Zrzeczenie się spadku a windykacja

Zrzeczenie się spadku, a właściwie zrzeczenie się dziedziczenia, to możliwość, która interesuje wiele osób potencjalnie dziedziczących spadek z długami. Czy można zrzec się spadku i pozbyć się odpowiedzialności za długi spadkodawcy? Sprawdźmy, jak wygląda zrzeczenie się spadku w kontekście windykacji.

Zrzeczenie się spadku - na czym polega?

Celem zrzeczenia się spadku jest odsunięcie konkretnej osoby od dziedziczenia, czyli nieotrzymanie spadku po osobie zmarłej. Zrzeczenie się spadku odbywa się w formie aktu notarialnego, zwartego pomiędzy spadkodawcą a potencjalnym spadkobiercą - jeszcze za życia spadkodawcy.

W umowie zrzeczenia się spadku znajduje się postanowienie dotyczące braku zgody na dziedziczenie po danej osobie.

Osoba, która zrzeka się spadku, jest całkowicie wyłączona z grona spadkobierców. Traktuje się ją tak, jakby nie dożyła otwarcia spadku (czyli: jakby zmarła przed spadkodawcą).

Osoba, która zrzeka się spadku, zrzeka się też prawa do zachowku.

Trzeba jednak pamiętać, że zrzeczenie się spadku dotyczy wyłącznie dziedziczenia z mocy ustawy. Spadkodawca nadal może uwzględnić osobę, która zrzekła się dziedziczenia ustawowego w swoim testamencie, a tym samym - powołać ją do dziedziczenia testamentowego. Nie ma tu znaczenia fakt, czy umowę o zrzeczeniu się spadku podpisano przed, czy po sporządzeniu testamentu przez spadkodawcę. Osoba taka może jednak spadku dziedziczonego na mocy testamentu nie przyjąć.

Zrzeczenie się spadku to nie to samo co odrzucenie spadku!

Warto też zaznaczyć, że zrzeczenie się spadku to nie to samo co odrzucenie spadku - choć potocznie używa się tych pojęć zamiennie. Prawnie występują jednak między nimi ważne różnice. Przede wszystkim:

• Odrzucić spadek można po śmierci spadkodawcy (w ciągu 6 miesięcy od dowiedzenia się o powołaniu do spadku). Zrzec się dziedziczenia można wyłącznie, gdy spadkodawca jeszcze żyje.
• Aby odrzucić spadek, konieczne jest złożenie oświadczenia woli przed sądem lub notariuszem. W przypadku zrzeczenia się spadku, niezbędna jest umowa w formie aktu notarialnego zawarta pomiędzy spadkodawcą i spadkobiercą.
• Odrzucenia spadku nie można odwołać. Skutki umowy o zrzeczeniu się dziedziczenia można odwołać, zwierając kolejną umowę w formie aktu notarialnego (pomiędzy spadkodawcą a przyjmującym spadek).
• Odrzucenie spadku nie wyłącza możliwości dziedziczenia przez zstępnych odrzucającego. Przy odrzuceniu spadku z długami trzeba więc odrzucić spadek również w imieniu małoletnich za zgodą sądu. Inaczej jest w sytuacji zrzeczenia się dziedziczenia. Ta czynność uniemożliwia dziedziczenie przez zstępnych, chyba że strony umowy w umowie zrzeczenia postanowią inaczej.

Przykład:
Pani Anna chce zrzec się dziedziczenia po zmarłym ojcu, ponieważ wie, że w masę spadkową wchodzi więcej długów niż aktywów. Pani Anna nie może na tym etapie zrzec się dziedziczenia - może jednak odrzucić spadek w ciągu 6 miesięcy od dowiedzenia się o powołaniu do dziedziczenia. Musi pamiętać, aby zrobić to także w imieniu swoich małoletnich dzieci, jeśli nie chce, aby i one dziedziczyły.

Przykład:
Pan Tomasz chce zrzec się dziedziczenia po swojej zadłużonej matce. Matka Tomasza jeszcze żyje, a zatem jest to możliwe - w formie aktu notarialnego. Na skutek zrzeczenia się spadku wyłączone od dziedziczenia będą również dzieci Tomasza, chyba że w umowie zrzeczenia się dziedziczenia strony postanowią inaczej.

