrzymają np. wyroki, które wyłącznie potwierdzają czyjeś prawo.
Od kiedy obowiązuje rygor natychmiastowej wykonalności?
Rygor natychmiastowej wykonalności obowiązuje już od momentu ogłoszenia wyroku lub postanowienia, którym go nadano. Jeśli natomiast ogłoszenia nie było - obowiązuje od chwili podpisania sentencji orzeczenia.
Kiedy wygasa rygor natychmiastowej wykonalności?
Rygor wygasa, jeśli sąd odwoławczy zmieni lub uchyli wyrok sądu I instancji, któremu nadano rygor.
Czy wniosek o nadanie rygoru natychmiastowej wykonalności można złożyć tylko w pozwie?
Nie. Można złożyć go zarówno w pozwie, jak i na każdym dalszym etapie postępowania.
Wniosek o nadanie rygoru natychmiastowej wykonalności - czy jest wymagana opłata?
Nie. Nadanie rygoru natychmiastowej wykonalności nie podlega opłacie skarbowej.
Czy apelacja wstrzymuje rygor natychmiastowej wykonalności
Nie. Wniesienie środka zaskarżenia przez dłużnika nie wywołuje takiego skutku.
Czy wniosek o zawieszenie rygoru natychmiastowej wykonalności trzeba złożyć odrębnie?
To jedna z możliwości. Pozwany może też zawrzeć ten wniosek w sprzeciwie od wyroku zaocznego.
