Windykacja a ubezwłasnowolnienie dłużnika

Ubezwłasnowolnienie dłużnika to stan, w którym traci on zdolność do czynności prawnych. Oznacza to, że nie może dłużej skutecznie zawierać umów, czy zaciągać pożyczek. Czy zatem osoba ubezwłasnowolniona może odpowiadać za swoje długi? Co w sytuacji, gdy zaciągnęła zobowiązanie jeszcze przed ubezwłasnowolnieniem? Sprawdźmy!

Ubezwłasnowolnienie dłużnika - całkowite czy częściowe?

Na początek warto przypomnieć, że dłużnik może zostać ubezwłasnowolniony całkowicie lub jedynie częściowo.

• Ubezwłasnowolnienie całkowite - dotyczy osób, które ukończyły 13 lat. Ma miejsce, gdy wskutek choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego rodzaju zaburzeń, w szczególności alkoholizmu lub narkomanii, dłużnik nie jest w stanie kierować swym postępowaniem. Dla osoby ubezwłasnowolnionej całkowicie ustanawia się opiekuna prawnego (chyba że dotyczy to osoby, która pozostaje pod władzą rodzicielską).
• Ubezwłasnowolnienie częściowe - dotyczy osób pełnoletnich. Ubezwłasnowolnienie częściowe odbywa się z powodów takich jak choroba psychiczna, niedorozwój umysłowy lub inne zaburzenia psychiczne, w szczególności alkoholizm lub narkomania. Dłużnika ubezwłasnowalnia się częściowo, jeśli jego stan nie uzasadnia ubezwłasnowolnienia całkowitego, ale potrzebna jest pomoc do prowadzenia jego spraw. Dla osób ubezwłasnowolnionych częściowo ustanawia się kuratora.

Przyjrzyjmy się dwóm przypadkom: sytuacji, w której zobowiązanie zaciąga osoba już ubezwłasnowolniona oraz osoba, którą została ubezwłasnowolniona dopiero później.

Sytuacja nr 1 - zaciągnięcie długu przez osobę ubezwłasnowolnioną

Wszystkie umowy, które zawarła osoba ubezwłasnowolniona (całkowicie lub częściowo) są nieważne z mocy samego prawa. Wynika to z faktu, że osoba taka nie ma już pełni zdolności do czynności prawnych. W przypadku ubezwłasnowolnienia całkowitego są one odebrane całkowicie, a w razie ubezwłasnowolnienia częściowego - ograniczone. W tej drugiej sytuacji ważność zawieranych przez dłużnika umów zależy od późniejszego potwierdzenia ich przez wyznaczonego kuratora.

Nieważność z mocy prawa nie zwalnia jednak dłużnika z zaciągniętych zobowiązań!

Długi zaciągnięte przez osoby ubezwłasnowolnione nie umarzają się automatycznie. Można takich roszczeń dochodzić. W efekcie jednak dłużnik będzie musiał oddać tylko „to, co dostał” - bez żadnych odsetek, prowizji, czy kar umownych.

Sytuacja nr 2 - zaciągnięcie długu przez osobę, która później zostaje ubezwłasnowolniona

Przypadkiem częściej spotykanym w praktyce jest sytuacja, gdy dłużnik zaciągnął zobowiązanie (np. zamówił towar, podpisał umowę handlową, zaciągnął pożyczkę), a dopiero później został ubezwłasnowolniony. Zdarza się to również w relacjach pomiędzy przedsiębiorcami.

W takich okolicznościach ubezwłasnowolniona osoba, aby móc uchylić się od złożonego oświadczenia woli, musi wejść na drogę sądową. Następnie musi udowodnić, że nie była świadoma tego, co robi.

Jeśli ubezwłasnowolnionemu uda się przekonać sąd do swoich racji - również będzie musiał zwrócić całą kwotę np. pożyczki, ale także bez prowizji, czy odsetek. Będzie tu miał miejsce skutek taki, jak w przypadku osób ubezwłasnowolnionych już w momencie zaciągania zobowiązania.

Udowodnienie przed sądem braku świadomości dłużnika w momencie zaciągania zobowiązania uchodzi jednak za bardzo trudne.

Nie bez przyczyny - gdyby było to łatwiejsze, dla wielu dłużników byłaby to prosta „furtka” do uniknięcia odpowiedzialności. Kluczowe są więc opinie biegłych powołanych przez sąd. Badają oni dłużnika pod kątem tego, czy miał świadomość swoich czynów w momencie zaciągania zobowiązania.

Kto odpowiada za zaciągnięte długi ubezwłasnowolnionego - od kogo w praktyce można windykować?

Osobę ubezwłasnowolnioną całkowicie reprezentuje jej opiekun prawny. To właśnie on występuje w imieniu ubezwłasnowolnionego, w tym również we wszystkich sprawach np. urzędowych, czy związanych z finansami. Zwykle opiekunem prawnym ubezwłasnowolnionej osoby jest ktoś z jej bliskich (małżonek, ojciec, matka).

Opiekun prawny ubezwłasnowolnionego całkowicie dłużnika odpowiada za rozporządzanie jego majątkiem oraz spłatę zaciągniętych zobowiązań finansowych. Należy to do jego podstawowych obowiązków.

W praktyce więc proces windykacji od osoby ubezwłasnowolnionej odbywa się za pośrednictwem opiekuna prawnego. To z nim należy się kontaktować, to z nim należy też prowadzić negocjacje i dokonywać ustaleń. Jeśli dojdzie do konieczności windykacji sądowej, to on będzie reprezentował interesy ubezwłasnowolnionego dłużnika. Nie można go pominąć, ponieważ to tylko on ma niezbędne prawa i kompetencje.

Trzeba jednak pamiętać, że opiekun prawny nie odpowiada własnym majątkiem za długi ubezwłasnowolnionego podopiecznego!

Wierzyciele nie mogą więc dochodzić swoich roszczeń bezpośrednio od opiekuna prawnego dłużnika, z jego prywatnego o majątku. Zdaniem opiekuna jest wyłącznie reprezentacja ubezwłasnowolnionego w relacjach z wierzycielami. Reprezentuje go również w sprawach sądowych wszczętych przez wierzycieli, jakieś takie są już w toku.

Przykład:
Pan Jan ma dłużniczkę - jest nią Pani Anna. Pani Anna została ubezwłasnowolniona całkowicie prawomocnym wyrokiem sądu z powodu choroby alkoholowej w styczniu 2021 r. Przed ubezwłasnowolnieniem Pani Anny minął jednak termin zapłaty kilku faktur wystawionych na rzecz Pani Anny przez firmę Pana Jana. Pan Jan, chcąc windykować od firmy Pani Anny, prowadzonej w formie jednoosobowej działalności gospodarczej, powinien skontaktować się z jej opiekunem prawnym (w tym przypadku mężem Pani Anny).

A co jeśli nie ma z czego windykować? Brak pieniędzy ubezwłasnowolnionego dłużnika na spłatę zobowiązań

Jeśli ubezwłasnowolniono przedsiębiorcę, którego biznes do momentu ogłoszenia ubezwłasnowolnienia prosperował dobrze, wierzyciel nie jest na przegranej pozycji. Ubezwłasnowolnienie komplikuje oczywiście proces windykacji, ale nie przekreśla szans na odzyskanie pieniędzy. Trudniejsze są jednak przypadki, gdy:

• majątek ubezwłasnowolnionego nie wystarcza na pokrycie wszystkich zobowiązań finansowych,
• ubezwłasnowolniony dłużnik w ogóle takiego majątku nie posiada, a z powodu całkowitej niezdolności do pracy nie ma też możliwości zarobkowania,
• ubezwłasnowolniony nie ma żadnych nieruchomości czy ruchomości, których sprzedaż mogłaby doprowadzić go pokrycia zobowiązań.

W takich przypadkach najczęściej opiekun prawny ubezwłasnowolnionego składa wniosek o ogłoszenie jego upadłości konsumenckiej (warto zaznaczyć, że w przypadku osób ubezwłasnowolnionych całkowicie trzeba uzyskać zgodę sądu na takie działanie). Od niedawna pod pewnymi warunkami upadłość konsumencką mogą ogłosić także przedsiębiorcy. Więcej na temat skutków ogłoszenia upadłości konsumenckiej dłużnika pisaliśmy w artykule Czy jest możliwa upadłość konsumencka przedsiębiorcy? [https://vindicat.pl/baza-wiedzy/czy-jest-mozliwa-upadlosc-konsumencka-przedsiebiorcy/].

Windykacja - sposób na odzyskanie pieniędzy bez względu na sytuację dłużnika

Windykacja, szczególnie w przypadkach bardziej nietypowych, jak ubezwłasnowolnienie czy widmo upadłości dłużnika, często wydaje się wierzycielom wręcz niemożliwa. Tymczasem windykacja staje się naprawdę skomplikowana, dopiero gdy od czasu upływu terminu zapłaty do rozpoczęcia działań, minie zbyt wiele czasu.