Zrzeczenie się spadku a windykacja

Zrzeczenie się spadku stosowane jest z wielu różnych powodów, jednak dominującym jest obawa o długi pozostawione przez zmarłego. Zrzeczenie się dziedziczenia to odpowiednia instytucja w takich sytuacjach.

W przypadku zadłużenia spadkodawcy zrzeczenie się dziedziczenia może okazać się „wygodniejsze” niż odrzucenie spadku - skutki zrzeczenia się obejmują również dzieci i dalszych zstępnych zrzekającego się. W przypadku odrzucenia spadku trzeba składać odrębne oświadczenia woli dla małoletnich dzieci za zgodą sądu.

Jedna czynność - zrzeczenie się dziedziczenia - może więc rozwiązać wszystkie problemy z dziedziczeniem po zadłużonym spadkodawcy, zarówno dla spadkobiercy, jak i jego dzieci. Nie trzeba przeprowadzać postępowania dotyczącego odrzucenia spadku przez bezpośredniego spadkobiercę, jak i jego zstępnych.

Zrzeczenie się spadku a windykacja - jak odzyskać pieniądze?

Osoba, która zrzekła się spadku, nie odpowie za długi pozostawione przez spadkodawcę. Niemożliwe więc będzie prowadzenie wobec niej działań windykacyjnych. Nie oznacza to jednak, że nie istnieją inni spadkobiercy, którzy spadku nie odrzucili, ani się go nie zrzekli. Sytuacje, w których wszyscy powołani do dziedziczenia zrzekają się spadku lub odrzucają go, nie są aż tak częste.

Jeśli wierzyciel chce odzyskać pieniądze od spadkobierców zmarłego, przede wszystkim powinien ustalić, od kogo może windykować.

W przypadku śmierci dłużnika, który za życia prowadził firmę, należy w pierwszej kolejności skontaktować się z powołanym zarządcą sukcesyjnym. Zarządca taki ma dostęp do środków z firmowych rachunków, a zatem może uregulować zadłużenie po zmarłym przedsiębiorcy. Jeśli jednak zarządcy nie powołano, lub dłużnik nie prowadził firmy - pozostaje kontakt ze spadkobiercami dłużnika i windykacja od nich.

Jak dowiedzieć się, kto dziedziczy po zmarłym? W tym celu wierzyciel może złożyć zapytanie do sądu właściwego ze względu na ostatnie miejsce zamieszkania dłużnika lub zweryfikować notarialne rejestry spadkowe.

Co więcej, jeśli w przypadku konkretnego zmarłego nie przeprowadzono postępowania spadkowego, to wierzyciel może je zainicjować. Oczywiście wiąże się to z koniecznością poświęcenia czasu i środków. Przed podjęciem decyzji warto więc rozważyć, czy będzie się to kalkulowało. Trzeba przede wszystkim ustalić, ile dłużnik miał nieuregulowanych zobowiązań, ile wynosi wartość jego majątku i czy jest on  obciążony prawami osób trzecich.

Po uzyskaniu postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku, za długi zmarłego mogą odpowiedzieć spadkobiercy, którzy przyjęli spadek - wprost lub z dobrodziejstwem inwentarza (w tym drugim przypadku odpowiedzą do wysokości otrzymanego spadku).

Szczegółowo o tym, co wierzyciel może zrobić, gdy dłużnik umiera, pisaliśmy w osobnym artykule: Co zrobić, gdy dłużnik umiera? Jak odzyskać dług w razie śmierci dłużnika?.

Jak windykować od spadkobierców dłużnika? Działaj szybko!

Wierzyciele, którzy chcą windykować dług od spadkobierców zmarłego, powinni się pośpieszyć.

Większość spadkobierców przyjmuje spadek z dobrodziejstwem inwentarza. W praktyce oznacza to, że środków z majątku po zmarłym może wystarczyć tylko dla tych wierzycieli, którzy zaczną działać jako pierwsi.

Szybkie działania ograniczają też ryzyko podjęcia przez dziedziczących działań mających na celu ukrycie majątku. Jeśli więc chcesz windykować dług od spadkobierców zmarłego, ustal, od kogo dokładnie możesz dochodzić należności, a następnie działaj szybko!

Przeczytaj również nasz artykuł: Jak egzekwować dług ze spadku, który otrzyma dłużnik?.

Problemy z klientami, którzy nie płacą? Windykuj online!

Spadki a długi to problem często spotykany w praktyce - i w biznesie. Jeszcze częściej jednak przedsiębiorcy spotykają się jednak z problemem klientów, którzy uporczywie ignorują terminy zapłaty... i nie płacą za wykonane usługi, czy sprzedane faktury. Co zrobić w takiej sytuacji?

Z pomocą każdej małej i średniej firmie, która walczy z niepłacącymi klientami i chce w końcu odzyskiwać pieniądze skutecznie - przychodzi system Vindicat.pl.

Vindicat.pl to system służący do innowacyjnej windykacji online. Pozwala odzyskiwać należności bez wychodzenia z domu, w całości przez Internet. Windykacja online w systemie Vindicat.pl może toczyć się całkowicie automatycznie lub z udziałem przedsiębiorcy.

Windykacja online przy pomocy Vindicat.pl to nie tylko szereg możliwości windykacyjnych - to też korzystny system rozliczeniowy. Za windykację online możesz zapłacić, dopiero gdy odzyskasz już pieniądze od dłużnika!

Użytkownicy Vindicat.pl mogą m.in.:

• Windykować automatycznie i rozliczać się w modelu success fee. System może automatycznie wysyłać klientom przypomnienia o płatnościach, dodawać długi na popularną giełdę wierzytelności i podejmować inne działania polubowne. Vindicat.pl w sumie automatycznie wykonuje aż 10 skutecznych działań windykacyjnych, zdejmując całkowicie z przedsiębiorcy obowiązek osobistego prowadzenia, czy nadzorowania windykacji. Opłata za windykację automatyczną to tylko 6% windykowanej należności - płatna jest ona dopiero po odzyskaniu pieniędzy. Przeczytaj, jak to działa i nie przepłacaj dłużej za windykację w swojej firmie!.
• Kierować faktury do windykacji wprost ze swojego systemu do księgowości online. Vindicat.pl integruje się z systemami do księgowości online, z których najchętniej korzystają polskie firmy - ifirmą, wFirmą, InFaktem oraz Fakturownią. Za sprawą tej integracji nieopłacone faktury trafiają do Vindicat.pl bez konieczności ręcznego wprowadzania danych.
• Korzystać z gotowych do użytku i spersonalizowanych dokumentów windykacyjnych. Potrzebujesz wezwania do zapłaty, pozwu, a może wniosku o wszczęcie egzekucji? Wszystkie te dokumenty wygenerujesz w kilka minut z systemu Vindicat.pl - uzupełnione o odpowiednie dane i gotowe do wykorzystania.
• Działać prewencyjnie. W systemie Vindicat.pl możesz także dbać o terminowe otrzymywanie płatności w przyszłości. Każdy użytkownik może korzystać m.in. z możliwości monitorowania płatności i dodawania do faktur pieczęci prewencyjnej.

Skuteczność windykacji automatycznej wynosi aż 86% w przypadku faktur, których termin płatności minął w ciągu 30 dni i aż 67% w przypadku faktur przeterminowanych do 60 dni.

Vindicat.pl to pewne i bezpieczne rozwiązanie, z którego korzysta już ponad 3 500 przedsiębiorców. Windykacja online to przyszłość, której skuteczność możesz przetestować już dziś!

Nie dawaj ani dnia więcej nierzetelnemu kontrahentowi - windykuj już teraz!

Nie musisz dłużej samodzielnie walczyć z nierzetelnymi kontrahentami - to nierówna walka. Skorzystaj ze wsparcia systemu Vindicat.pl i zapoznaj się z możliwościami systemu:

• w modelu rozliczenia prowizyjnego,
• lub abonamentowego.

FAQ: