Jak przebiega egzekucja i licytacja ruchomości?

Jednym ze sposobów na odzyskanie zaległych pieniędzy od dłużnika jest zajęcie i następnie zlicytowanie posiadanych przez niego ruchomości, takich jak samochód, pralka, telewizor, czy nawet zwierzęta domowe. Egzekucja z ruchomości jako sposób zaspokojenia wierzyciela jest zazwyczaj mocno krytykowana przez opinię publiczną, jednak warto do niego sięgać, bowiem jest on bardzo skuteczny. Praktycznie nigdy nie dochodzi do licytacji zwierząt domowych np. psa czy kota, ponieważ zwykle dłużnicy w magiczny sposób znajdują środki niezbędne do spełnienia zaległego zobowiązania. Ale przejdźmy do tego, jak w myśl polskiego prawa przebiega egzekucja z ruchomości.

Etapy egzekucji z ruchomości

1. Zajęcie i oznakowania ruchomości przez komornika

Zgodnie z art. 845 kodeksu postępowania cywilnego [Dz.U. 1964 Nr 43 poz. 296], do egzekucji z ruchomości komornik przystępuje przez ich zajęcie. Oznacza to, że komornik po wejściu do mieszkania lub biura zajmowanego przez dłużnika, może zająć wszystkie przedmiotu będące w jego władaniu (nie koniecznie tylko te, których dłużnik jest właścicielem).

Jeżeli komornik zajmie rzeczy, do których prawo własności przysługuje osobom trzecim to dłużnik musi o tym poinformować komornika, a te osoby trzecie muszą wykazać swoje prawa do rzeczy zanim zostanie ona spieniężona. Warto podkreślić, że komornik może zająć również cały majątek dłużnika, który jest w posiadaniu wierzyciela (np. pożyczony mu samochód). Na każdej zajętej rzeczy komornik umieszcza specjalny znak, który pokazuje, że dana ruchomość jest przedmiotem zajęcia.

2. Wystawienie przez komornika protokołu zajęcia

Wszystkie rzeczy zajęte przez komornika są umieszczane w protokole zajęcia.  W protokole tym, oprócz nazwy danego przedmiotu umieszcza się również oszacowanie jego wartości. Oszacowanie nie jest jednak elementem koniecznym, bowiem jeżeli komornik uzna, że w celu oszacowania należy wezwać biegłego to może ono być dokonane w terminie późniejszym (aż do dnia licytacji).

3. Sprzedaż zajętej ruchomości

Istnieje wiele sposób na sprzedaż zajętych ruchomości. Po pierwsze warto wspomnieć, że co do zasady, sprzedaż ruchomości nie powinna nastąpić wcześniej niż po upływie dwóch tygodni od dnia uprawomocnienia się zajęcia, jednak jeżeli ruchomości nie mają trwałego charakteru i szybką ulegają zepsuciu (np. artykuły spożywcze) to mogą one zostać sprzedane od razu - taki typ sprzedaży nosi nazwę sprzedaży z wolnej ręki.

Możliwa jest również sprzedaż pozalicytacyjna, które polega na tym, że komornik sprzedaje zajęte ruchomości przedsiębiorcy, który trudni się ich sprzedażą po cenach hurtowych lub po cenach o 25% niższych od ich wartości szacunkowej. Wreszcie, zajęte ruchomości można zlicytować. Jest to zdecydowanie najbardziej powszechny sposób na spieniężanie zajętych przedmiotów. Tej formie sprzedaży ruchomości została poświęcona dalsza część artykułu.

Sprzedaż licytacyjna ruchomości

Obwieszczenie o licytacji ruchomości

Pierwszy krok, który musi zostać podjęty, aby sprzedaż licytacyjna ruchomości była możliwa to przygotowanie i wystosowanie obwieszczenia o niej przez komornika. Następuje ono publicznie w budynku sądu i jednocześnie na stronie internetowej Krajowej Rady Komorniczej. Dodatkowo, jeżeli wartość przedmiotów, które mają zostać zlicytowane przekracza pięć tysięcy złotych, to komornik może zamieścić obwieszczenie o licytacji również w gazecie lokalnej (czy nawet ogólnokrajowej).

W obwieszczeniu o licytacji komornik określa czas, miejsce, przedmiot oraz warunki licytacji, która ma się odbyć.  Dodatkowo umieszcza sumę oszacowania, cenę wywołania oraz informacje gdzie i kiedy można oglądać przedmioty, które zostaną poddane licytacji.

Jeżeli komornik wystawił na licytację znaczną liczbę przedmiotów, to nie musi umieszczać w obwieszczeniu szczegółowych informacji dotyczących każdej ze sprzedawanych rzeczy (wystarczy jedynie informacja odnośnie tych, które są najbardziej wartościowe).

Cena wywołania i rękojmia

Cena wywołania w pierwszym terminie licytacji wynosi dokładnie trzy czwarte wartości szacunkowej sprzedawanego przedmiotu. Natomiast jeżeli licytacja w pierwszym terminie nie dojdzie do skutku lub nie przyniesie oczekiwanego rezultatu w postaci sprzedania danego przedmiotu, to zajęte ruchomości mogą być sprzedane w drugim terminie licytacyjnym. W takim przypadku są sprzedawane z niższą ceną wywołania wynoszącą połowę wartości szacunkowej danej ruchomości.

Wysokość ceny wywołania ma duże znaczenie. Bowiem wszystkie osoby, które są zainteresowane udziałem w licytacji danej rzeczy muszą złożyć rękojmię.  Obecnie rekojmię składa się w wysokości 10% sumy oszacowania najpóźniej w dniu poprzedzającym licytację.

Przebieg licytacji

Licytacja odbywa się publicznie, przy czym nie mogą w niej uczestniczyć: dłużnik, komornik, ich małżonkowie, dzieci, rodzice i rodzeństwo, osoby obecne na licytacji w charakterze urzędowym oraz licytant, który nie wykonał warunków poprzedniej licytacji. Warto podkreślić, że licytacja nie musi mieć charakteru rywalizacji, bowiem do jej odbycia wystarcza pojawienie się jednego licytanta. Jednak typowo licytacja ma charakter konkurencyjny i poszczególni licytanci oferują coraz wyższą cenę za dany przedmiot, przy czym zaofiarowana cena przestaje wiązać, gdy inny licytant oferuje więcej. Licytację kończy przybicie, którego udziela komornik osobie ofiarującej najwyższą cenę, jeżeli po trzykrotnym wezwaniu do dalszych postąpień nikt nie ofiaruje więcej. Nabywca ma obowiązek zapłacić cenę nabycia natychmiast po udzieleniu mu przybicia o ile nie przewyższa ona kwoty pięciuset złotych. Natomiast jeżeli kwota ta jest wyższa to nabywca musi niezwłocznie zapłacić jedynie jedną piątą ceny, a resztę dopłaca dnia następnego.

Sprzedaż ruchomości w drodze licytacji elektronicznej

Sprzedaż w drodze licytacji elektronicznej - co do zasady przebiega na podobnych zasadach jak inne typy licytacji.

Po pierwsze należy podkreślić, że co do zasady sprzedaż w drodze licytacji elektronicznej przebiega dokładnie tak samo, jak każda inna sprzedaż licytacyjna, oczywiście oprócz odrębności, które omówiono poniżej. Dotyczą one m.in. rękojmi i przebiegu licytacji.

Na wniosek wierzyciela

Pierwsza różnica między sprzedaż licytacyjną o tradycyjnym charakterze a sprzedażą licytacyjną elektroniczną polega na tym, że komornik dokonuje sprzedaży w drodze licytacji elektronicznej (czyli za pośrednictwem systemu teleinformatycznego) po złożeniu stosownego wniosku przez wierzyciela.

Taki wniosek może zostać złożony przez wierzyciela jedynie przed wyznaczeniem terminu licytacji tradycyjnej lub wraz z wnioskiem o wyznaczenie drugiej licytacji tradycyjnej. Warto o tym pamiętać, bo to dość istotne ograniczenie.

Rękojmia

Druga różnica między sprzedażą w drodze tradycyjnej i elektronicznej licytacji dotyczy rękojmi. Polega na tym, że osoby przystępujące do przetargu mogą złożyć rękojmię zarówno za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, jak i w sposób tradycyjny.

Przebieg licytacji elektronicznej ruchomości

Kolejne różnice między tradycyjnym i elektronicznym trybem sprzedaży licytacyjnej dotyczą samego przebiegu licytacji. Licytacja elektroniczna rozpoczyna się w momencie, który jest oznaczony w obwieszczeniu. Trwa co najmniej siedem dni, przy czym jej zakończenie musi przypadać w godzinach urzędowania sądu rejonowego, przy którym działa komornik. Co więcej, zaraz po zakończeniu licytacji elektronicznej, komornik udziela przybicia osobie ofiarującej najwyższą cenę za pośrednictwem systemu teleinformatycznego.

Wreszcie, ostatnia różnica dotyczy sposobu płatności. Mianowicie nabywca musi uiścić cenę, za którą nabył daną rzecz w dniu następnym po doręczeniu mu zawiadomienia o przybiciu, a nie niezwłocznie (do pięciuset złotych) lub częściowo niezwłocznie i częściowo dnia następnego (w przypadku przedmiotów droższych niż pięć tysięcy złotych).

Już dziś zarejestruj się i odzyskaj pieniądze od Twojego kontrahenta!
Zacznij już dziś »