Dlatego właśnie, bez względu na okoliczności, nie warto zwlekać z wszczęciem windykacji. Najlepiej działać od razu, zanim dłużnik podejmie jakiekolwiek ruchy, które utrudnią odzyskanie pieniędzy. W przypadku opisywanego w tym artykule procesu ubezwłasnowolnienia, zanim dojdzie do ogłoszenia prawomocnego wyroku sądu, wierzyciel ma jeszcze czas na działanie. Niebezpiecznie jest oczekiwać, że dłużnik po prostu, sam z siebie, zwróci pieniądze. Tym bardziej że dzięki windykacji online, odzyskiwanie należności jest prostsze niż kiedykolwiek!

System do monitoringu płatności i samodzielnej windykacji online Vindicat.pl to skuteczne rozwiązanie dla firm, które wiedzą, że zwlekanie zwyczajnie się nie opłaca. Pozwala odzyskiwać pieniądze szybko i efektywnie!

Windykacja online jest bezpieczna i sprawdzona - w ten sposób swoje należności odzyskuje już kilka tysięcy przedsiębiorców. Nie potrzebujesz żadnej specjalistycznej wiedzy - wystarczy komputer i dostęp do Internetu. System precyzyjnie wskazuje użytkownikowi, co i kiedy trzeba zrobić. Pozwala również na całkowite zautomatyzowanie etapu polubownego!

Vindicat.pl zapewnia małym i średnim firmom wszystkie narzędzia, niezbędne dla skutecznego odzyskiwania pieniędzy. Samodzielna windykacja online przy pomocy systemu Vindicat.pl to m.in.:

• Wysoko pozycjonowana giełda długów [https://vindicat.pl/baza-wiedzy/zaplac-za-windykacje-dopiero-gdy-odzyskasz-pieniadze/ ]. Jeśli chcesz zmotywować dłużnika do szybszej zapłaty - to zdecydowanie rozwiązanie dla Ciebie!
• Możliwość windykacji automatycznej. Nie masz czasu na samodzielną windykację, nawet tę online? Nie ma sprawy! Dzięki możliwości windykacji automatycznej system samoczynnie, według z góry określonego scenariusza, przeprowadzi cały proces windykacji polubownej. Co więcej, za windykację automatyczną zapłacisz dopiero po odzyskaniu pieniędzy! Sprawdź, jak to działa i dlaczego to takie wygodne dla zapracowanych przedsiębiorców [https://vindicat.pl/baza-wiedzy/automatyzacja-w-systemie-vindicat-czyli-robot-do-sciagania-naleznosci/].
• Baza gotowych pism windykacyjnych. Z systemu w kilka minut wygenerujesz m.in. wezwania do zapłaty, pozwy i dokumenty potrzebne na etapie egzekucyjnym. Wymagają tylko wydrukowania i podpisu!
• Wsparcie na etapie prewencyjnym. W Vindicat.pl możesz skorzystać z monitoringu płatności dostosowanego do potrzeb małych i średnich firm. Możesz też umieszczać na swoich fakturach pieczęć prewencyjną.
• Możliwość dodania wpisu do BIG InfoMonitor, a także wygenerowania raportu o wiarygodności potencjalnego kontrahenta.
• Program edukacyjny i możliwość szybkiego przekazania sprawy stacjonarnej kancelarii windykacyjnej Vindicat.

System Vindicat.pl wesprze Twoją firmę na każdym etapie odzyskiwania pieniędzy. Otwórz się na innowacyjne metody odzyskiwania pieniędzy i windykuj online!

Odzyskując pieniądze, trzeba działać strategicznie

W trakcie windykacji trzeba działać przede wszystkim szybko. Warto jednak też mieć zawsze przygotowany plan działania i wiedzieć, co można zrobić, także w bardziej nietypowych sytuacjach. Choć problemom kontrahenta nie możesz zapobiec, możesz szybko reagować na problemy z regulowaniem przez niego zobowiązań. Dzięki wsparciu systemu Vindicat.pl otrzymasz skuteczną pomoc na każdym etapie windykacji, od początku do końca!

Aż 93% spraw prowadzonych przy pomocy systemu Vindicat.pl kończy się na etapie polubownym. Dołącz do grona przedsiębiorców, którzy zaufali już windykacji online... i czerpią z tego korzyści! Sprawdź ofertę Vindicat.pl w modelu:

• rozliczenia prowizyjnego,
• lub abonamentowego.

FAQ: