Czy można odzyskać pieniądze z przedawnionej faktury?
Kwestia odzyskiwania przedawnionych należności wzbudza kontrowersje od wielu lat. Wierzyciele próbują ich dochodzić, a dłużnicy migają się od spłaty tak długo, jak tylko mogą. Czy odzyskanie długu z przeterminowanej faktury jest możliwe, a co najważniejsze - legalne? Wyjaśniamy.
Przedawnienie długu - na czym polega?
Instytucję przedawnienia reguluje kodeks cywilny [Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93]. Zgodnie z 117 KC, po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeknie się korzystania z zarzutu przedawnienia.
Oznacza to, że skutkiem przedawnienia jest możliwość uniknięcia przez dłużnika przymusowej zapłaty.
Warto jednak wyraźnie podkreślić, że fakt przedawnienia roszczenia nie powoduje wcale, że roszczenie (czyli z perspektywy dłużnika - dług) przestaje istnieć lub ulega umorzeniu. Istnieje ono nadal, co więcej - wierzyciel może dochodzić go na drodze sądowej.
Należy także pamiętać, że w obecnym stanie prawnym termin przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego - chyba że jest krótszy niż dwa lata.
Po jakim czasie roszczenie się przedawni? Terminy przedawnienia wybranych roszczeń
Zasadniczy termin przedawnienia wynosi sześć lat, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata. Od tej zasady prawo przewiduje jednak liczne wyjątki. Te, z którymi przedsiębiorcy spotykają się w praktyce najczęściej, umieściliśmy w poniższej tabeli.
Roszczenie | Czas, po którym ulega przedawnieniu |
---|---|
Roszczenia z tytułu umowy przewozu, umowy spedycji oraz przedwstępnej umowy sprzedaży | 1 rok |
Roszczenia z tytułu odsetek | 3 lata |
Roszczenia z weksla | 3 lata |
Zobowiązania z tytułu umowy kredytu oraz umowy pożyczki | 3 lata, liczone od dnia, w którym powstał obowiązek spłaty zobowiązania |
Roszczenia z tytułu umowy sprzedaży dokonanej przez przedsiębiorcę, umowy o dzieło, zlecenia czy umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych | 2 lata |
Przykład nr 1:
5 maja 2019 r. instytucja finansowa udzieliła firmie Pana Jana pożyczki na kwotę 5 000 zł. Pan Jan powinien był spłacić pożyczkę do dnia 30 października 2019 r., jednak nie zrobił tego. Roszczenie o zwrot pożyczki przedawni się z upływem 31 grudnia 2022 r., ponieważ termin przedawnienia wynosi w tym przypadku 3 lata, a roszczenie związane jest z prowadzoną działalnością gospodarczą.
Przykład nr 2:
Pan Bogumił, prowadzący firmę spedycyjną, zawarł umowę spedycji z firmą Pana Piotra. Roszczenie Pana Bogumiła wobec Pana Piotra wynosiło 2 000 zł i stało się wymagalne w dniu 16 czerwca 2019 r. Jako że roszczenia z tytułu umowy przewozu, umowy spedycji oraz przedwstępnej umowy sprzedaży przedawniają się z upływem roku, roszczenie Pana Piotra przedawni się 16 czerwca 2020 r.
Przerwanie biegu przedawnienia
Mówiąc o przedawnieniu, nie sposób również nie wspomnieć o możliwości przerwania jego biegu. Przerwanie biegu przedawnienia oznacza po prostu, że termin przedawnienia zaczyna biec od nowa. Przerwanie biegu przedawnienia powodują m.in.:
- wezwanie do zawarcia ugody;
- wytoczenie powództwa;
- rozpoczęcie egzekucji
- uznanie długu przez dłużnika (czyli zachowanie potwierdzające, że dłużnik ma świadomość istnienia zadłużenia).
Przedawnienie nie biegnie także w trakcie postępowania sądowego i egzekucyjnego - aż do prawomocnego zakończenia sprawy.
Czy można żądać spłaty przedawnionego długu?
Odpowiedź na to pytanie nie jest jednoznaczna. To, czy możesz od swojego dłużnika domagać się zapłaty, zależy od tego, czy dłużnikiem jest inna firma, czy też osoba prywatna. Jedna z niedawnych nowelizacji kodeksu cywilnego wprowadziła daleko idący przywilej dla konsumentów.
Art. 117 § 21 kodeksu cywilnego stanowi, że po upływie terminu przedawnienia nie można domagać się zaspokojenia roszczenia przysługującego przeciwko konsumentowi.
Zmiana ta wynikała z faktu, że wiele firm windykacyjnych uporczywie „ścigało” dłużników o dawno przedawnione roszczenia, często na bardzo niskie kwoty. Obecnie sąd z urzędu bada, czy roszczenie przeciwko konsumentowi nie jest przedawnione.
W praktyce oznacza to, że dłużnik, który nie prowadzi działalności gospodarczej, nie musi już podnosić zarzutu przedawnienia, aby został on przez sąd uwzględniony. W przypadku stwierdzenia przedawnienia sąd oddala powództwo. Wierzyciel, który nadal chce dochodzić zapłaty, może w takim przypadku może jedynie ubiegać się o nią na drodze polubownej.
W przypadku roszczeń pomiędzy przedsiębiorcami sprawa wygląda zupełnie inaczej. Sąd uwzględnia przedawnienie nie z urzędu, a jedynie na zarzut pozwanego.
Dopiero zgłoszenie przez dłużnika, będącego przedsiębiorcą, stosownego zarzutu przedawnienia, w przypadku, gdy termin przedawnienia faktycznie upłynął, może sprawić, że dłużnik nie będzie musiał uregulować zaciągniętego zobowiązania.
W praktyce oznacza to, że w stosunkach B2B możliwe jest uzyskanie nakazu zapłaty od przedawnionej faktury i dochodzenie jej zapłaty. Nierzadko zdarza się, że dłużnik z różnych względów (niewiedzy, braku czasu) nie podnosi odpowiedniego zarzutu przedawnienia.
Przykład: Pani Joanna, prowadząca niewielką firmę budowlaną, była wierzycielką Pana Jakuba, prowadzącego agencję reklamową. Dług Pana Jakuba wynikający z faktury wynosił 5 000 zł i przedawnił się 10 sierpnia 2019 r. Mimo to, we wrześniu 2019 r. Pani Joanna skierowała sprawę do sądu. Ku zaskoczeniu Pana Jakuba, sąd wydał przeciwko niemu nakaz zapłaty. Pan Jakub był przekonany, że sąd powinien z urzędu uwzględnić fakt, że roszczenie jest przedawnione i że zaszła jakaś pomyłka. Miał w tamtym okresie dużo pracy i ostatecznie zignorował otrzymany nakaz - nie zgłosił w terminie sprzeciwu i nie podniósł zarzutu przedawnienia. Pani Joanna miała więc otwartą drogę do dalszego dochodzenia przedawnionego roszczenia. Gdyby Pan Jakub był w tej relacji konsumentem (nie prowadził działalności gospodarczej), sąd faktycznie z urzędu uwzględniłby fakt, że roszczenie jest przedawnione i oddaliłby powództwo. W relacji pomiędzy przedsiębiorcami, podniesienie zarzutu przedawnienia przez dłużnika, jest jednak niezbędne.
Nie zwlekaj z windykacją i nie dopuść do upływu terminu przedawnienia - samodzielna windykacja online w systemie Vindicat.pl
Fakt, że w stosunkach pomiędzy przedsiębiorcami sądowe dochodzenie przedawnionego roszczenia jest możliwe, nie oznacza, że warto czekać. Wręcz przeciwnie - czym szybciej podejmiesz odpowiednie kroki, tym większe będą Twoje szanse na odzyskanie pieniędzy. Czym mniej czasu upłynęło od terminu płatności z faktury do pierwszych czynności windykacyjnych, tym większe są szanse na sukces wierzyciela.
Jak więc rozpocząć windykację? Od czego zacząć, jaką czynność podjąć jako pierwszą i co jeśli zakończy się niepowodzeniem? Nawet jeśli nie znasz odpowiedzi na te pytania, możesz windykować skutecznie i odzyskać swoje pieniądze. Z pomocą wszystkim przedsiębiorcom, którzy mają już dość walki z nierzetelnymi kontrahentami, przychodzi system do monitoringu należności i samodzielnej windykacji Vindicat.pl.
System do monitoringu należności i samodzielnej windykacji Vindicat.pl oferuje przedsiębiorcom kompleksową pomoc na każdym etapie windykacji.
System prowadzi przedsiębiorców przez windykację polubowną, sądową i egzekucyjną. Przedstawia sprawdzone scenariusze postępowania, podpowiada, co należy zrobić i w jakim terminie. Oferuje także przedsiębiorcom dostęp do kilkudziesięciu niezbędnych dokumentów i pism windykacyjnych. Dzięki temu, że opierają się na wprowadzonych przez przedsiębiorcę danych, są spersonalizowane i gotowe do użycia. Z systemu Vindicat.pl w ciągu kilku minut wygenerujesz gotowy do użycia pozew, wezwanie do zapłaty, czy wniosek o wszczęcie egzekucji.
Ponadto, dzięki dostępnej w systemie usłudze monitoringu płatności, Vindicat.pl umożliwia także kontrolowanie firmowych należności.
System przypomina o zbliżających się terminach zapłaty i umożliwia wysłanie kontrahentom stosownych przypomnień o konieczności uregulowania zobowiązania. Wygodne, prawda?
To jeszcze nie wszystkie możliwości, jakie oferuje windykacja online w systemie Vindicat.pl. Przedsiębiorcy zarejestrowani w systemie mogą również m.in.:
- Negocjować z dłużnikiem online, bez konieczności podejmowania krępującego kontaktu osobistego czy telefonicznego.
- Wystawić zadłużenie na sprzedaż na popularnej giełdzie długów Vindicat.pl.
- Używać pieczęci prewencyjnej Vindicat.
- Dodać wpis do BIG Info Monitor (w zależności od wybranej oferty).
- Przekazać sprawę kancelarii Vindicat w wygodnym dla siebie momencie.
Windykacja online to rozwiązanie idealne dla przedsiębiorców, którzy chcą ograniczyć czas poświęcany na prowadzenie windykacji. To również opcja niezwykle korzystna cenowo, a przede wszystkim - skuteczna.
Aż 93% spraw, prowadzonych przy pomocy systemu kończy się na etapie polubownym. Pozwala to uniknąć udziału sądu i długotrwałego, nierzadko wieloletniego procesu.
Windykuj na czas i nie dopuść do upływu terminu przedawnienia
Odzyskanie pieniędzy z przedawnionej faktury jest możliwe, ale równocześnie - bardziej czasochłonne i skomplikowane. Chociaż terminy przedawnienia wydają się stosunkowo długie, nie warto podejmować zbędnego ryzyka. Zdecydowanie bezpieczniej jest każdorazowo wszczynać windykację jak najszybciej. Ma to szczególne znaczenie w firmach, które wystawiają dużo faktur lub stosują odroczone terminy płatności. Jeśli w takim przedsiębiorstwie brakuje dobrego narzędzia do monitoringu płatności, przegapienie tego z pozoru długiego terminu, nie jest wcale niemożliwe.
Kompleksowe wsparcie dla przedsiębiorców, którzy chcą odzyskiwać swoje należności szybko i skutecznie, stanowi system Vindicat.pl. Windykacja przy pomocy systemu jest prosta i niezwykle efektywna, a dodatkową pomocą jest możliwość monitorowania płatności.
Zadbaj o bezpieczeństwo finansowe swojej firmy. Sprawdź ofertę systemu do monitoringu należności i samodzielnej windykacji Vindicat.pl i odzyskuj swoje należności bez wychodzenia z domu.
FAQ:
Czy każde roszczenie się przedawnia?
Nie każde. Nie przedawniają się m.in. roszczenia procesowe, prawa podmiotowe bezwzględne (np. prawo własności), roszczenia niemajątkowe oraz cywilnoprawne roszczenia majątkowe w wyjątkowych, przewidzianych przez ustawę przypadkach.
Od kiedy biegnie termin przedawnienia?
Termin biegnie od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. W praktyce - jest to dzień po upływie terminu płatności.
Czy przedawnienie i wygaśnięcie roszczenia to to samo?
Nie. Podstawową różnicę stanowi fakt, że na skutek przedawnienia, roszczenie nie przestaje istnieć. Dzieje się tak natomiast w przypadku wygaśnięcia. Więcej na temat różnic pomiędzy tymi dwiema instytucjami pisaliśmy w artykule Wygaśnięcie czy przedawnienie długu - skutki prawne i podatkowe.
Czy dłużnik ma obowiązek podniesienia zarzutu przedawnienia?
Nie. Jest to jego prawo, a nie obowiązek. Zdarza się, że dłużnik, np. celem podtrzymania dobrych relacji z ważnym kontrahentem, faktycznie spłaca przedawnione roszczenie.
Czy dłużnik może próbować odzyskać pieniądze, jeśli z jakiegoś powodu spłacił swój przeterminowany dług?
Nie. Odpowiednie przepisy kodeksu cywilnego uniemożliwiają odzyskanie pieniędzy, jeśli dłużnik spłacił przedawnione roszczenie.
Jak monitoring płatności pomaga przedsiębiorcom?
Dzięki bieżącej kontroli nad wystawianymi fakturami przegapienie któregoś z terminów płatności staje się dużo trudniejsze. System do monitoringu faktur przypomina przedsiębiorcy o zbliżających się terminach zapłaty i konieczności przypomnienia o nich kontrahentom. Bardzo wygodne rozwiązanie przewiduje system do monitoringu należności i samodzielnej windykacji Vindicat.pl. Dzięki połączeniu w jednym systemie możliwości monitoringu płatności i windykacji możliwy jest nie tylko skuteczny monitoring, ale i szybkie podjęcie właściwych czynności windykacyjnych.
Czy domaganie się zapłaty przedawnionej faktury to przestępstwo?
Nie. To możliwość, z której wierzyciel może skorzystać i będzie to w pełni legalne.